Қазақстан республикасының денсаулық сақтау

 
 
 
 
 

---

 26 
Modal verbs/Модальді етістіктер 
Модальді етістіктердің қолданылуы 
 
Модальді етістіктің 
атауы 
Қолданылуы 
Мысал 
 
 
CAN, COULD 
Қабілеттілікті, мүмкіндікті 
білдіреді 
Can you skate? 
Белгілі бір жағдайда іс-әрекеттің 
орындалу мүмкіндігін білдіреді 
You can see the forest 
through the other window. 
Рұқсат немесе ӛтініш 
Can I use your car? 
Күмәндану немесе сенімсіздік 
Can it be true?
Бір нәрсенің рас болуының 
мүмкін еместігін 
It can`t be true. 
MAY, MIGHT
Рұқсат 
May I borrow your pen? 
Сенімсіздік пен болжау, 
жорамалдау 
He may be ill. 
Мақұлдамау, жазғыру, реніш 
You might have helped 
me. 
MUST 
Істің міндетті түрде орындалуын 
талап ету 
You must do your 
homework! 
Тыйым салу 
He must not leave his 
room for a while. 
Эмоционалды кеңес, ақыл беру 
You must not miss the 
exhibition. It is very good. 
Сенімді болжам жасау 
Your father must be eighty 
now. 
TO HAVE TO 
Міндеттілікті білдіреді 
He had to do it. 
Істі орындаудың қажет емес 
екендігін болымсыз сӛйлемде 
білдіреді 
You don`t have to go 
there. 
TO BE TO 
Алдын ала жоспарланып не, 
келісіліп қойылған істен 
туындаған қажеттілік 
We are to discuss it next 
time. 
Бұйрықтар мен нұсқаулықтар 
He says I am to leave you 
alone. 
Болуы тиіс істі білдіреді 
He was to be my friend for 
many years to come. 
OUGHT TO 
Кеңес немесе қажеттілік 
You ought to say a word 
about yourself. 
Қалаған істің орындалмағанын 
білдіреді 
(болымсыз сӛйлемде) 
You ought to have called 
on him yesterday. 
Қаламаған істің орындалғанын 
білдіреді 
You ought not to have 
married her. It was a great 
mistake. 
SHOULD 
Міндет, кеңес, ақыл 
It`s late. You should go to 
bed. 
WILL/WOULD 
Болымсыз сӛйлемдерде істі 
The doctor knows I won`t 

---

 27 
 
 
 
орындауға қарсы екендігін 
білдіреді, жай инфинитифпен 
қолданылады 
be operated on. 
Жансыз заттармен қолданылып, 
олардың жарамсыздығын 
білдіреді 
My pen would not write. 
Жиі қайталанылатын іс-әрекет 
She will sit for hours under 
the old tree. 
NEED 
Қажеттілік 
You need not be afraid of 
me. 
Болған істің қажетсіздігін 
білдіреді 
You need not have 
hurried. 
Модальді етістіктер және олардың эквиваленттері 
Must – міндетті 
To be to – міндетті (жоспарға, кестеге сай мағынасында және т.б.) 
Have to – міндетті (мәжбүр) 
Should – істеуге тиісті (тиіс) (кеңес, ұсыныс) 
Ought to – істеуге тиіс (тиісті) (кеңес, ұсыныс) 
Can (could) – қабілетті, істей алу
To be able – қабілетті, істей алу 
May (might) – қабілетті, істей алу, рұқсат, істі орындауға мүмкіндігі болу
 
Модальді етістіктердің шақтары 
Past/ӛткен шақ 
Present/осы шақ 
Future/келер шақ 
could 
can 
shall
be able to do smth
will 
had to do smth 
must 
shall
have to do smth
will 
might 
may 
shall
be allowed to do smth
will 
 
Exercise 1. Сӛйлемдерді қазақ тіліне аударыңыздар. 
1. He could not go to work yesterday. 
2. He was not allowed to cross the border. 
3. She left before the end of the performance. She had to go home early. 
4. People ought to be more tolerant. 
5. She needn`t to wear such warm coat today. 
6. When I came into the kitchen, I could smell the burning.
7. You will have to work hard at your English. 
8. You cannot smoke here. 
9. You do not have to break the law to become famous! 
10. They were able to escape. 
 
 
 
 

---

 28 
Exercise 2. Кестеде берілген сӛз тіркестерін пайдалана отырып, can етістігін 
қажетті жерге қойыңыздар.
Model: Can you show me the way? I am a stranger here. 
park (your car), show me the way, ride a bicycle, understand, trust, wait for us, close the 
window, swim, phone 
1. … you …? I am cold.
2. You … here. Look for another place to park your car. 
3. I … when I was three. My father taught me. 
4. She … . She is afraid of water. 
5. I … him yesterday. I did not remember his number. 
6. We … him. He is a liar. 
7. She … . She was in a hurry. 
8. … you … him? I think he is speaking English.
Exercise 3. Сӛйлемдерді can, could, be able to модальді етістіктерімен 
толықтырыңыздар.
1. I ….. drive now but next year I …… drive. 
2. Last year he …… speak English as well as he …… speak this year. 
3. I …… remember his name.
4. I …… cook a month ago but I am taking a course and next month I …… to cook. 
5. She ……be babysit but I am not sure of that. 
6. …… I help you? Do you need help? 
7. …… you do the shopping in the evening? The fridge is empty.
8. ……you skate when you were six?