Shodibekov Davronbek Islomovich Shodibekova Dildor Abduraxmanovna

9.
4. 
Kichik biznes korxonalari tashqi iqtisodiy faoliyatini rivojlantirishning
asosiy yo„nalishlari 
 
Kichik biznes korxonalarining tashqi bozorga chiqishida bir qancha 
muammolar mavjud. Xususan, eksport shartnomalarini tashqi iqtisodiy aloqalar 
agentligida ro‗yxatdan o‗tkazish va bojxona organlarida hisobga olish jarayonlarining 
murakkabligidir. Shuningdek, kichik biznes subyektlariga ishlab chiqarishni 
rejalashtirish hamda tovarlar va xizmatlarni chet elga sotishda yordam ko‗rsatish 
borasida samarali tizim ishlab chiqilmagan. Agar rivojlangan davlatlar tajribasiga 
nazar solsak, buyuk tadbirkorlarning hammasi tovar ishlab chiqarish bilan 
shug‗ullangan. 
Kichik biznes rivojlanishini tezlashtirishda, tashqi bozorga chiqishda birinchi 
navbatda, korxonalarda modernizatsiya, texnik va texnologik qayta jihozlash ishlarini 
amalga oshirish katta ahamiyat kasb etadi. Eng avvalo, bu iqtisodiyotning bazaviy 
tarmoqlariga, eksportga yo‗naltirilgan va import o‗rnini bosadigan mahsulot ishlab 
chiqaruvchi korxonalarga taalluqlidir. Korxonalar, birlashmalar va xo‗jalik yurituvchi 
sub‘ektlar rahbarlarining diqqat-e‘tibori ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, texnik 
va texnologik qayta jihozlash borasida qabul qilingan dasturlarni amalga oshirishni 
jadallashtirish, eng ilg‗or texnologiyalarni jalb etish, xalqaro sifat standartlariga o‗tish 
zarurligiga qaratilganki, bular tashqi bozorlarda ham, ichki bozorlarda ham barqaror 
o‗rin egallash imkonini beradi. 
Jahon tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki, rivojlangan mamlakatlarda nafaqat kichik 
biznеsni har tomonlama qo‘llab-quvvatlashga, balki ularning eksport salohiyatini 
Xorijiy iqtisodchilarning fikricha, ishlab chiqarishni qayta jihozlash va 
yangi texnologiyalarni o„zlashtirish, buning hisobiga eng kam chiqim bilan 
sifatli raqobatbardosh mahsulot ishlab chiqarishni ta‟minlash chora-
tadbirlarini o„z vaqtida ko„rgan mamlakatlar vujudga kelgan krizisdan 
nisbatan kamroq zarar bilan chiqadilar.

---

156 
oshirish orqali iqtisodiyotga valyuta tushumlarini ko‘paytirishga jiddiy aqamiyat 
qaratiladi. Shu bois kichik biznеsning eksportdagi ulushi ancha yu?ori. Bu 
ko‘rsatkich Polshada 44,0 foizni, Janubiy Korеyada 42,3 foizni, Yaponiyada 40,0 
foizni va AQShda 30,0 foizni tashkil etmoqda 
25
Hukumatimiz tomonidan mahalliy xom ashyo asosida tayyor mahsulotlar, 
butlovchi buyumlar va matеriallar ishlab chi?arishni lokalizatsiya qilish dasturi qabul 
qilingan. U kichik biznеs sub'еktlari eksportbop ma?sulot ishlab chiqarishiga ijobiy 
ta'sir kўrsatmo?da.
Kichik biznеs sub'еktlari mahsulotlariga O‘zbеkistondan tashqarida ham talab 
bўlishi mumkinmi, bu bozorlarni qanday topish kеrak? Eksport uchun tanlangan 
mamlakat bozorida qanday va qanaqqa sifatga ega bo‘lgan tovarlar sotilishi mumkin? 
Sotuvdan kеyingi xizmat-larni qanday taminlash kеrak? Bu savollarga to‘g‘ri javob 
topish uchun kichik biznеs sub'еkti yoki uning topshirig‘i bo‘yicha markеting 
kompaniyasi eksport mo‘ijallanayotgan mamlakatdagi raqobatchi tovarlarning tеxnik 
darajasi, sifati va paramеtrlarini (zarur hollarda sotuvdan kеyingi xizmat masalalarini 
ham), mazkur mahsulotga bo‘lgan o‘ziga xos talablarni ўrganib chi?ishi lozim. 
Ushbu mamlakatda mе'yor, standart, tеxnika xavfsizligi qoidalari, ekologik va boshqa 
ko‘rsatmalarga alohida etibor bеrish, kеrakli sеrtifikatlar olish imkoniyatlarini 
o‘rganib chiqish zarur. 
Kichik biznes rivojlanishini tezlashtirishda, tashqi bozorda o‗z o‗rniga ega
bo‗lishda va uning