Аҳмедова З. М

 
Ғоз. 
Бўйин чўзиб «ғо-ғо» лар, 
Сени чўқишни хоҳлар. 
 
Тирсакни тик тутиб, кафт 
бармоқлари тўғри бурчак шаклида 
букилади. Кўрсаткич бармоқ бош 
бармоққа тегиб туради. Бармоқлар 
жипслашган. 
 
 
 

---

129 
Хўроз.
 
Гердайиб турар хўроз, 
Дер овозим мунча соз! 
Кафтни 
кўтариб 
кўрсаткич 
бармоқни бош бармоққа тиркаймиз. 
Бошқа бармоқларни юқорига кўтариб, 
ораларини очиқ қолдирамиз. 
 
 
 
Товуқ.
 
Товуқ келар лапанглаб, 
Тухум қўйдим қаранглар! 
Кафт горизантал ҳолатда бўлади. 
Бош ва кўрсаткич бармоқ учлари 
жипслашиб, кўз 
шаклини 
ҳосил 
қилади. Қолган бармоқлар устма-уст 
туради.
 
Ари.
 
Ширинликка ўч бўлади арилар, 
Чақмасин деб юрдим ундан нарилаб! 
Ўрта бармоқни тўлиқ буклаб, 
ундан юқорироқ букмлган кўрсаткич 
ва номсиз бармоқ орасида қисиб туриб, 
айлантирамиз.
 
Тойчоқ.
 
Тойчоқ ели селкиллаб, 
Ўйнаб ерни тепкилаб. 
Ўнг кафт овчи қилиб бармоқлари 
 
 

---

130 
ташқарисига қаратилади. Бош бармоқ 
тик кўтарилган. Чап кафтни унинг 
устига қўйиб, бармоқлар билан ел 
шакли ҳосил қилинади. Бош бармоқ 
тик кўтарилади. Иккала бош бармоқ 
қулоқни ифодалайди.
Фил.
 
Фил турар бўлиб тоғдай, 
Супра қулоқ, хартум сурнай 
Силкитиб у бошини, 
Чорлар қон-қардошини! 
Кафтни ўзимизга қаратиб, ўрта 
бармоқни пастга букамиз. У бирёқдан 
жимжилоқ ва номсиз, бошқа ёқдан 
кўрсаткич ва боғи бармоқлар билан 
қисилган. 
Ўрта 
бармоқ 
қимилатилади. 
Дарахт.
 
Дарахтнинг шохи қани? 
Шохда бутоғи қани? 
Бутоқларда ям-яшил 
Гўзал япроғи қани? 
Қўлнинг 
орқа 
томонлари 
жипслаштирилиб, бармоқлар очиқ 
ҳолда тепага қаратилади. Панжалар 
ва бармоқлар қимирлатилади.
 
Қушча. 
Бош бармоқлар бош бўлсин, 
Кафтлар қуш қанот бўлсин. 
Кафтларни ўзимизга қаратиб, 
бош 
бармоқларни 
бир-бирига 
чирмаштирамиз, бош бармоқлар қуш 
 
 
 

---

131 
боши, қолганлари ёйиқ ҳолда қанот 
ҳосил қилади. Уларни силкитамиз.
 
Хаскаш.
 
Дарахт тўкар баргини, 
Хаскашда йиғай уни. 
Қўлларнинг кафтларини ўзига 
қаратиб, бармоқлар ички томондан 
чирмаштирилади.
 
Кема.
 
Кема денгизда борар, 
Тўлқинларни қирқ ёрар. 
Иккала кафтни жипслаштириб, 
жимжилоқлар бирлаштирилади. Бош 
бармоқлар 
эса 
юқорига 
кўтариб 
турилади.
 
Қулф. 
Бармоқлар чирмашар у, 
Қулф бўлади. 
Яна бир бор қайтарсак, 
зўр бўлади. 
Кафтлар бир-бирига жипслашиб, 
бармоқлар чирмаштирилади. Очиб 
ёпиб турилади.
 
Сичқон.
 
Сичқон қоғоз шитирлатар, 
Тишларини қимирлатар. 
Ўрта ва номсиз бармоқлар бош 
бармоққа 
тиралади. 
Кўрсаткич 
бармоқ ва жимжалоқ эгилтирилиб, 
кўрсаткич ва ўрта бармоқ устига 
 
 

---

132 
жипслаштирилади.
 

---

133 
Чўплардан шакл ясаш.
Кубик.
 
Тенг томонли қутидир кубик, 
Қирралари тўппа-тўғри, тик. 
Кўзойнак.
 
Ўқишда беради ёрдам беминнат, 
Ёзиш чизиш, тўқишда қилади 
хизмат. 
 
Тегирмон.
 
Тегирмон парраги айланади 
Ун қопларга жойланади. 
 
Балиқ.
 
Сув ичида сузишар, 
Бир-биридан ўзишар. 
 
Арча.
 
Ўрмонда ўсар арча, 
Япроқлари нинача. 
 
Кроватча.
 
Кароват бор ётоғда, 
Чорлайди, ётар чоғда. 
 
 

---

134 
Курси.
 
Курсида ўтираман, 
Ўтириб ўй сўраман. 
 
Ракета.
 
Ракета фазони ёриб учади, 
Фазогир юлдузлар сари кўчади. 
 
Елканли кема.
 
Кема ясай – елкани бор, 
Саёҳатда турсин тайёр. 
 
Телевизор.
 
- Нега бўлиб қолдинг жим? 
- Бошланди-да мултфильм. 
Чана.
 
Чана учсам, корда елар, 
Учган сари, учгим келар. 
Белкурак.
 
Белкуракда қум казидим, 
Машинамни тўлғаздим. 
 
 

---

135 
Адабиётлар 
1.
 
Игры в логопедической работе с детьми. (под ред.В.И.Селиверстова). 
М. 1981 г. 
2.
 
Усова А.Б. Роль игры в воспитании детей. М. 1976 г.