Laboratoriya mashg`uloti №15 mavzu: O`zgarmas tok dvigatelini tekshirish. Ishning maqsadi

15.2 – rasm. Mashina parametrlarini sozlash oynasi 
O’zgarmas tok mashinalarining pasport ma’lumotlari 15.1-jadvalda 
keltirilgan. 

---

Ishni bajarish tartibi 
5.1
. 
Mashinaning parametrlarini hisoblang va parametrlarni sozlash oynasini 
to’ldiring. 
5.2. Modellash parametrlarini kiriting. 
5.3. Modelning 
Moment 
oynasida
momentning
0 dan 1,2 gacha bo’lgan 
qiymatlarini 0,2 qadam bilan kiriting va momentning har bir qiymati uchun 
modellashni bajaring. Modellash natijalarini 15.2-jadvalga kiriting.
15.2 – jadval 
Hisoblashlar quyidagi ifodalarga asosan bajariladi 
5.4. Mashinaning generator rejimidagi mexanik xarakteristikalarini olish
uchun modelning 
Moment 
oynasida
momentning
0 dan -1,2 gacha bo’lgan 
qiymatlarini -0,2 qadam bilan kiriting va momentning har bir qiymati uchun 
modellashni bajaring. Modellash natijalarini 2-jadvalga kiriting. Ushbu =olda 
foydali ish koeffitsienti 
formula bo’yicha hisoblanadi.
Ishning 3.3-punkti bo’yicha yakor zanjiridagi ta’minlash kuchlanishining turli 
qiymatlarida mexanik xarakteristikalarni olish kuchlanishning ikkita, 0,6 U
ya
 
va 0,8 

---

U
ya
 
qiymatlarida (bu erda 
U
ya
 
— yakordagi boshlang’ich kuchlanish). Yuklama 
momenti -1,2 M
n
dan 1,2 M
n
 
gacha 0,2 M
n 
qadam bilan o’zgartiriladi. Modellash 
yakordagi kuchlanishning har bir qiymati uchun bajariladi
 
va natijalar bo’yicha
15.3-jadval to’ldiriladi. 
15.3 – jadval 
M 
(Nm) 
ω 
(rad/s) 
5.5. Yakor zanjiridagi qarshilikning har-xil qiymatlarida mashinaning mexanik 
xarakteristikalarini olish uchun modellash yakor zanjiridagi qarshilikning ikkita, 
2R
ya
va 4R
ya
qiymatlarida (bu erda R
ya
qarshilikning boshlang’ich qiymati) 
bajariladi. Yakorning qarshiligini o’zgartirish mashina parametrlarini sozlash 
oynasida amalga oshiriladi. Yuklama momenti -1,2 M
n
dan 1,2 M
n
 
gacha 0,2 M
n 
qadam bilan o’zgartiriladi. Yakor qarshiligi va momentning har bir qiymati uchun 
modellash bajariladi va natijalarga asosan 15.3-jadval to’ldiriladi. 
5.6. Qo’zg’atish oqimlarining turli qiymatlarida mashinaning mexanik 
xarakteristikalarini olish uchun modellash qo’zg’atish magnit oqimining ikkita, 
0,6F
n
va 0,8F
n
qiymatlarida bajariladi. Buning uchun mashana parametrlarini 
sozlash oynasining 
Field-armature mutual inductance 
maydonida L
af
ning qiymati 
boshlang’ich qiymatga nisbatan avval 0,6 keyin esa 0,8 qo’yiladi. Yuklama 
momenti -1,2 M
n
dan 1,2 M
n
 
gacha 0,2 M
n 
qadam bilan o’zgartiriladi. Magnit oqim 
va momentning har bir qiymati uchun modellash bajariladi va natijalarga asosan 
15.3-jadval to’ldiriladi. 
5.7. Ishning 3.6-punkti bo’yicha yakor kuchlanishini o’zgartirib mashinaning 
boshqarish xarakteristikasini olish nominalga teng bo’lgan yuklama momentida 
amalga oshiriladi. Bunda yakor zanjiridagi kuchlanish boshlang’ich qiymatiga 
nisbatan 0,4 dan 1,2 gacha 0,2 qadam bilan o’zgartiriladi. Kuchlanishning har bir 
qiymati uchun modellash bajariladi va olingan natijalar bo’yicha 15.4-jadval 
to’ldiriladi. 
 

---

15.4 – jadval 
U
ya
(V) 
ω 
(rad/s)