Samarqand davlat universiteti hisoblash mexanikasining sonli



Download 7,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/57
Sana20.07.2022
Hajmi7,25 Mb.
#827087
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   57
Bog'liq
HisoblashmexanikasiningsonliusullariA.Abdirashidov

Toʻrni tuzib olish: 
I - variant 
1
1


i
i
q
a
h
 ,
n
i
,
1

 
(1) 
1
)
1
(
1
1
1
1
1











q
q
a
q
a
a
b
h
n
n
i
i
n
i
i
, q>1 – oʻsuvchi geometrik progressiya 
q
q
a
a
b
n




1
)
1
(
1
, q<1 – kamayuvchi geometrik progressiya (5.11) 
1) 
1
)
1
(
1




q
q
a
a
b
n
, (5.12)
q
a
q
a
b
n
ln
)
)
1
)(
(
1
ln(
1




, q>1. (5.13) 
2) 
q
q
a
a
b
n




1
)
1
(
1
, (5.14)
q
a
q
a
b
n
ln
)
)
1
)(
(
1
ln(
1




, q<1. (5.15) 
1
a
va
q
- oldindan beriladi. 
Misol.
Faraz qilaylik, ushbular
5
,
1
,
05
,
0
1


q
a
).
1
(
1
,
0




a
b
b
a
uchun 
quyidagilarni hisoblaylik: 
379687
.
0
5
.
1
05
.
0
,
253125
.
0
5
.
1
05
.
0
16875
.
0
5
.
1
05
.
0
,
1125
.
0
5
.
1
05
.
0
075
.
0
5
.
1
05
.
0
,
05
.
0
5
6
4
5
3
4
2
3
2
1
1

















h
h
h
h
h
h
a
q>1 va (5.13) formula boʻyicha
n
6

039062
.
1
6
1



i
i
h
Misol.
Faraz qilaylik, ushbular 
l
a
b
b
a
q
a






,
1
,
0
,
8
.
0
,
3
.
0
1


87 
uchun (5.15) formula boʻyicha quyidagilarni hisoblaylik 
5
2222
.
0
2030
.
1
,
2222
.
0
8
.
0
ln
;
2030
.
1
333333
.
0
ln
3
.
0
2
.
0
1
1
ln















n
Haqiqatan ham 
.
00848
.
1
12288
.
0
)
8
.
0
(
3
.
0
1536
.
0
)
8
.
0
(
3
.
0
,
192
.
0
)
8
.
0
(
3
.
0
24
.
0
8
.
0
3
.
0
,
3
.
0
)
8
.
0
(
5
1
4
5
3
4
2
3
2
0
1
1


















i
i
h
h
h
h
h
a
h
II - variant 
Quyidagi holni ham qarash mumkin:: 
1
1


i
i
q
a
h

n
i
,
1


b
x
a
x
n


,
0
,
n
i
h
x
x
i
i
i
,
1
,
1




,
q
q
a
a
b
n




1
)
1
(
1

h
a

1

a) 
n
q
q
a
b
h




1
)
1
)(
(
, q<1 – kamayuvchi geometrik progressiya, 
n
va 
q
oldindan 
beriladi. 
в) 
1
)
1
)(
(




n
q
q
a
b
h
, q>1 – oʻsuvchi geometrik progressiya. 
Shunday qilib, toʻrlarning quyidagi modullarini qarash mumkin: 
1)
Teng oʻlchovli toʻr
h
n
a
b



2)
Kvaziteng oʻlchovli toʻr (
2
,
1
h
h
…). 
3)
Oʻsuvchi geomerik progressiya boʻyicha notekislik oʻlchovli
)
(
,
1
*
i
h
q


4)
Kamayuvchi geomerik progressiya boʻyicha notekislik oʻlchovli
)
(
,
1
i
h
q


5)
Yuqoridagi 3) va 4) usullar oʻrta arifmetigi 
n
i
h
h
h
i
i
i
,
1
,
2
*




5.2.
Oʻzgarmas koeffisiyentli bir oʻlchovli koʻchirish tenglamasini notekis 
to'r yordamida sonli yechish.
Masalaning qoʻyilishi.
Koʻchirish tenglamasini quyidagi shaklida oʻrganamiz: 
),
,
(
t
x
f
qu
x
u
p
t
u







,
0
l
x


,
0
T
t


(5.16) 
uning boshlangʻich sharti: 
)
(
)
0
,
(
0
x
u
x
u

(5.17) 
va chegaraviy shartlari: 
1. P>0,
2
)
,
(


t
l
u
, p>0, chap chegarada shart berilmagan. 
2. P<0,
1
)
,
0
(


t
u
, p<0, oʻng chegarada shart berilmagan. (5.18) 


88 
Dastlabki berilganlar: 
1) P>0 
.
1
,
1
,
)
,
(
:
yechim
aniq
)
(
,
)
(
);
1
(
)
,
(
;
1
,
1
,
1
)
,
(
)
(
)
(
2
0
)
(














B
A
Ae
t
x
u
Ae
t
Ae
x
u
B
q
p
ABe
t
x
f
T
l
t
x
p
t
x
B
t
l
B
Bx
t
x
B

2) P<0 
.
1
,
1
,
)
,
(
:
yechim
aniq
)
(
,
)
(
);
1
(
)
,
(
;
1
,
1
,
1
)
,
(
)
(
1
0
)
(















B
A
Ae
t
x
u
Ae
t
Ae
x
u
B
q
p
ABe
t
x
f
T
l
t
x
p
t
x
B
Bt
Bx
t
x
B

Oshkor sxemalar va uning turlari boʻyicha hisob natijalari.
Har ikkala hol 
uchun ham yugiruvchi hisob sxemasidan foydalanami. 
1) p>0 
Bu hoʻlda oʻng ayirmali sxemadan foydalaniladi: 
;
1
,
0
,
1
,
0
,
0
1
1
1
1
1
1
1
1

















j
j
n
i
f
qy
h
y
y
p
y
y
j
i
j
i
i
j
i
j
i
j
j
i
j
i

(5.16′) 
,
,
0
),
(
0
0
n
i
x
u
y
i
i


; (5.17′) 
;
1
,
0
,
0
1
2
1





j
j
y
j
j
N

. (5.18′) 
(5.16′) tenglamadan kelib chiqadiki, 
.
*
yerda
bu
1
,
0
,
0
,
1
,
1
1
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
p
h
R
j
j
n
i
q
R
f
y
R
y
y
i
j
j
i
j
j
i
j
i
j
j
i
j
i
j
i
j
i
























2) p<0 
Bu hoʻlda chap ayirmali sxemadan foydalaniladi: 
;
1
,
0
,
,
1
,
0
1
1
1
1
1
1
1
1
















j
j
n
i
f
qy
h
y
y
p
y
y
j
i
j
i
i
j
i
j
i
j
j
i
j
i

;
(5.16″) 
,
,
1
),
(
0
0
n
i
x
u
y
i
i


; (5.17″) 
.
1
,
0
,
0
1
1
1
0





j
j
y
j
j

(5.18″) 
(5.15″) tenglamadan kelib chiqadiki, 
.
*
yerda
bu
1
,
0
,
,
1
,
1
1
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
p
h
R
j
j
n
i
q
R
f
y
R
y
y
i
j
j
i
j
j
i
j
i
j
j
i
j
i
j
i
j
i

























89 
Dastur matni 1-ilovada keltirilgan. 
5.1-jadval. Oʻzgarmas koeffisiyentli bir oʻlchovli koʻchirish tenglamasini oshkor 
(oʻng ayirmali) sxemaning yugiruvchi hisob sxemasi boʻyicha sonli hisob
natijalari 
p>0 va 50-qatlam uchun 
N Taqribiy yechim Aniq yechim 
Xatolik 

1.37301170 
1.35914091 0.01387078 

1.41878826 
1.40520915 0.01357911 

1.46606506 
1.45283887 0.01322618 

1.51488985 
1.50208301 0.01280684 

1.56531173 
1.55299629 0.01231544 

1.61738112 
1.60563527 0.01174585 

1.67114985 
1.66005846 0.01109139 

1.72667123 
1.71632633 0.01034490 

1.78400003 
1.77450141 0.00949863 

1.84319260 
1.83464833 0.00854427 
10 
1.90430684 
1.89683395 0.00747290 
11 
1.96740228 
1.96112735 0.00627493 
12 
2.03254007 
2.02759998 0.00494008 
13 
2.09978305 
2.09632572 0.00345734 
14 
2.16919578 
2.16738091 0.00181487 
15 
2.24084454 
2.24084454 0.00000000 
5.1-rasm. Yechim ustivir ekan. 
5.2-jadval. Oʻzgarmas koeffisiyentli bir oʻlchovli koʻchirish tenglamasini oshkor 
(chap ayirmali) sxemaning yugiruvchi hisob sxemasi boʻyicha sonli hisob
natijalari 
p<0 va 50-qatlam uchun 


90 
N Taqribiy yechim Aniq yechim 
Xatolik 

0.03678794 
0.03678794 0.00000000 

0.03444494 
0.03558189 0.00113696 

0.03220334 
0.03441538 0.00221204 

0.03005929 
0.03328711 0.00322782 

0.02800907 
0.03219583 0.00418676 

0.02604910 
0.03114032 0.00509122 

0.02417592 
0.03011942 0.00594350 

0.02238620 
0.02913199 0.00674579 

0.02067672 
0.02817693 0.00750021 

0.01904439 
0.02725318 0.00820879 
10 
0.01748622 
0.02635971 0.00887349 
11 
0.01599934 
0.02549554 0.00949620 
12 
0.01458096 
0.02465970 0.01007874 
13 
0.01322842 
0.02385126 0.01062284 
14 
0.01193914 
0.02306932 0.01113018 
15 
0.01071063 
0.02231302 0.01160239 
5.2-rasm. Yechim noustivir ekan.

Download 7,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish