Сув сарфини мослаштирувчи ва сакловчи иншоотлар

Suvga maxsus ishlov berish - degazatsiya

---

Gazlarni chiqarish (degazatsiya)
Suv tarkibida uglerod kislotasi, kislorod va oltingugurt bo‘lishi metallarni 
korrozion xususiyatini oshishiga sabab bo‘ladi. Bundan tashqari uglerod kislotasi 
betonga agressiv ta’sir qiladi. 
SHu gazlarni korrozion xususiyatini qo‘zg‘atuvchi korroziya va oltingugurt xidi 
gazlarni umuman suvdan chiqarishni talab qilinadi. 
Gazlar suvda eritma holda bo‘lganda chiqarish tadbirlar kompleksi – degazatsiya 
deyiladi.
Suvni degazatsiyasi ximiyaviy va fizikaviy usullarda qo‘llaniladi.
Ximiyaviy usul reagentlar yordamida bajariladi. Reagentlar eritilgan gazlarni 
bog‘lanishiga imkon beradi. Masalan: kisloroddan tozalash uchun suvga natriy sulfitini 
yoki oltingugurt gazi, gidrazin qo‘shiladi. 

---

Natriy sulfiti qo‘shilganda natriy sulfat hosil bo‘ladi. 
2Na2SO3+O2=2 Na2SO4
SO2(oltingugurt oksidi) dan foydalanganda H2SO3(sulfit kislotasi) hosil bo‘ladi. 
SO2+H2O=H2SO3 
Suvdagi eritilgan kislorod bilan oltingugurt kislotasi H2SO4 hosil bo‘ladi. 
2H2SO3+O2= H2SO4-sulfat kislotasi. 
Kislorodni umuman suvdan chiqarish uchun gidrazindan foydalanadi.
N2H4+O2=2H2O+N2
SHu usul eng qulay, ammo eng qimmat usul.
Fizikaviy usulda kislorod chiqarilgandan keyin gidrazin qo‘shiladi.
Oltingugurtni suvdan chiqarish uchun suvga xlor bilan ishlov beriladi. 
H2S+Cl2=S+2HCl 
H2S+4Cl2+4H2O=H2SO4+8HCl

---

Ximiyaviy usullarni kamchilikdari: 1.reagentlar qimmatga tushadi va jarayon qiyin. 2. 
Suvni sifati reagent dozasi noto‘g‘ri kiritilganda yomonlashadi.
Fizikaviy usullari: 1.gazni chiqarish uchun havo bilan kontakta bo‘lganda (maxsus 
shart bajarilganda) gazdi parsial bosim nol (0) ga yaqin bo‘lsa.2. shunday sharoit tashkil 
qilinadiki gazni eritilish qobiliyati nol (0) yaqinlashadi.
usul (aeratsiya usuli) erkin uglerod kislotasi va oltingugurtni chiqarish uchun 
foydalanadi – shu gazlarni havodagi parsial bosimi nol (0) ga yaqin.
Kislorodni chiqarish uchun suvni qaynatib yoki bosimni pasaytirish darajasi suvni 
kamaytirishga keltiradi.
Degazator turlari: 1. Plyonkali nasadkalar yordamida suv havo bilan kontakt qiladi. 
2. Barbotaj degatazorlar – havo sekin xaraktli suvdan o‘tkaziladi. 3. Vakuum degatazorlar 
– shunday bosim tashkil qilinadi – suv qaynaydigan haroratda.

---