G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

Ko‘ruv gigiyenasi. 
Y aqindan va uzoqdan yaxshi ko'rm aslik har xil 
sabablarga bog'liq bo'ladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarda uzoqdan ko'rish 
uchraydi. Odatda, m aktab yoshidagi bolalarda yaqindan ko'rish ko'p 
uchraydi. Yaqindan ko'rish yotib o'qish yoki juda egilib o'qish tufayli kelib 
chiqadi, chunki doim yotib o'qiganda, egilganda ko'zga qon to'lishi ortadi, 
bosimi ko'tariladi, natijada k o ‘z soqqasi kattalashadi va fokus oralig'i 
o'zgaradi. Yorug'lik yetarli boMmaganda ham kipriksimon muskullar uzoq 
vaqt davomida qisqarib turadi va gavharning nur sindirish xossasi ortadi. 
Partalar, sinf doskasi, ish joyi yetarli darajada yoritilmaganda esa o'quvchilar 
yaqindan ko'radigan bo'lib qoladi. Ishlab chiqarishda mayda detallami uzoq 
muddat qayta ishlash, mayda harflami terish kipriksimon muskullarni qattiq 
charchatadi va yaqindan ko'rishga sabab bo'ladi.
Y aqindan ko'radigan o'quvchilar albatta shifokor maslahati bilan 
k o 'zoynak taqishi kerak. Bunday bolalarni yorug'lik yaxshi tushib 
turadigan oldingi partalarga o'tkazish zarur.
Gigiyena talablariga ko'ra, o'qiyotgan yoki yozayotgan vaqtda xonaga 
yorug'lik chap tomondan tushishi, kitob bilan ko'zning orasi 30, 35, 40 
sm dan kam bo'lmasligi kerak. Ko'zning zo'riqib ishlashiga aloqador 
m ashg'ulotlar (rasm chizish, applikatsiya) ko'z charchamasligi uchun 
bolalarni vaqti-vaqti bilan boshqa ishga chalg'itib turish kerak. Ana 
shunda ko'z charchamaydi va o'tkirligi normal saqlanadi.
Noinfeksion ko‘z kasalliklarining oldini olish. 
N oinfeksion k o 'z 
kasalliklari jumlasiga «shapko'rlik» kiradi. Bu kasallikka duchor bo'lgan 
odamlar qorong'i tushishi bilan deyarli hech narsani ko'rmaydigan bo‘lib 
qolganidan noliydi. Kunduzgi va yetarlicha ravshan sun’iy yorug'likda 
ular odatdagicha ko'raveradi.
140
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Kasallikning sababi ko'pincha yolchib ovqatlanmaslikda, ayniqsa 
ovqatda vitamin A bo'lmasligidadir; bunga b a ’zan jigar kasalliklari, 
bezgak ham sabab bo'ladi.
«Shapko'rlik»ning oldini olish ovqatda yetarli miqdorda vitaminlar, 
ayniq sa v itam in A b o 'lish in i t a ’m in lash d an ib o ra td ir. O v q atn i 
vitaminlarga boyitish uchun baliq moyi, polivitaminlar, moyda dimlangan 
yoki sutda pishirilgan sabzi, har xil ko'kat, salat, ismaloq, piyoz, shovul 
va pomidor ishlatiladi. «Shapko'rlik»ning oldini olish uchun ovqatni 
yaxshilashdan tashqari kun tartibiga rioya qilish, ish joylarini to 'g 'ri va 
yaxshi y o ritish , m axsus k o 'z o y n a k tu tib rav sh an y o ru g 'lik d a n
himoyalanish zarur.