|
NG diftongi ngʻ shaklida („ngʻ“ „ng“ kabi ogʻiz boʻshligʻining old qismida emas, balki orqarogʻida
paydo boʻladi)
I tovushi ikki xil tarzda talaffuz qilinadi; ingichka 'iʼ (rus tilidagi „i“ga oʻxshash) va yoʻgʻon 'iʼ (rus
tilidagi „i“, ammo biroz yumshoq);
A ham ikki xil: yumshoq va qattiq „A“ holida ishlatiladi.
Baʼzan birikmalar, soʻzlar ham oʻzgacha talaffuz qilinadi:
mi soʻroq yuklamasi „ma“ tarzida (masalan, "boʻmayma?", yaʼni „boʻlmaydimi?“);
ni tushum kelishigi qoʻshimchasi, agar undan oldingi tovush undosh boʻlsa, unda „di“ yoki „ti“
tarzida (masalan, „ularni“ -> "ulArDI", „kitobni“ -> "kitApTI") talaffuz qilinadi;
Aholisi
Tili
qol feʼli yordamchi maʼnoda kelsa „gʻay“ shaklida talaffuz qilinadi: „boʻlaqol“ -> "boʻlaGʻAY",
„kelaqol“ -> "kelaGʻAY" kabi.
Odatda hozirgi zamon davom feʼlini yasash adabiy tildan farq qilmaydi. Ammo baʼzi oʻrinlarda
hozirgi zamon davom feʼlini ifodalash uchun "jopti" qoʻshimchasi qoʻshiladi: "qibjopti"
(„qilayapti“), "jebjopti" („yeyapti“) kabi.
Baʼzan adabiy tilda mavjud boʻlmagan soʻzlarni ham qoʻllashadi: "oʻtirik" (yolgʻon), "irga" (burchak,
chet), "ucha" (dumba, tos qismi), "chinaqay" (jimjiloq), "sovliq" (urgʻochi qoʻy), "kallak" (qop, xalta)
va hk.
Asosan qishloq xoʻjaligiga asoslangan. Gʻallachilik, paxtachilik, bogʻdorchilik, chorvachilik. Tuman
markazida paxta tozalash zavodi mavjud.
Tumanda 2526 yirik, oʻrta, kichik korxona va mikrofirmalar, paxta tozalash, gʻisht zavodlari, gilam
fabrikasi, MTP, qurilish tashkilotlari, avtokorxona, bosmaxona, savdo, madaniy va maishiy xizmat
koʻrsatish shoxobchalari bor. 20 shirkat, 970 fermer, boʻrdoqichilik xoʻjaliklari faoliyat koʻrsatadi.
Qishloq xoʻjaligi paxtachilik, gʻallachilik va chorvachilikka ixtisoslashgan. Pillachilik bilan ham
shugʻullaniladi. Ekin maydonlariga paxta, don, kartoshka, poliz, sabzavot, ozuqa ekinlari ekiladi.
Tuman jamoa va shaxsiy xoʻjaliklarida qoramol, qorakoʻl qoʻy, parranda boqiladi. 174 umumiy
taʼlim, bolalar musiqa maktablari, 19 kasb-hunar kollejlari mavjud boʻlib shundan 3 kasb-hunar
kollejlari filiali mavjud. Markaziy kutubxona va uning tarmoqlari, 18 klub muassasalari, madaniyat
va istirohat bogʻi ishlab turibdi. Kasalxona, feldsher-akusherlik nuqtalari, poliklinika, dorixonalar
va boshqa tibbiy muassasalar bor.
Beshchashma
jamoa xoʻjaligida
Niderlandiyaning
NOVIB
va
BMTning
Taraqqiyot Dasturi (
UNDP
)
hamkorlikda kichik biznesni rivojlantirish boʻyicha uchirma loyihani amalga oshirmoqdalar.
[3]
„Chiroqchi-konserva“ korxonasi (tomat pastasi, olma va uzum sharbatlari), „Chiroqchi-KVARTS“
(oyna va yuqa keramika), „Istiqlol-parranda“ parrandachilik fabrikasi (Yettitom) kabi korxonalar
faoliyat koʻrsatmoqda.
Tuman hududida marganets, chinni xom ashyosi, qurilish uchun toshlar, buyoq uchun xom-ashyo
konlari topilgan.
[4]
Hamid Olimjon,
Beshchashma,
Iqtisodi
Jamoa va shirkat xoʻjaliklari
Koʻkdala,
Oxunboboyev,
Zarbdor,
Mehnatobod,
S.Joʻrayev,
Sohibkor,
Paxtakor,
Oʻzbekiston,
Hayitkoʻl,
Oqchova,
Qalqama,
K.Sodiqov,
D.Safarov,
Chiyal
,
Ahmad Yassaviy,
Fayzulla Xoʻjayev,
Shoʻrquduq,
Navroʻz,
Chorvador.
2022-yil
2-mart
kuni
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining
yalpi
majlisida Chiroqchi tumani hududini ikkiga ajratish orqali Koʻkdala tumanini tashkil etish
toʻgʻrisidagi masala koʻrib chiqildi. Majlisda yangi tashkil etiladigan Koʻkdala tumaniga Chiroqchi
tumanidan 177 ming aholi yashaydigan 171 ming ga yer maydoni ajratilishi haqida kelishib
olindi
[5]
. 2022-yilning 17-mart kuni Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlis Senati yigʻilishida
Koʻkdala tumanini tashkil etish toʻgʻrisidagi tegishli qaror qabul qilindi
[6]
.
Boʻlinish
Manbalar
1.
Янги ташкил этилган Кўкдала туманига илк ҳоким тайинланди (https://www.gazeta.uz/uz/202
2/04/19/kokdala/)
// Gazeta.uz (2022-yil 19-aprel)
2.
Qashqadaryo viloyati sahifasi faktlari (http://qashqadaryo.uz/view_sha.php?id=9)
3.
arxiv nusxasi (https://web.archive.org/web/20150402120820/http://www.ca-c.org/online/2000/jour
nal_eng/eng03_2000/21.baturi.shtml)
, archived from
the original (http://www.ca-c.org/online/200
0/journal_eng/eng03_2000/21.baturi.shtml)
on 2015-04-02,
https://web.archive.org/web/20150402120820/http://www.ca-
c.org/online/2000/journal_eng/eng03_2000/21.baturi.shtml
, qaraldi: 2008-11-16
4.
http://www.pdf4.ru/text8767/Kashkadarya_investment_program.html
5.
Chiroqchi tumanidan Koʻkdala tumani tarkibiga qancha yer maydoni oʻtkazilishi ochiqlandi. (https://
xs.uz/uz/post/chiroqchi-tumanidan-kokdala-tumani-tarkibiga-qancha-er-majdoni-otkazilishi-ochiql
andi)
// Xalq soʻzi (2022-yil 2-mart)
.
Қашқадарё вилояти Чироқчи туманининг чегараларини ўзгартириш ва Кўкдала туманини
ташкил этиш тўғрисидаги масала муҳокама қилинди. (https://senat.uz/uz/lists/view/4132)
//
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati (2022-yil 17-mart)
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
(2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Chiroqchi_tumani&oldid=2517
455
" dan olindi
Soʻnggi tahrir 2 oy avval
Jamshid Nurkulov
tomonidan amalga oshirildi
Do'stlaringiz bilan baham: |
