Бағдарламасы негізінде оқытуды көздейді. Оқулықтың жазылуында

2. Көбейту және бөлумен шешілетін мәселелер. 

---

206 
а) Көбейту мен бөлу амалдарының нақты мазмұынын ашатын мәселелер. 
Көбейту амалының анық мазмұнын бір түрлі қосылғыштардың қосындысы 
(көбейткенде) табуға қатысты мәселелерді шешуде ашылады. 
Бөлу амалының нақты мағынасының мазмұнына орай, бөлу мен тең 
бөлімдерге бөлуге қатысты шешуге тиісте мәселелерді шешуде ашылады. 
Көбейту кестесін түзу және үйренуге ажыратылған 30 сабақтың барлығының 
барысында бөлуге қатысты мәселелер көрсетуге негізделіп шешіледі. Бұл 
басқышта көрстудің негізгі міндетін тапсырмасына орай, бөлу мен тең 
бөліктерге бөлу процессінің өзін көрстеуден тұрады. Сол мақсатта 
дидактикалық материал, предмет пен шартты суреттерде пайдаланады. 
Алдын мазмұнына орай, бөлуге қатысты материалдар енгізіледі. Мысалы, “8 
құсты әрбір торда 2-ден бөлетін етіп, торларға орналастыру тиіс. Барлық 
құстарды орналастыру үшен қанша тор керек болады?”. Мәселеге қатысты 
сурет істеу және оны шешу ұсынылады, мұнда құсты үшбұрыш, торды 
квадратпен суреттеу мүмкін. Шыққан шартты сурет мәселенің шарты да, 
жауабын да айқын суреттейде: 8 : 2 = 4. Жауабы: 4 тор. 
 
 
 
3. Күрделі мәселелер үстінде жұмыс істеу. 
а) Қосындымен қосылғыштардың бірі белгілі болып, 
қосылғыштарды салыстыруды талап ететін мәселелер. 
Айта кеткен жөн, бұл түрдегі кез келген мәселенің де шешімін өрнектің 
көмегінде суреттеуге болмайды. Мәселенің басты сұрағын қоюда біз 
шешімді арнаулы амалдармен жазылуына жүгінуге туры келеді. 
Айтылған пікірді бекіту үшін мынадай мәселені қарастырамыз: 
“Бақшаға 236 түп ағаш екті, оның 127 түбі алма, қалғандары алша. 
Қайсы ағаштардан қанша көп еккен?” 
Мәселені талқылап оқушылар 236 — 127 (түп) алша еккенін анықтайды. 
Содан соң оқушылар қиындыққа тап болады: мәселенің басты сұрағы былай 
өрнектеледі, яғни, (236-127) айырманың мәнін таппай тұрып, 127 санынан 
236 және 127 сандарының айырмасын азайту керек немесе азайтудың керегі 
жоқ екенін білу қыиын және керісінше. Сондықтан шешімде амалдарды 
орындау мен жазу керек. Шешімде амалдар бойынша сипаттап, жазу осы 
көріністе болады:
1) 236 –127 = 109 еккен алшалардың саны. 
2) 127 — 109 = 18 — алшаға қарағанда артық егілген алмалардың саны.