Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

(chap spiral) β-spiral
deyiladi.
Valent burchaklarga va aminokislota qoldiqlarining o’zaro ketma–ketligiga mos ravishda 
polipeptid zanjirining spiralsimon buralgan fazodagi joylanishi oqsillarning ikkilamchi strukturasi 
deb aytiladi. 
Uni birinchi marta 
Amerika
kimyogar olimi, ikki marta 
Nobel 
mukofotining laureati 
L.Poling
va 
Kyurilar 
tavsiya etgan. Spiral struktura spiralning yonma-yon o’ramlaridagi aminokislotalar 
qoldiqlaridagi 
−CO
va 
−NH
(>C=O…NH)
gruppalar orasida vujudga keladigan 
vodorod
bog’lanishlar bilan tutib turiladi. Bunday ikkilamchi struktura 
α-spiral
, deb ataladi. Bunda vodorod 
bog’lanishlar spiralning uzun oqiga 
parallel
yo’nalgan.
B – zanjir. A – zanjir. 
1.
 
Fenilalanin(oxiri N - gruppa). 1. Litsin (oxiri N gruppa). 
2. Valin. 2. Izoleysin. 
3. Aspargin. 3. Valin. 
4. Glutamin kislota. 4. Glutamin kislota. 
5. Gistidin. 5. Glutamin kislota – NH
2
6. Leytsin. 6. Sistein 
7. Sistein S S 7. Sistein 
8. Glitsin. 8. Alanin. S 
9. Serin. 9. Serin. S 
10. Gistidin. 10. Valin.
11. Leysin. 11. Sistein 
12. Valin. 12. Serin. 
13. Glutamin kislota. 13. Leysin. 
14. Alanin. 14. Tirozin. 
15. Leysin. 15. Glutamin kislota – NH
2
16. Tirozin. 16. Leysin. 
17. Leysin. 17. Glutamin kislota. 
18. Valin. 18. Aspargin kislota – NH
2
19. Sistein S 19. Tirozin. 
20. Glitsin. S 20. Sistein. 
21. Glutamin kislota. 21. Asparagin – NH
2 
(oxiri C gruppa). 
22. Arginin. 
23. Glitsin. 
24. Fenilalanin. 
25. Fenilalanin. 
26. Tirozin. 
27. Treonin. 
28. Prolin. 
29. Litsin. 
30. Alanin (oxiri C gruppa). 
 

---

413
N
N
N
N
N
N
N
C
CH
CH
CH
C
CH
C
CH-R
C
C
H
O
H
H
O
C=O
H
R
H
R
O
R
R
H
O
R –
CH
C
O
O = C
H
R –
N
N
N
N
N
N
N
C
CH
CH
CH
C
CH
C
CH-R
C
C
H
O
H
H
O
C=O
H
R
H
R
O
R
R
H
O
R –
CH
C
O
O = C
H
R –
Ba’zi bir oqsillar, masalan,