4- мавзу: Аллоҳ Таолонинг гўзал исмлари ва олий сифатлари ҳақидаги илмнинг фазилати

Аллоҳ ундан пок
, дейди Аллоҳ 
Таоло. Ёки Қуддус исми ҳам Аллоҳ Таолонинг пок эканлиги 
маъносини билдиради, 
َ حُّٛجُع
 
َ طُّٚذُل
 
َُّةَس
 
َِخَىِئَلاٌَّْا
 
َِحُّٚشٌاَٚ
, бу дуода 
َ حُّٛجُع
 , 
َ طُّٚذُل

айбу нуқсонлардан поклаш маъносини билдиради. Нима учун Аллоҳ 

Таоло Ўзини мана шу нарсалардан поклади, деб тафаккур қиладиган 
бўлсак ва бандаларига қисса қилиб берган дўстлари –Аллоҳ Таоло 
бизга Қуръонда Ўзининг дўстлари ҳақида ҳам хабар берди, 
душманлари ҳақида ҳам ва уларга берган неъматларию, 
жазоларини, мана шу ҳақда фикрлаб, тафаккур қиладиган бўлса, 
натижаси эса Унгагина ибодат қилишлик лозим бўлган ҳеч шак-
шубҳа бўлмаган Ҳақ ва бандаларига ҳидоят йўлини кўрсатувчи 
Мубин Зот уларнинг Илоҳлари эканлигига ана ўша феъллари 
билан далил сифатида фойдалана олади. Аллоҳ Таоло 
َ حُّٛجُع
, 
َ طُّٚذُل

эканлигини билса, кимга қандай неъмат беради, кимга қандай жазо 

---

беради, мана шу нарсаларни билса, фақат Унгагина ибодат қилиш 
лозим эканлигини англайди.
Матн:
 
Ҳақиқатда Роббимиз ҳар нарсага Қодир, ҳар нарсани Билгувчи, 
азоби қаттиқ, Мағфиратли ва Раҳмли, қудрат ва ҳикмат Эгаси, 
истаган нарсани амалга оширувчи, раҳмат ва илм жиҳатдан барча 
нарсадан кенг эканлигига Унинг исм-сифатлари ва феълларидан 
далил сифатида фойдалана оладилар. Албатта Аллоҳнинг 
феъллари ҳикмат, раҳмат, адолат ва манфаат доирасида бўлиб, бу 
феъллардан ҳеч нарса ана шу доирадан чиқмайди. 
Шарх: 
Аллоҳ Таоло бандаларининг устида қанақа ҳукм қилиб, қанақа 
нарса юрғизадиган бўлса, яъни тақдиримизда биз яхши, ёмон деб 
ўйлаган нарсалар, нималар содир бўлаётган бўлса, ҳаммасининг 
тагида ҳикмати ҳам бор, Аллоҳнинг раҳмати ҳам бор шу нарсада, 
адолати бор ва мўмин бандаларига манфаати бор. Мана шу 
доирадан чиқмайди, бошимизга яхши кун келсин, ёмон кун келсин, 
қандай ҳолатда бўлмасин, унитмайликки, Аллоҳ Таолонинг мана 
шу турган ҳолатимизда ҳикмати, раҳмати, адолати ва манфаати бор.