Ер 4 —7° кияликка эга булганла уртача йиллик ёгин таъсирида тупрокни ювилиши микдори
Тажриба вариантлари
Mai кажухори
силосига
Ба^орги арпа
Кузги бугдой
Куп йиллик утлар
сув
микдори,
м3/га
ювилди,
т/га
сув
микдори,
м3Д а
ювилди,
т/га
сув
микдори,
м3/га
ювилди,
т/га
сув
микдори,
м3/га
ювилди.
т/га
1. Оддий агротехни-
када (экинни ёппа-
сига экиш )
77,3
2,74
59,4
0,45
149,0
3.88
144,7
2,10
2.
Эрозияга
к,арши
кураш агротехникаси
(экинни
ёппасига
экиш )
44,8
2,42
16,4
0.42
113,1
2.7"
53,5
1.01
3.
Эрозияга
к,арши
агротехника
(экин-
лрни ТИЛимли ж ой-
лаштириш)
10,3
1,11
0,33
0,01
32.6
0.53
у 3(
5
е к и с т о н д а
сел
га
дучор буладиган
м а й д о н л а р 22 ф о и з
(умум маидонга
н и с б а т а н )
Киргизистонда 90 фоиз, Тожики-
стонда ^ Ф°из майдонни эгаллайди. Бундай ерларда гидротех
н ик курилмалар а с о с и й
тадбирлар \ис°бланади.
T o f
олди адир-
ли
ерЛарда г и д р о т е х н и к
курилмаларни лойи\алаш
ва
амалда
и ш л а т ^
КУйидагиларга
булинади.
j) ^ашлама арикли курилмалар
— Сел ок;имини тухтатиб ту-
ришга ва йуналтирувчи арикдарни мукобил хрлатда ушлаб ту-
ришга имкон яратади. Уларнинг якка, бир нечасини биргалик-
да Kyi#® ишлатиш мумкин. Ташламалар 1-5 м баландликда
якка беРк *олла ва айланма курнишда тош, бетон, темир бе
тон мегалдан ва тупрокдан кдлиниши мумкин. Сув тош^ини
10
мЗ/сек буладиган ерларда тошли, тупрокни ва цементдан
ишланаДи (5-расм).
д гар сел окимини суви 10 см3/ сек ортик, булса тошдан ва
бетон К°ришмасидан иборат булган курилмалар, яъни мус-
та^кам булади. Ташлама тусикдар тупрокдан 1,0-4,0 м баланд-
ликкача булади. Бунда дамба 2,5 м, ёндаги тутиб турувчи де-
вордан 1 >5-2,5 м узунликда булади, сув бундай иншоотдан тру-
балар op *™ ок‘иб УтаДи- \ а р бир тошкиндан кейин дамбани
ювилгаН ж°йлари ремонт ^илинади. Тупрокдан к,илинган дам-
балар ёИлаРи СУЮК ойна (сликатлар) билан ма\камланади.
2
)
долли ерларда курилмалар
- терасса каналлар орк,али
сел ва СУВ о^имидан сак^аш учун яратилади, уни ёнига куп
йиллик ДаРахтлаР экилади. Пуштали деб ном олган терассалар
Киялик
9°
гача булганда погонали терассалар юкрри кияликлар
шароитИД3 КУлланилади. Баландлик 80° гача булганда тресса-
лар \ар6 метрДа кетма-кет, 21-27° жойда 7 м, 28° ва ундан орт-
ганда 8-1® метРДа жойлашади, натижада келаётган сув ок,ими
уларга урилиб уз тезлигини камайтиради, ювилиш кескин
о за я д и .
р ув ушлаб к;олувчи дамбалар \ам 3,0 м баландликда кенг
лиги 3 0 м энига 1,5-2,0 м килиб тупрокдан ишланади. Мабодо
адирли еРлаРда ювилиш кучли буладиган булса, каналлар ёки
сувни тУсИб колувчи арикдар ковланади. Улардаги ташлама ка-
наллар арикдар ёки дарёларга куйилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |