Udk (372. 0) Magistratura bo„limi

 

---

46 
5. Birovning his- tuyg„ulariga e‟tiborli bo„lish 
Konfliktlarda manfaatlar to„qnashuvidan tashqari emotsional hissiy 
to„qnashuv ham yuz beradi. Ya‟ni, emotsional hissiy qarama – qarshilik mavjud 
nizoning ko„rinishi sifatida nomoyon bo„ladi. Kichik maktab yoshida o„quvchilar 
o„z his-tuyg„ulariga berilib, esankirab qolishi mumkin. Bunday vaqtda o„qituvchi 
emotsional esankirash va konflikt jarayonining to„g„ri va adolatli hal etilishiga 
e‟tiborli bo„lishi lozim. Shu bois konfliktning yеchimida bir tomonning o„z his-
tuyg„ularini jilovlay bilishi va ikkinchi tomonning his-tuyg„ulariga e‟tiborli 
bo„lishi talab qilinadi. Ayniqsa pedagog kadrlar konflikt vaziyatlarda bolalarning 
his-tuyg„ulariga e‟tiborli bo„lishni o„rganib olishlari lozim. Biz bilamizki kichik 
maktab yoshidagi o„quvchilarning emotsional holati barqaror bo„lmaydi. Ular 
konflikt vaziyatlarda o„z emotsional holatlarini kuchaytirib yuboradilar. Natijada 
bolalar o„rtasidagi nizoli holatlarda turli xil salbiy emotsiyalar vujudga keladi. 
Insonning eng halokatli xatolaridan biri – yaxshi ishni ham yomon ishni ham 
bajarib, barbod etishdir. Konfliktlar sharoitida o„z so„zi ustida turish – konflikt 
yеchimiga qaratilgan va‟dalarning ustidan chiqishni anglatadi. 
Kichik maktab yoshidagi o„quvchilarga quyidagi amallarni noto„g„ri 
ekanligini tushuntirish lozim 
1.
Tahqirlamoq; 
2.
 
Ayblamoq, doimo ayb qidirishga intilish;
 
3.
 
Nafratlanish, hazar qilish va odamlar ustidan kulish;
 
4.
 
Hamsuhatdoshni tinglamaslik, uning so„zlari va fikrlariga bepisandlik, 
e‟tiborsizlik;
 
5.
Tengma-teng bo„lish; 
6.
O„tgan ishlarni yuzga solish; 
7.
Bosim o„tkazishga harakat qilish; 
8.
Boshqalar bilan qo„pol ravishda muomalada bo„lish; 
9.
Tahdid qilish, qo„rqitish, nafsoniyat va hayotga xavf solish; 
10
Kinoya, piching qilish, istexzo bilan munosabatda bo„lish; 
11
Boshqalarga ta‟ziq o„tkazish;

---

47 
12
Kuch ishlatish, qo„lga erk berish; 
13
O„z dilsiyoxligini beayb, o„zidan zaif odamlarga to„kish; 
14
Agressiv munosabatga o„tish va zo„rovonlik ko„rsatish; 
15
Buyruqbozlik, o„zini boshliq deb bilish; 
16
Mas‟uliyatidagi vazifalarni bajarmaslik;
17
Mas‟uliyatli qarorlar qilishdan cho„chish; 
18
Ranjitish, boshqalar kunglini og„ritish; 
19
Psixologik va jismoniy shantaj; 
20
O„z so„zida turmaslik va ayibni birovga ag„darish.