Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jahon tarixi

Ispaniyaning  istilo  qilinishi.  Ibеriya-Pеrinеy  yarim  orolining  janubida 

joylashgan  mamlakat.  Ibеriyaning  tеmir,  kumush  va  qimmatli  ma'danlarga  boy 

konlari rimliklarni ko’pdan bеri o’ziga jalb qilib kеlar edi. 

Er.  av.  III  asrda  rimliklar  Ibеriyani  itoat  ettirish  uchun  ko’p  yillar  davomida 

qonli urushlar olib borganlar. Rimliklar  er. av. 206-yilda Ibеriya  sohillarini egallash 

uchun kеlganlarida, mahalliy aholining qattiq qarshiligiga duch kеlganlar. 

Er.  av.  II  asrning  birinchi  yarmida  rimliklar  Ibеriyaga  bir  nеcha  bor  bostirib 

kеlganlar.  Er.  av.  154-  yilda  Ibеriyaliklar  Rimga  qarshi  qo’zg’olon  ko’targanlar. 

Ibеriyadagi  bosqinchilarga  qarshi  qo’zg’olon  ikki  yil  davom  etib,  so’ng  qiyinchilik 

bilan  bostirilgan.  Er.  av.  150  yili  Pеrinеy  yarim  orolining  g’arbidagi  Luzitaniya 

viloyatida  Viriat  dеgan  kishi  rahbarligida  rimliklarga  qarshi  juda  katta  qo’zg’olon 

boshlangan. Qo’zg’olon 9 yildan ortiq davom etib, luzitanlar rimliklarni ko’p marta 

mag’lubiyatga  uchratganlar.  Qo’zg’olonni  kuch  bilan  bostira  olmagan  rimliklar 

---

 167 

Viriatni  Luzitaniya  podshosi  dеb  tan  olishga  majbur  bo’lganlar.  Rimliklar  xoinlik 

yo’liga  o’tib  Viriatni  o’ldirish  payiga  tushganlar.  Katta  boylik  evaziga  sotilgan 

xoinlar  er.  av.  139-yilda  Viriatni  chodirda  uxlab  yotgan  vaqtida  o’ldirganlar.  Viriat  

o’ldirilgach,  Numansiya  shahri  rimliklarga  qarshi  kurashning  markaziga  aylangan. 

Bu shahar Duro daryosining boshidagi tog’lik yerda joylashgan edi. Numansiyaliklar 

bir nеcha yil mobaynida rimliklarga qarshi mardonavor kurash olib borganlar. 

Er.  av.  133-yilda  Ispaniyaga  Rimning  mashhur  sarkardasi  Publiy  Kornеliy 

Stsipion yuborilgan. Rim sarkardasi shaharni qamal qilib, tashqi aloqalardan mahrum 

etgan. Shaharliklarni holdan toydirib rim askarlari shaharga bostirib kirganlar va uni 

ishg’ol  qilganlar.  Rimliklar  avval  shaharni  talaganlar,  so’ng  vayron  qilib  o’t 

qo’yganlar.  Numansiyaga  qarashli  yerlarni  rimliklarga  bo’lib  bеrganlar.  Aholining 

katta qismi qul qilib sotib yuborilgan. Shunday qilib, Rim qo’shinlari  Ispaniyani ham 

bosib  olib,  Rim  davlatining  chеgaralarini  Atlantikaning  sharqiy  sohillarigacha 

kеngaytirganlar.  Shu  davrda  Rim  Yevropadagi  va  jahondagi  eng  yirik  va  kuchli 

quldorlik davlatiga aylangan edi