«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

1-Расм. Агросаноат мажмуасида қишлоқ ҳўжалиги маҳсулотларининг асосий 
турларини экспорт қилиш динамикаси, млн. АҚШ долл. [7] 
Шунингдек, 
2019-йилнинг 
март 
ойидан 
бошлаб 
мева-сабзавот 
маҳсулотларини ҳар қандай миқдорда инвойс асосида контрактсиз экспорт 
қилишга рухсат берилди[1]. 
2018 йилда қишлоқ хўжалигининг асосий капиталига нисабатан 
киритилган инвестициялар ҳажми 3,6 триллионни ташкил этди. 2019-йилнинг 
1-чорагида инвестициялар ҳажми 2271,3 млрд. сўмни ташкил этди (427,0 млн. 
АҚШ доллари), бу эса 2018 йилнинг шу даврига нисбатан 29,9% га кўпдир. 
Қишлоқ хўжалигига киритилган инвестицияларнинг умумий ҳажмида хорижий 
инвестицияларнинг улуши 13,9% ни ташкил этди. Шу билан бирга, жалб 
қилинган хорижий инвестицияларнинг умумий ҳажмидан қишлоқ хўжалигига 
йўналтирилган инвестицияларнинг улуши 3,0% ни ташкил этади. 2019-йилда 
соҳага тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар оқимини кўпайтириш 

---

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
18 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
мақсадида Ўзбекистон ҳукумати 551,2 млн. АҚШ.доллар қийматидаги 
истиқболли лойиҳалар рўйхатини тузди.[7]. 
Улар орасида энг истиқболли қишлоқ хўжалиги комплексини яратиш, 
интеграциялашган паррандачилик фермасини қуриш, иссиқхона хўжаликлари 
ва интенсив боғларни яратишдир. Экспорт тузилмасини диверсификация 
қилиш билан бир қаторда, Ўзбекистон Туркия, Хитой, Афғонистон ва Европа 
Иттифоқига мева-сабзавот маҳсулотларини етказиб беришни кўпайтириш 
ҳисобига янги ташқи бозорларга киришга интилади. 2018-йилда МДҲ 
давлатларининг мева-сабзавот экспортидаги улуши 77,2% ни ташкил этди, бу 
эса 2017-йилга нисбатан 2,1% га паст. Қишлоқ хўжалигининг жадал 
ривожланиши тўқимачилик, озиқ-овқат, кимё соҳаларининг ривожланишини 
рағбатлантиради. Бугунги кунда хом-ашё экспортининг улушини камайтириш 
ва рақобатбардош маҳсулотлар экспортини ошириш учун саноатда юқори 
қўшимча қиймат занжири яратишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. 
Бу эса, қишлоқ жойларда ишбилан бандликнинг ўсишига ёрдам беради. 
Бунданташқари, агросаноатда кластер механизмлари қўлланила бошланди[3]. 
2021-йилнинг 1-январига қадар мева-сабзавот тармоғида фаолият юритаётган 
компанияларга солиқ ва божхона имтиёзлари берилди[4]. Ўзбекистон қишлоқ 
хўжалигида мева-сабзавот, хусусан, узумчилик фаол ривожланмоқда.
Тармоқни ривожлантириш мақсадида боғдорчилик ва иссиқ хона 
хўжалигини ривожлантириш агентлиги ташкил этилди, бу эса интенсив боғлар 
майдонларини кўпайтириш имконини бермоқда.[5] Кейинги уч йил давомида 
Ўзбекистонда умумий майдони 36 минг гектар бўлган янги боғларни янгилаш 
ва яратиш, келгуси 10 йилдавомида - 80 минг гектар интенсив боғдорчилик 
технологияси асосида боғларни кенгайтириш вазифалари қўйилган. Бу чора-
тадбирларЎзбекистонда ишлаб чиқарилган мева-сабзавотларга бўлган талаб 
ортиб бораётган шароитда мамлакатнинг экспорт салоҳиятини оширишга 
хизмат қилади. 
2018-йилда Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш .Мирзиёевнинг 
"Ўзбекистон Республикасида мева-сабзавотчиликни жадал ривожлантириш 
бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисидаги Фармони эълон қилинди, унда 
ҳар бир минтақада 1-2 та мева-сабзавот кластерини ташкил этиш ва 2019-
йилдан бошлаб мева-сабзавот маҳсулотларини етиштиришга ихтисослашган 
барча туманларда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини ташкил этишнинг 
кластер усулига ўтишзарурлигиқайд этилди[6]. 
Ўзбекистон аҳолисининг ўсиб бораётган эҳтиёжларини қондирадиган ва 
юқори даражада қайта ишланган ва янги мева-сабзавот экинларини экспорт 
қилишга йўналтирилган юқори технологиялик қишлоқ хўжалигини 
шакллантириш бу асосий стратегик мақсадлардан биридир. 
Мамлакатимизда яратилган қулай сармоявий муҳит хорижий давлатлар 
билан савдо-иқтисодий алоқаларни янада кенгайтириш, соҳага замонавий 
технологияларни жалб этишда муҳим омил бўлмоқда. Хусусан, мева-

---