Tasdiqlayman O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Katta guruh 
Kattalik.  Katta  guruhda  ishlash  bolalarning  masofalarning  har  xil  turlari  haqidagi 
tasavvurlarini aniqlashdan boshlanadi. 
“Uzunlik”, “kenglik”, “balandlik”, “qalinlik” (“yo’g’onlik”) buyumlarning kattaliklarida 
mustaqil  orientir  olish  tushunchalarini  egallab  olish,  ularni  taqqoslash  va  kattaliklar  bo’yicha 
munosabatlarini tushunib olish imkonini beradi. 
Buyumlar orasida kattalik bo’yicha konkret munosabatlarni o’rnatish tajribasi qanchalik 
boy va turli –tuman bo’lsa, keyinchalik bolalarni bu munosabatlarni umumlashtirishga, konkret 
tavsiflarni  abstrakt  ta’riflarga,  ya’ni  “teng”,  “ortiq”,  “kam”  (“katta”,  “kichik”)  tushunchalariga 
o’rgatish shunchalik oson bo’ladi. 
Bolalar buyumlarning kattaliklarini taqqoslashga va uning oldin buyumlar masofalarining 
bir turi bilan farq qiladigan holda, keyinroq masofalarning ikki turi, nihoyat, uch turi bilan farq 
qiladigan hollarda aniq belgilashga o’rganadilar. 
Shu  asosda  qaysi  hollarda  buyumlar  katta  va  qaysi  hollarda  kichik  deb  atalishi 
tushunchasi beriladi. Agar buyumlar bir xil o’lchamdagi masofalar bilan farq qilsa,  holda ushbu 
aniq so’zlar ishlatiladi; “uzun”, “qisqa”, “keng”, “tor” va b. 
Agar buyumlar ikki –uch masofa turlari bilan farq qiladigan bo’lsa, ularni katta va kichik 
deb  aytiladi; katta va kichik matryoshkalar, katta va kichik qog’oz varag’i va b. 
Bolalar  kattalikning  o’zgaruvchanlik,  taqqoslanuvchanlik,  belgini  aniqlashdagi 
nisbiylik  (qizil  lenta  ko’k  lentadan  uzunroq,  ammo  oq  lentadan  kaltaroq)  kabi  xossalari  bilan 

---

tanishadilar,  buyumning  kattaliklari  bo’yicha  munosabatlarining  bir  qiymatli  va  o’zaro