Sh o sr a n o r m a t o V a j a h o n a d a b iy o t I

U tashqi tomondan  Faustning tamom ziddi bo‘lsa-da,  botinda  uning 

ruhida  yashaydi,  har  ikki  obrazning  dunyoqarashi,  e ’tiqodi  biri 

ikkinchisiga  tamomila  teskari bo‘lsa-da,  aslida  bir butunlikni  tashkil 

qiladi.  Asarda  inson  bilan  shayton  o ‘rtasida  tinimsiz  kurash  boradi. 

Faust olam sirlarini bilishga, inson qudratini namoyish qilishga intiladi, 

tabiat bilan birlashib ketishni orzu qiladi.  Bundan ojiz qolganda o ‘lim 

sharbatini  ichgisi  keladi.  Shunday  paytda  Shayton  unga  ko‘makka 

keladi,  unga  ko'ngil  parvoziga,  istaklariga  qanot  va’da  qiladi.  Inson 

va  Shayton  o'zaro  ittifoq  tuzadilar.  Mefistofel  qalbi  razolatga  to ‘la, 

unda tuban fikrlar hukmron, u odamzodning aqliga ishonmaydi, hayot 

uningcha  insonga  bir  bor  beriladigan  omonat  tortiq,  imkon  qadar