1-mavzu. Pedagogik mahoratning nazariy asoslari hamda uning pedagog faoliyatida tutgan o‘rni va ahamiyati

Агарки дунё 
иморатлари 
ичида энг улуғи 
мактаб бўлса, 
касбларнинг 
ичида энг 
шарафлиси 
ўқитувчилик ва 
мураббийликдир.
И.А.Каримов.
Педагогик техника -
бу ўқитувчининг ўз-ўзини ва 
ўқувчилар фаолиятини ташкил 
этиш, бошқариш ва назорат 
этишга оид усуллар ва махсус 
кўникмалари мажмуидир
Бу қўл билан тутиб 
бўлмайдиган, фақат фаросат 
билан амалга ошириладиган 
ишдир, деган таассурот туғилади.
Педагогик санъат

---

25 
• Биз моҳир педагог – ўқитувчиларнинг
муваффақият билан таъсир усулларидан
фойдалана
олишини,
турли
амалий
педагогик вазифаларни моҳирона қўйиши
ва ҳал этишини кўрамиз. Бунда махсус
кўникма асосий роль ўйнайди, яъни:
ўқувчиларни билиш фаолиятига жадал
жалб этиши, саволлар қўя олиши, жамоа
ва
алоҳида
шахс
билан
мулоқоти,
кузатмалар
олиб
бориши,
жамоани
уюштира олиши, ўз кайфиятини, овозини,
мимика, ҳатти-ҳаракатларини бошқара
олиши намоён бўлади.
• Таълим – тарбия санъатида ўзининг
педагогик
техникаси,
ўзининг
“бир
қ
олипдаги” меҳнат маданияти борки,
уларни билиб олиш зарур. Педагогик
кадрларни
тайёрлаш
ва
уларни
малакасини
оширишнинг
бутун
системаси ана шунга қаратилмоғи лозим.
Бироқ, ҳали ҳеч ким олий ўқув юртида
укиб
ёки
ўқитувчилар
малакасини
ошириш курсини тамомлагандан кейин
уста педагог бўлиб қолмаган. Педагог
меҳнат
усталари
мактабда
вужудга
келади,
болалар
билан
муомалада
тарбияланади.

---

26 
• Айнан педагогик техника ўқитувчининг 
ички туйғулари ва ташқи қиёфаси 
уйғун бўлишига ёрдам беради. 
Педагогнинг маҳорати унинг ички 
маданияти ва педагогик ташқи 
маънодорлигида акс этади.
• Педагогик техника – усулларнинг 
хилма-хиллигидир. Унинг воситалари 
бўлиб нутқ ва мулоқотнинг новербал 
воситалари хизмат қилади.
• Вербал таъсир
– бу сўз ва нутқимиз
орқали кўрсатиладиган
таъсиримиздир. Бундаги асосий
воситалар сўзлар ҳисобланади. Нутқ
сўзлашув ўзаро мулоқот жараёни
бўлиб, унинг воситаси сўзлар
ҳ
исобланади. Монологик нутқда ҳам
диологик нутқда ҳам киши ўзидаги
барча сўзлар заҳирасидан
фойдаланиб, энг таъсирчан сўзлар
орқали таъсир кўрсатишни
хоҳлайди.

---

27 
Новербал мулоқот.
Одамлар мулокот жараёнида сўзлардан 
ташқари, яъни вербал воситалардан ташқари 
турли хил харакатлардан, қилиқлардан 
холатлардан, кулгу, оханглар ва бошқалардан 
ҳ
ам фойдаланадилар. Килиқлар, мимика, 
оханглар, тўхташлар (пауза), хиссий 
холатлар, кулгу, йиғи, кўз қарашлар, юз 
ифодалари ва бошқалар ўзаро мулоқотнинг 
нутқсиз воситалари бўлиб, улар мулоқот 
жараёнини янада кучайтириб, уни тўлдиради, 
баъзан эса нутқли мулоқотнинг ўрнини 
босади, бундай воситаларни новербал
воситалар дейилади.