N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

konsepsiyalarning m uallifi, ishlab chiqaruvchisi, tad q iq otch isi,
foydalanuvchisi va targ‘ibotchisi sifatida namoyon bo‘ladi.
Hozirgi jamiyat, madaniyat va ta ’lim taraqqiyoti sharoitida o ‘qituvchi 
innovatsiya faoliyatiga bo ‘lgan zaruriyat quyidagilar bilan o ‘lchanadi:
• 
ijtimoiy-iqtisodiy yangilanish ta ’lim tizimi, metodologiya va o'quv
jarayoni texnologiyasining tubdan yangilashni talab qiladi. Bunday sharoitda
oiqituvchining innovatsiya fa o liy a ti pedagogik yangiliklarni yaratish,
o
‘zlashtirish va foydalanishdan iborat bo4adi;
• ta ‘lim mazmunini insonparvarlashtirish, doimo oi qitishning yangi tashkiliy
shakllarini, texnologiyalarini qidirishni taqozo qiladi;
• 
pedagogik yangilikni oizlashtirish va uni tatbiq etishga nisbatan
oiqituvchining munosabati xarakteri o'zgarishi.
0 ‘qituvchining innovatsion faoliyati tahlili yangilik kiritishning 
samaradorligini belgilovchi muayyan 
m e ’yorlardan 
foydalanishni talab qiladi. 
Bunday 
m e’yorlarga 
- yangilik, maqbullik (optimalnost), yuqori natijalilik, 
ommaviy tajribalarda innovatsiyani ijodiy q o ‘llash imkoniyatlari kiradi
60

---

Yangilik 
pedagogik yangilik m e’yori sifatida o ‘zida taklif qilinadigan 
yangini, yangilik darajasi m ohiyatini aks ettirad i. Pedagog olimlar 
yangilikning qo ‘llanish mashhurligi darajasi va sohasiga ko‘ra farqlanadigan 
mutlaq, chegaralangan mutlaq, shartli, subyektiv darajalarini farqlaydilar.
Maqbullik me’yori 
o ‘qituvchi va talabaning natijaga erishish uchun 
sarflangan kuch va vositalarini bildiradi.
Natijalilik 
o ‘qituvchi faoliyatidagi muayyan m uhim ijobiy natijalami 
bildiradi.
Pedagogik yangilik 
o ‘z mohiyatiga ko‘ra ommaviy tajribalar mulki bo‘Iib 
qolishi lozim. Pedagogika yangililmi dastlab ayrim o‘qituvchilaming faoliyatiga 
olib kiradi. Keyingi bosqichda - sinalgandan va obyektiv baho olgandan 
so‘ng pedagogik yangilik ommaviy tatbiq etishga tavsiya etiladi.
V.A.Slastenin o ‘tkazgan tadqiqotlar o‘qituvchining innovatsion faoliyatga 
kasbiy tayyorgarligini aniqlash im koniyatlarini beradi. U lar quyidagi 
tavsiflardan iborat:
• 
m o 4 ja lla n g a n y a n g ilik n i y a lp i va uning alohida bosqichlari
muvaffaqiyatini bashorat qilish;
• kelgusida qayta ishlash maqsadida yangilikning o'zidagi va uni tatbiq
qilishdagi kam chiliklam i aniqlash;
• y a n g ilik n i boshqa in n o v a tsiy a la r b ila n q iyo sla sh , ulardan
samaradorlarini tanlab olish, ulaming eng ahamiyatli va pishiqlik darajasini
aniqlash;
• yangilikni tatbiq etishning muvaffaqiyatlilik darajasini tekshirish;
• 
yangilikni tatbiq etadigan tashkilotning innovatsiya qobiliyatiga baho
berish.