Сборник докладов республиканской научно-технической конференции значение информационно-коммуникационных


СИГНАЛЛАРНИ ҚАЙТА ИШЛАШНИНГ АМАЛИЙ АҲАМИЯТИ



Download 7,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/267
Sana14.07.2022
Hajmi7,55 Mb.
#795134
TuriСборник
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   267
Bog'liq
Maqola

СИГНАЛЛАРНИ ҚАЙТА ИШЛАШНИНГ АМАЛИЙ АҲАМИЯТИ 
MATHLAB – SIMULINK ДАСТУРИЙ ТАЪМИНОТИНИНГ 
ИМКОНИЯТЛАРИ 
Б.О. Туйчиев (катта ўқитувчи,Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ ҚФ) 
Н.Б. Бегмаматов (магистрант, Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ ҚФ) 
Радиоалоқа соҳасида сигналларга ишлов бериш, ўзгартириш ва қайта 
ишлаш бўйича олиб борилган тадқиқотларни амалий аҳамияти яъни сигнал 
параметрларини аниқлаш ва оцеллограммаларини олишда MATHLAB – 
Simulink
 
дастурий таъминотининг ўрни катта.
Фрактал тропосфера атмосферасида текис электромагнит тўлқинни 
тарқалиши жараёнининг MathLab муҳитида фазо-вақт сигналининг 
параметрларини синтез қилиш мумкин. 
Вақт ва фазовий корреляция функциялари ўртача оқим тезлиги ва 
далгаланмаларга мураккаб боғлиқлик диэлектрик доимийлиги. Турбу-
лентлик, фазовий корреляция функцияларини топиш мумкин яъни тўғридан-
тўғри имкониятини таҳлил қилиш, узатиш эффекти ва унинг хусусиятларини 
аниқлаш ҳамда таққослаш тахмин қилинган маълумотлар билан экспери-
ментал маълумотларни олиш мукин.
Симулинк - бу мураккаб техник тизимлар учун динамик фанлараро 
моделлаштириш муҳити ва моделга асосланган дизайн учун асосий восита 
ҳисобланади ва унинг асосий интерфейси - график диаграмма воситаси ва 
созлаш учун кутубхоналар тўпламидан иборат. У қолган MathLab муҳити 
билан қаттиқ интеграцияни таклиф қилади ва Mathlab дан фойдаланиши ёки 
ундан скрипт яратиши мумкин. Симулинк кўп доменли симуляция ва 
моделга асосланган дизайни учун автоматик бошқариш ва рақамли 
сигналларни қайта ишлашда кенг қўлланилади. 
Симулинк ўзининг бошқа маҳсулотлари билан биргаликда тизимларни 
реал вақтда амалга ошириш учун автоматик равишда манба кодини яратиши 
мумкин. Коднинг самарадорлиги ва эгилувчанлиги яхшиланиши билан у 
ишлаб чиқариш тизимлари учун янада кенг тарқалади, шунингдек, 
эгилувчанлиги ва тез такрорланиш қобилияти туфайли тизимларни ишлаб 
чиқиш воситаси сифатида, ўрнатилган кодловчи тизимларда фойдаланиш 
учун этарлича самарали код ишлаб чиқаради.
Корреляцион деб аталувчи фрактал ўлчам, эксперемен ўтказувчилар 
томонидан кенг қўлланилади. У бевосита нуқталар кетма-кетлиги учун 
баҳоланувчи корреляцион қуйидаги интеграл орқали аниқланади. 
𝐶(𝑟) = lim
𝑁→∞
1
𝑁
2

𝜃(𝑟⃗ − |𝑥
𝑖
⃗⃗⃗⃗ − 𝑥
𝑗
⃗⃗⃗⃗|)
𝑁
𝑖,𝑗=1
,
(1). 
Бу ерда 
|𝑥
𝑖
⃗⃗⃗⃗ − 𝑥
𝑗
⃗⃗⃗⃗|

нуқталар орасидаги масофа. 
𝜃
– бирлик функция 
(Heaviside step function). 
Кўпинча фракталлар учун корреляцион интеграл 
𝑟
дан
𝑟 → 0
бўлишида 
даражали қонуният бўйича
𝐶(𝑟) = 𝑟
𝐷
3
(2) 


61 
шунинг учун фрактал корреляцион ўлчамни 
𝐷
3
(ёки 
𝑣 = 𝐷
3
корреляцион 
кўрсатгич) 
ln 𝐶(𝑟) = 𝑓(ln 𝑟)
графикнинг тўғри чизиғини оғмалиги бўйича 
аниқланади.
Ҳозирги вақтда фрактал ўлчамга мутаносиб равишда чиқиш сигналини 
берадиган асбоблар мавжуд эмас. Бироқ, электро-оптик усуллар ушбу 
муаммони ҳал қилиш усулини аниқлашга имкон беради. Амалда, рақамли ва 
физик тажрибаларда, фрактал ўлчамлари 
D
сигналларни дискретизация 
қилиш натижасида аниқланади ва кейинчалик компьютерда маълумотларни 
қайта ишлашга имкон беради. 
MathLab симулинк дастурий таъминотида фрактал методи асосида 
моделлаштирилган электромагнит тўлқин параметрларини киритиш 
натижасида сигнал оцеллограммасини ва параметрларини аниқлаш жараёни 
келтирилган. 
1-расм. Фрактал тропосфера муҳитида электромагнит тўлқинларининг тарқалиш 
жараёнининг MathLab дастурий таминотидаги кўриниши 
Шундай қилиб сигналларни қайта ишлашда фрактал хисоблаш 
усулидан фойдаланиб, фазо-вақт сигналларини тропосфера муҳитида 
тарқалишининг математик аппарати тўғри хисобланганлигини MathLab 
симулинк дастурий таъминоти орқали амалий аҳамияти текширилди ва 
сигнал параметрлари асосида хулосалар ишлаб чиқилди. 

Download 7,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish