Tarbiyainstituti

4.2.3. M aktab to ‘garaklarida o ‘tkaziladigan o ‘yin lar
Harakatli o'yinlar, estafeta o‘yinlari maktab sport to‘garaklarida 
yetakchi o‘rin olishi kerak.
НагакаШ o‘yinlar basketbol, voleybol, fiitbol, qo‘l to‘pi va 
boshqa to‘garaklarda ko‘proq qo‘llanadL 
Gimnastika, yengil 
atletika, suzish va boshqa sport turlariga ixtisoslashgan to‘garaklarda 
o‘ziga xos harakatli o‘yinlar o‘tkaziladi
To‘garaklarda har xil o'yinlardan muntazam ravishda o‘rinli 
foydalanish 
o'quvchilaming jismoniy barkamolligiga, 
ulardan 
malakalaming takomillashuviga katta yordam beradi. 0 ‘quvchilarda 
zamriy harakat ko'nikmalarini rivojlantirish uchun jismoniy tarbiya 
darslarida ilgari o‘rganilgan o‘yinlami o‘zgartirilgan qoidalar asosida 
yangi variantlarda o ‘tish lozim.
To‘garaklarda harakath o‘yinlardan keng foydalanishda bolalar- 
ning yosh xususiyatlari, shuningdek, mahaUiy va mavsumiy sharoit- 
lami aniq hisobga olish kerak. Uncha tayyorgarlik ko‘rmagan kichik 
maktab yoshidagi o‘quvchilaiga juda ko‘p va xilma-xil o‘yinlar 
o‘rgatiladi
Yaxshiroq tayyorgarlik ko‘rgan gumhlarda o‘yinlar kamroq 
o‘tkaziladi. 0 ‘zbeldstonda bahor, yoz va kuz paytlarida, ayniqsa, 
basketbol, voleybol, qo‘l to ‘pi, tennis va yengil atletika to‘garaklari 
ishlab turishi, bunday vaqtlarda “Chillak” , “Qoziq” , “Kamalak”, 
“Oq tosh” singari milliy va ras xalq o'yinlaridan foydalanish lozim.
0 ‘quvchilar, ko‘pincha, o‘yinga berilib ketib, uni o‘zgartiradilar, 
eski qoidalami o ‘zgartirib, yangilarini o‘ylab chiqaradilar, maqsadga 
erishish yo‘lini qiyinlashtiradilar va shu tariqa yangi o‘yinni vujudga 
keltiradilar. Ana shuning uchun o‘yinlarni o‘quvchilar istagiga qarab 
yangi variantlarda va o‘zgartirilgan qoidalar asosida qo'llash muhim 
ahamiyat kasb etadi.
Nazorat savollari
1. Sport to‘garaklariga tanlov o‘tkazish va qabul qilishda hara- 
katli o‘yinlardan foydalanish qanday afzalliklar bilan izohlanadi?
96

---

2. Sport turlariga xos texnik-taktik ko‘nikmalami shaWlan- 
tirishda harakatli o‘yinlardan foydalanish qanday ustunliklarga ega?
3. Kuch, tezkorlik, chaqqonlik, chidamkorlik va egiluvchanlik 
sifatlarini shakllantiruvchi harakatli o‘yinlar bo‘yicha misollar kel- 
tiring.
4. Diqqat va xotirani shakllantinivchi harakatli o'yinlar bo‘yicha 
misollar keltiring, ulaming xususiyatlarini izohlab bering.
5. Jismoniy va ruhiy qobiliyatni tiklovchi o‘yinlar mohiyatini 
ochib bering.