Tarbiyainstituti

6.8. Nina, ip va tuguncha
0 ‘yinga tayyorlanish.
 
0 ‘ynovchilar qo‘l ushlashib, aylana hosil 
qilib turadilar. Uchta o‘ynovchi aylanadan tashqarida ketma-ket 
turadi. 
Bulaming oldingisi “ninacha”, ikkinchichi “ip” va 
uchinchisi “tuguncha” bo‘ladi.
0 ‘yinning tavsifi.
 
Nina har tomonga yugurib yuradi. Ip bilan 
tuguncha ham uning ketidan ergashib yurishadi. Agar ip chigallashib 
(boshqa tomonga ketib) olsa yoki uni tuguncha ushlasa, o‘yin 
qaytadan boshlanadi va yangi nina, ip hamda tuguncha tayinlanadi.
O ‘yinning qoidalari.
 
0 ‘ynovchilar qo‘llarini ko'tarib, nina, ip va 
tugunchaga yo‘l ochib turishlari lozim.
Pedagogik ahamiyati.
 
0 ‘yin bolalarda intizomni, diqqatni, 
sezgirlikni rivojlantirishga yordam beradi.
193

---

Metodik k o ‘rsatmalar.
Eng epchil va ziyrak o‘quvchilar nina 
qilib tayinlanishi kerak. Nina, ip va tuguncha qilib tayinlangan 
o‘quvchilar uzoq vaqtgacha xato qihnay yugurib yuraversalar, 
boshqa o‘yinchilarai ham o‘yinda faol qatnashtirish maqsadida 
ulami almashtirish mumkin.
6.9. Chavandoz
Oyinga tayyorlanish.
Har bir sinfdan 10-12 o‘yinchidan guruh 
tuziladi. Guruhlar uchun 7-9 
m
kattalikda to‘rtburchaklar chiziladi. 
Imkoniyat bo‘lsa voleybol maydonchasidan ham foydalanish 
mumkin. Har bir guruh o‘z navbatida ikkitadan jamoaga bo‘linadi. 
Ular o‘zlariga nom qo‘yishadi. Faraz qilaylik “Lochin” va “Zafar” 
jamoalari. “Lochin” jamoasi o‘yinchilari to‘rtburchakning o‘ng va 
chap tomonidan chiziq tashqarisida, to‘rtburchak ichkarisiga 
qaragan holda yonma-yon saflanadilar. Qur’a tashlash usuli bilan 
“Zafar” o‘yinchilari to‘rtburchak ichiga tushadilar va ulaming 
vazifasi erkin harakat qilib yurishdan iborat.
Oyin tavsifi.
0 ‘qituvchining 
ishorasi 
bilan 
“Lochin”
jamoasining o‘yinchisi bir oyog‘ini tizzadan, chap qo‘lini esa 
tirsakdan bukib orqaga qo‘yib, to‘rtburchak ichiga kiradi. Uning 
vazifasi bir oyoqda sakrab yurib, uning qo‘li bilan “Zafar” 
o‘yinchilarini 
ushlashdir, 
ya’ni 
kafti-panjasi 
bilan 
begona 
o'yinchining biror joyiga tegsa bas. Shu vaqtning o‘zidayoq 
“Zafar”ning o'yinchisi to'rtburchakdan chiqib, belgilangan joyga 
borib turadi. “Lochin” jamoasining o‘yinchisi esa navbatidagi 
o‘yinchini ushlashi 15-20 sekundgacha davom etadi. Buning uchun 
“Lochin” jamoasining qolgan o ‘yinchilari bir xil maqomda 1 dan 20 
gacha ovoz chiqarib sanaydilar. Shu vaqt ichida “Zafar”ning necha 
o‘yinchisi ushlanganligi hisoblanib chiqiladi. Keyingi safar “Zafar” 
jamoasi to‘rtburchakdan tashqariga chiqadi.