Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги самарқанд давлат

 
3-савол. Функциялар хоссалари ва графикларини ўрганиш. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Даражали функцияни ўрганишда п нинг қийматларига мос 
унинг хоссалари турлича бўлиши ҳақида билимлар берилади. Бунда 
умумлаштириш 
ва 
махсуслаштириш 
орқали 
зарур 
билимларни 
шакллантириш имконияти туғилади. 
Кўрсаткичли ва логарифмик функцияларни ўрганишда эса асосий 
эътибор ўқувчиларнинг бу функцияларнинг ўзаро боғлиқлиги асосида 
тушунишларига имкон бериш ҳамда тескари функция тушунчасини чуқур 
ўзлаштиришларига 
зарур 
тушунтириш 
ва 
қўшимча 
машқлардан 
фойдаланиш яхши натижалар беради. Бундан ташқари, бу функциялар 
хоссаларини чуқур билиш кўрсаткичли ва логарифмик тенглама ва 
тенгсизликларни ечишда асосий ўринни эгаллайди. 
Тригонометрик функцияларни ўрганишда қуйидаги асосий жиҳатлар 
эътиборга олиниши зарур: 
- тригонометрик функциялар даврий функциялар бўлиб, уларнинг 
аниқланиш ва ўзгариш соҳалари, ўсиш ва камайиш оралиқларини 
таққослаш асосида баён этиш зарур; 
- тригонометрик функцияларни текширишда ўқувчилар тегишли 
хоссаларни тригонометрик бирлик доира ва координаталар системасида 
тасвирлаган 
ҳолда 
муҳокама 
юритиш 
уларнинг 
функционал 
тасаввурларини ривожлантириш учун асос бўлади. 
Тригонометрик функцияларга доир ўқув масалалари ичида 
қуйидагилар 
дарсларда 
қараб 
чиқилиши 
мумкин:тригонометрик 
функциялар қийматларини ҳисоблаш, тригонометрик функциялар жуфт-
тоқлиги, даврийлигини аниқлаш, энг кичик мусбат даврини топиш, энг 
катта ва энг кичик қийматларини топиш, тригонометрик функциялар 
графикларини ясаш. 
Умуман олганда, ҳар бир элементар функциялар синфини 
ўрганганда, уларнинг асосий хоссалари билан бирга, мактаб математика 
курси бошқа йўналишлари билан ҳам узвий алоқани ўрнатиш зарур, 
масалан, тригонометрик тенглама ва тенгсизликларни ечиш на фақат 
аналитик усул билан балки график усулда ечилиб, уларни таққослаш, 
функционал нуқтаи назардан ечимларни текшириш бу функционал 
йўналиш тадбиқларини ўргатишда алоҳида аҳамиятга эга бўлади.

---