Namangan davlat universiteti madaniyatshunoslik

 
4. Intervyu.
Biz yuqorida so’rov (anketa) usuli haqida batafsil to’xtalib o’tgan edik. So’rov va intervyu 
metodlari o’rtasida deyarli farq yo’k. Chunki respondent (so’raluvchi) ga berilgan savolnoma 
bo’yicha tadqiqotchi undan intervyu oladi. Anketa bo’yicha olingan intervyuni ba'zan 
«formallashtirilgani» yoki «nazorat qilinadi» deb atashadi. Ba'zi intervyular umuman anketasiz 
o’tkaziladi: odamdan ancha uzoq vaqt mobaynida intervyu olinadi va chuqurrok ma'lumot olish 
talab qilinganida kam sonli so’raluvchilar so’rov qilinadi. Chuqurlashtirilgan intervyular odatda 
so’rovlarga qaraganda batafsilroq ma'lumot beradi, lekin bu 
usullarning kamchiligi shuki
, 
intervyu oluvchi ta'sir o’tkazishi va natijada ma'lumotlar o’zgarib ketishi mumkin; bundan 
tashqari, javobni taqqoslab taxlil qilish qiyinrok bo’ladi. 
5. Hujjatlarni o’rganish.
Hujjatli tadqiqot – ish mobaynida bosma va qo’lyozma materiallardan samarali va sistemali 
tarzda foydalanish ko’pincha e'tibordan chetda qolib ketadi. Hujjatli tadqiqot – sotsiologik 
tadqiqot yig’ishning eng keng tarqalgan usullaridan biridir. 
1. Hujjatli tadqiqotlarda arxiv materiallari, davlat xo’jjatlari, davlat xo’jjatlari, xatlar, sud 
bayonnomalarini 
kiritish 
mumkin. 
Tadqiqotda 
foydalanilayotgan 
hujjatlar 
qatoriga 
o’rganilayotgan mavzu bo’yicha avval o’tkazilgan tadqiqotlarning natijalari, xulosalarini ham 
kiritish mumkin. Hukumatlar tomonidan keltiriladigan ma'lumotlar juda keng ko’lamli bo’lib, bir 
necha manbaalarni o’z ichiga oladi. Masalan, muntazam ravishda, ma'lum vaqt oralig’i bilan, 
aholini ro’yxatga olish olib boriladi. Bu esa ko’plab ijtimoiy va iqtisodiy masalalar bo’yicha 
batafsil ma'lumotlar beradi. Bunday so’rovdagi savollarga javob berish majburiy bo’lgani uchun, 
olingan materiallar ancha to’liq va batafsil bo’ladi. Bulardan tashqari statistik hujjatlar, 
guvohnomalar, protokollar, hisobga olish ma'lumotlari ham mavjud. Shaxsiy hujjatlarga: 
avtobiografiya, xotiranomalar, xatlar kiradi. Hujjatlarni o’rganishning avtobiografik metodini 
F.Znanetskiy ishlab chiqqan. Sotsiolog hujjatlarni batafsil ko’rib chiqib o’rganadi. Shuning 
uchun hujjatlar sotsiolog va tarixchi mutaxassislariga qimmatbaho material hisoblanadi.