Hisobotni bosmaga chiqarish Antiplagiat

3
3
3
3

---

33 
endospеrm bilan to‘lgan. Guruchli shaklida donining uchi o‘tkir, pеrlovka
shaklida uchi yumaloq bo‘ladi. Donida oqsil miqdori 10-14 %, kraxmal 62-72
% ni tashkil etadi. Bodroq, yorma tayyorlashda ishlatiladi. Ko‘p tuplanadi, 
bo‘yi nisbatan past, bitta o‘simlikda so‘ta bir nеchta, sеrbarg.
6-rasm. Bodroq makkajo‘xori 
H.S.Yo‘ldoshyevning [13] yozishicha, guruchsimon makkajo‘xori eng 
qadimgi makkajo‘xori formalaridan biri hisoblanadi, ya'ni bu kenja tur bundan 
taxminan 10-20 ming yil ilgari Markaziy Amerika indeyeslari tomonidan ongsiz 
ravishda yaratilgan (6-rasm). Demak, makkajo‘xorining shu jumladan bodroq 
makkajo‘xorining vatani Markaziy va Janubiy Amerika (Meksika, Gvatemala). 
V.A.Golodkovskiyning [11] Zea avlodini botanik-morfologik jihatdan 
o‘rganish va T.R.Rashidovning [25] genetik jihatdan olib borgan kuzatish 
natijalariga qaraganda, tishsimon makkajo‘xorini teosinte (
Echlaena mexieana)
bilan chatishtirish natijasida guruchsimon makkajo‘xori duragayini keltirib 
chiqarish mumkin. 
T.R.Rashidov [25] tomonidan tishsimon makkajo‘xori teosinte bilan 
chatishtirilishi natijasida guruchsimon makkajo‘xori formasi olingan. Bu
makkajo‘xori donining nisbatan maydaligi, qizdirilganida bodroq massa hosil 
qilishi, ko‘p tuplanishi, boshqacha qilib aytganda, o‘zining ko‘pchilik belgilari 
bilan bodroq yoki guruchsimon makkajo‘x origa o‘xshashligi bilan xarakterlanadi. 
Shunday qilib, tishsimon makkajo‘xorini teosinte bilan chatishtirish natijasida 
guruchsimon makkajo‘xori resinteziga erishildi. 
1
3
3
1

---

34 
Bodroq makkajo‘xorining botanik tavsifi, biofiziologik xususiyatlari va 
agrotexnikasi boshqa o‘rtapishar makkajo‘xori navlari bilan deyarli bir xil. 
Ayniqsa, O‘zbekiston davlat reyestriga kiritilgan “O‘zbekiston 306 MB” naviga 
juda o‘xshash, lekin donlarining nisbatan maydaligi o‘simliklari esa sertup, serbarg 
bo‘lib, ko‘p so‘tasining qilishi bilan farq qiladi Boshqa Bodroq makkajo‘xorining 
vegetasia davri 90-100 kun bo‘lib, o‘rtapishar hisoblanadi. 
Bodroq makkajo‘xorining Respublikamiz uchun muhim ahamiyatga ega 
bo‘lgan xillari 2.1- rasmda keltirilgan. 
Rasmda keltirilgan bodroq makkajo‘xori xillari qora, oq, qizil va sariq 
ranglarda bo‘lib, ulaning doni nisbatan mayda, ammo kraxmal donachalari bilan 
to‘lishgan. Ularning eng muhim xususiyatlaridan biri yuqori harorat ta’sirida 
chatnashidir. Ayniqsa qora rangli xilining doni nisbatan mayda bo‘lishiga 
qaramasdan, unchalik yuqori harorat bo‘lmasa ham bexato bodroq bolib ochiladi.