O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

S 
Siyosiy risk
- davlat organlarining hatti-xarakati yoxud uyushgan shaxslar 
guruhining siyosiy talab bo‗yicha chiqishi natijasida vujudga keladigan xavf. 
Siyosiy riskga urush xarakatlari, siyosiy hokimiyatning yoki tuzumning o‗zgarishi, 
qonun xujjatlaridagi o‗zgarishlar, fuqarolarning ommaviy chiqishlari va ish 
tashlashlari, milliylashtirish, konfiskatsiya kiradi. Siyosiy risk ro‗y bergan vaqtda 
sug‗urta kompaniyasi javobgarlikdan ozod bo‗ladi. CHunki siyosiy risklar, faqat, 
davlatga qarashli maxsus sug‗urta kompaniyalari tomonidan sug‗urtalanishi 
mumkin. 
Sug‘urta
-
yuridik yoki jismoniy shaxslar to‗laydigan sug‗urta 
mukofotlaridan shakllantiriladigan pul fondlari hisobidan muayyan voqea (sug‗urta 
hodisasi) yuz berganda ushbu shaxslarga sug‗urta shartnomasiga muvofiq sug‗urta 
tovonini (sug‗urta pulini) to‗lash yo‗li bilan ularning manfaatlarini himoya qilish. 
Har xil noxush hodisalar ro‗y berishi natijasida ko‗rilgan zararni qoplash 
hamda fuqorolarning hayotida tegishli sug‗urta hodisalari ro‗y berganda ularga 
moddiy yordam ko‗rsatish maqsadida tashkil etiladigan va undan foydalanish bilan 
bog‗liq (maqsadli pul fondlari) iqtisodiy munosabatlar yig‗indisi. O‗tkazish 
shartiga qarab, sug‗urta majburiy va ixtiyoriy bo‗ladi. Ob‘ektiga ko‗ra, mulkiy, 
shaxsiy va javobgarlik sug‗urtasiga bo‗linadi. Sug‗urtaning asosini risk tashkil 
etadi. Sug‗urta - bu riskni taqsimlash usulidir. 
Sug‘urta agenti
- sug‗urtalovchining nomidan va topshirig‗iga binoan 
sug‗urta shartnomasining tuzilishi va ijro etilishini tashkil qilish bo‗yicha faoliyat 
yurituvchi yuridik yoki jismoniy shaxs 
Sug‘urta bahosi
- sug‗urtalash maqsadida aniqlanadigan mol-mulkning 
qiymati. Amaliyotda mol-mulklar haqiqiy qiymati, bozor qiymati va boshqa 
qiymatlar vositasida baholanadi. Zarur hollarda sug‗urta bahosini to‗g‗ri hisoblash 
uchun malakali ekspertlar jalb etiladi. Sug‗urta bahosi to‗g‗risidagi haqiqiy 
ma‘lumot ta‘rif stavkasi va sug‗urta mukofoti miqdorini aniqlashda muhim 
ahamiyatga ega. Amaldagi qonunchilikka binoan, sug‗urta summasi mol-mulkning 
sug‗urta bahosidan oshib ketmasligi zarur.