4
K I R I SH
Mavzusning dolzarbligi. Har bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas qismi
bo’lgan ta’lim tizimining qay darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi.
o’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov kadrlar tayyorlash
bo’yicha Milliy dastur haqida gapirganlarida «… har tomonlama yetuk yuqori
malakali kadrlar tayyorlash dasturimizning asosiy sharti bo’lishi kerak» degan
edilar. Faqat shunday kadrlar ta’lim, ilm-fan va ishlab-chiqarishning, umuman
iqtisodiyotning raqobatdoshligini oydinlashtiradilar, belgilaydilar. [1].
Kadrlar
tayyorlash
milliy
dasturida
belgilangan
vazifalarni
bosqichma-bosqich
amalga
oshirilayotganligi
natijasida,
respublikamiz
ta’limtizimida tub islohotlar sodir bo’lib, u rivojlangan mamlakatlar ta’lim tizimi
bilan uyg’unlashib bormoqda. Bu jarayonda tayyorlanayotgan kadrlarning kasbiy
mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ularning eng muhim sifat
ko’rsatkichlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda. o’zbekiston Respublikasi
Prezidenti I.Karimov ta’kidlaganidek: «Agar o’quvchilar fikrlashga o’rganmasa,
ta’lim samarasi past bo’lishi muqarrar. Albatta bilim ham kerak. [1]. Ammo u o’z
yo’liga. Mustaqil fikrlash ham katta boylikdir.» Chunki, bozor iqtisodi sharoitida
faqat mustaqil fikrlash qobiliyatiga ega bo’lgan shaxsgina, ijtimoiy hayotda
o’zining munosib o’rnini topaoladi, jamiyat uchun ham, o’zi uchun ham foydali
bo’ladi va turli g’arazli oqimlar ta’siriga berilmaydi. Shuning uchun ham, so’ngi
yillarda malakali mutaxassislar tayyorlash jarayonida o’quvchilarning mustaqil
fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi noan’anaviy ta’limni tashkil qilish, faol
usullarida foydalanishga ko’proq e’tibor berilmoqda. Noan’anaviy ta’lim
usullarining o’ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:
o’qituvchi talabalarga tayyor o’quv materialini taqdim etmaydi;
o’quv materiali shunday bayon etiladiki, talabalar faol bilish va mustaqil
o’zlashtirish jarayonida yangi bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar;
faol o’qitishning negizida mustaqil fikrlashga undash yotadi.
5
Noan’anaviy ta’lim - o’quvchilarlarni o’z kasbiga qiziqtiruvchi, bilim
doiralarini kengaytiruvchi, ularda hozirjavoblik xususiyatlarini tarbiyalovchi,
faollashtiruvchi va ularning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi kabi
didaktik funktsiyalarni bajaradi. Tajribalarda ta’kidlanganidek, agar mashg’ulot
odatdagi - faqat tinglab o’tirishga asoslangan usulda o’tkazilganda, talabalar
axborotning ko’pi bilan 20 foizini o’zlashtirgan bo’lsa, innovatsion pedagogik
usullardan foydalanilganda esa, bu ko’rsatkich 80-90 foizgacha oshganligi
tasdiqlangan.
Noan’anaviy ta’limning samaradorligi yana shundan iboratki, uning
qatnashchilari yaxlit tizimli bilimga ega bo’ladi va mustaqil - ijodiy fikrlash
qobiliyatlari rivojlanishi negizida bo’lajak kasbiy faoliyatga oid boshlang’ich
ko’nikmalar shakllantirilib, o’quv-tarbiyaviy jarayonni amaliyot bilan bevosita
bog’lab olib borishni ta’minlaydi. Shuning uchun ham u, rivojlantiruvchi
o’qitishning yuqori samarali usullaridan biri bo’lib hisoblanadi.
Kasb-hunar
kollejlarida
o’quvchilarga
Informatika
va
axborot
texnologiyalaridan chuqur va mustahkam bilim berish Informatika va axborot
texnologiyalari fanini o’qitish metodikasining dolzarb muammolaridan biri
hisoblanadi.
Hozirgi zamon sharoitida, yuqori malakali kadrlarni tayyorlashda,
o’qitishning hozirgi zamon tizimlari va yangi pedagogik texnologiyalari asosida
amalga oshirilishi maqsadga muvofiqdir. Yangi pedagogik texnologiyalarni xislati
shundaki, unda qo’yilgan maqsadlarga erishish kafolatini beruvchi o’quv jarayoni
rejalashtiriladi va amalga oshiriladi. Darhaqiqat, mashg’ulotlarning muvaffaqiyatli
o’tishining 80-foizi ta’lim jarayonini to’g’ri loyihalashtirish, tashkil etish va uni
amalga oshirishga bog’liqdir. [21].
Hozirgi kunda ta’lim tizimida yangi bosqich bo’lgan kasb-hunar ta’limini
zarur me’yoriy hujjatlar, zamonaviy texnika va texnologiyalar bilan ta’minlash
borasida bir qator amaliy ishlar amalga oshirildi va oshirilib kelinmoqda.
6
Bugungi kunda kasb-hunar ta’limi yo’nalishlarining zamonaviyligi ularning
kompyuterlashtirilganlik va texnik ta’minotlarining yuqori darajada ekanligi bilan
o’lchanmoqda. Shu bois informatika va axborot texnologiyalarning jamiyatimiz
ijtimoiy va iqtisodiy hayotiga jadal sur’atlar bilan kirib kelganligi zamonamizning
xos xususiyatlaridan biri bo’lsa, informatika fanini o’zlashtirish davr talabidir.
Respublikamizda kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot
texnologiyalari fanini o’qitish metodikasi yo’nalishlarida olimlarimizdan
A.Abduqodirov, U.Yuldashev, F.Zokirova, R.Boqiev, I.Isoqov, A.Hayitov,
M.Mamarajapov,
D.Abduraximov,
S.Allayorov,
S.Qulmamatov,
D.Toshtemirovlarning ilmiy-metodik ishlarini keltirish mumkin. Bu olimlar
tomonidan kasb-hunar kollejlarida informatika va axborot texnologiyalari fanini
o’qitish samaradorligini oshirishga qaratilgan ishlar respublikamiz ta’lim tizimida
aloxida o’z o’rniga ega.
Shuning
uchun
kasb-hunar
kollejlarida
informatika
va
axborot
texnologiyalarini o’qitish samaradorligini oshirishga qaratilgan ilmiy-uslubiy
izlanishlar “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” ni bajarishni ta’minlash yuzasidan
qilinayotgan dolzarb tadqiqotlar sirasiga kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
