1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

транспорт воситаларининг кузатувини амалга ошириш 
тартибига 
қатъий риоя этишлари ва раҳбарлар томонидан уни 
назорат қилиши орқали таъминланади. 
Транспорт воситаларининг хавфсиз ҳаракатланишини патруль 
автомобилларида кузатиб таъминлаш республика ҳукуматининг 
кўрсатмалари, Вазирлар Маҳкамасининг алоҳида дастурлари, вазир-
лик ва ташкилотларнинг сўровномалари асосида ташкил этилади. 
Ўзбекистон Республикасининг вазирлик ва идоралари томонидан 
таклиф қилинган делегация ва шахсларни кузатиб юриш Молия 
вазирлиги билан келишилган нархлар бўйича шартнома асосида 
амалга оширилади.
Транспорт воситалари карвони ёки транспорт воситаларини 
ҳамроҳликда кузатиб бориш тўғрисидаги қарор ИИВ-ИИББ-ИИБ 
раҳбарлари томонидан қабул қилинади. Одамлар ташилаётганида 
ҳамроҳликда кузатиб борилиши лозим бўлган автобус ташкилий 
жамланмаси (карвони), одатда, камида 3 та автомобилдан иборат 
бўлиши лозим.
 
Кузатиб бориш ранг-бўёқ, таниқлик белгиларга эга бўлган, 
махсус товуш ва ёруғлик сигналлари билан жиҳозланган патруль 
автомобилларида амалга оширилади. 
Сафдаги бўлинма командири кузатиб боришга топшириқ 
олгандан сўнг қуйидагиларни амалга оширади: 
–
кузатиб бориш учун керак бўлган патруль автомобиллари 
сонини белгилайди;
 
–
жамланма (карвон)нинг бориш-келиш йўналиши, ҳаракатни 
ташкил қилиш хусусиятлари, пост ва патруллик қилиш йўналишлари-
нинг дислокацияси, алоқа тизимини ва улар билан кузатиб борувчи 
патруль автомобилнинг экипажи ҳамкорлигини ўрганади;
 
–
кузатиб бориш таркиби ва раҳбарини тайинлайди, улар билан 
йўриқнома ўтказади, кузатиб борувчи патруль автомобилнинг экипажи 
икки ходимдан иборат бўлишини таъминлайди; 
–
кузатиб боришга ажратилган транспорт воситалари, радио 
алоқа воситалари, махсус ёруғлик ва товуш сигналлари созлигини 
текширишни ташкил этади. 

---

276 
Кузатиладиган транспорт воситалари ҳайдовчилари билан 
йўриқномани кузатиб бориш раҳбари ўтказади. 
Йўл-патруль хизмати ходимлари фаолиятни самарали ташкил 
этиш уларнинг махсус мосламаларни қўллаш, шунингдек, ички иш-
лар органларининг соҳавий хизматлари томонидан махсус мослама-
лардан фойдаланиш тартибларига
 
қатъий риоя этишлари ва раҳбар-
лар томонидан уни назорат қилиши орқали таъминланади. 
Патруль автомобиллари ва мотоциклларга ўрнатиладиган махсус 
мосламалар – махсус товуш ва ёруғлик сигналлари Ўзбекистон 
Республикаси ҳудудидаги жорий этилган стандарт талабларига мос 
келиши шарт. 
Патруль автомобиллари ва мотоцикл ҳайдовчилари махсус ишора-
ларни фақатгина тезкор топшириқларни бажариш вақтида, вужудга 
келган вазиятга қараб қўллайдилар. Бундай пайтда улар «Йўл 
ҳаракати қоидалари»да ўрнатилган тартибда имтиёзга эга бўладилар. 
Йўл-патруль хизмати ходимлари патруль автомобиллари ва 
мотоциклида фаолият олиб бориш вақтида махсус мосламаларни 
қўллаш бўйича ўрнатилган қоидаларга қатъий риоя қилишлари шарт.
ИИВ-ИИББ-ИИБ навбатчилик қисмлари, бошқа тезкор авто-
мобиллари ҳайдовчилари қуйидаги ҳолларда махсус воситалардан 
фойдаланадилар: 
оғир ва ўта оғир турдаги жиноятлар содир этилган жойларга, 
марказлаштирилган тарзда қўриқланадиган ташкилот, банк жамғарма 
кассалари, хўжалик корхоналари, фуқароларнинг турар жойларидан 
хабар келганда ҳамда йўл-транспорт ҳодисалари содир этилган жой-
ларга боришда; 
оммавий тартибсизлик ёки безорилик содир этилаётган жойга 
етиб боришда; 
транспорт воситаси билан боғлиқ жиноятлар содир этилганда 
жиноятчиларни ушлаш ҳақида кўрсатма олинганда; 
табиий офат юз берган ёки ёнғин содир бўлган жойларга етиб 
боришда; 
ҳаёт учун хавфли тан жароҳати олган шахсларни тиббиёт маскан-
ларига етказишда. 
Барча турдаги патруль ва тезкор автомобиллар, мотоцикл 
ҳайдовчилари қуйидаги ҳолларда махсус воситалардан фойдаланиш-
лари мумкин: 
ўз тизимидаги навбатчи қисмлардан кечиктириб бўлмас тадбир-
ларни амалга ошириш ҳақида кўрсатма олинган ҳолларда; 

---

277 
оғир ва ўта оғир жиноят содир этган шахсларни тутиш чоралари 
кўрилаётганда; 
қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳолларда. 
Йўл-патруль хизмати патруль автомобиллари ва мотоцикллари 
ҳайдовчилари томонидан кузатув тадбирлари амалга оширилаётган 
вақтда раҳбар ходимлар ёки бевосита Йўл-патруль хизмати бўлин-
маси командирининг кўрсатмасига асосан махсус мосламаларни 
қўллашлари мумкин. 
Ёнғин ўчириш автомобилларининг ҳайдовчилари ёнғин чиққан, 
табиий офат юз берган ва фалокат жойларига ҳамда ўқув машғулот-
лари ўтказиш вақтида махсус мосламаларни қўллашлари мумкин.