13-Ma’ruza Mavzu: Qurilish keramikasi ishlab chiqarish. Ma’ruza rejasi

14.1- Keramik g‘isht ishlab chiqarish texnologiyasi. 
Plastik usulda qoliplovchi lentali press tuzilishi va ishlash prinsipi. 
Lentali pressning asosiy vazifasi namlantirilgan tuproqni plastik qoplash 
va lenta xolidagi buruss xosil qilish. Lentali press quyidagi qisimlardan iborat. 
Bular yuritma, aralashtirish kamerasi, lentali kamera, qoliplash qismidan iborat. 
Lentali 
pressning 
ishchi 
elementlari 
quydatuproqardan 
iborat 
bo„ladi. 
Elektromotor, friksion mufta, reduktor aralashtirgich, konusli shnek, pichoq, 
ta‟minlovchi valik, press shneki, presslash kalonkasi, mundshtuk, shnekli val 
qismlardan iborat. 

---

14.2- rasm. Lentali press kinematik sxemasi. 
1. Elktromotor, 2. Muft, 3. Reduktor, 4. Etaklovchi yulduzcha, 5. Etaklanuvchi 
yulduzcha, 6. Ta‟minlovchi valik, 7. Press silindr qismi, 8. Loy aralashtirgich, 9. 
Lopastli val, 10. SHnekli val, 11. Zanjirli uzatma. 
Lentali press quyidagicha ishlaydi. Tuproq aralshtirgichda lopastlar 
(kurakchalar) yordamida aralashtirilib, namligi 18-25% qilib tayyorlangandan 
so„ng aralashtirgich kurakchalari yordamida yaxshilab aralashtiriladi. Mufta
joylangan bo„lib, u yaxshilab aralashgan loy massasini lentali-kamera tomonga 
yo„naltirib beradi. Loy massasi lentalilanganda undan qisman havo chiqarilib 
yuboriladi. Natijada loy massasining plastikligi ortadi va qoliplash namligi 
kamayadi, hom ashyo quritish vaqti qisqaradi va mustakamligi ortadi. Lentali 
kameradan loy massasi ta‟mnlovchi valik va zichlovchi shnek oralig„ida 
qo„shimcha maydalaniladi, aralshtiriladi. Zichlanadi va almashuvchi mundshtuk 
bilan jihozlangan pressning chiqish teshigi orqali bruss ko„rinishida chiqariladi. 
Mundshtukni almashtirib shakli va o„lchamlari turlicha bo„lgan burus olish 
mumkin. 

---

14.3- rasm. Lentali press konstruktiv sxemasi.