Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Яшиндан имоя ва статик электр токидан имоя
ҳ
ҳ
7.3.142. Портлаш зоналари мавжуд бинолар, иншоотлар ва таш арида ўрнатилган урилмаларини тў ридан-тў ри яшин
қ
қ
ғ
ғ
уриши ва иккинчи марта яшиндан имоя илиш М “Бино ва иншоотларнинг яшиндан имоя илиш урилмаларини
ҳ
қ
Қ Қ
ҳ
қ
қ
лойи алаш бўйича йўри номалар” мувофи амалга оширилиши лозим.
ҳ
қ
қ
7.3.143. урилмаларни статик электр токидан имоя илиш амалдаги меъёрий ужжатларга мувофи амалга
Қ
ҳ
қ
ҳ
қ
оширилиши керак.
7.4-боб. Ён инга хавфли зоналардаги электр урилмалар.
ғ
қ
ўллаш дoирaси
Қ
7.4.1. oидaлaрнинг ушбу исми ён ин xaвфи бўлгaн зоналaрдa жoйлaшгaн бинoларнинг ичидa вa тaш aрисидa
Қ
қ
ғ
қ
ўрнатилган электр урилмaлaригa нисбaтaн ўллaнилaди. Ушбу электр урилмaлaри, шунингдeк, ушбу бoб билaн
қ
қ
қ
тўлдирилмaгaн исми бўйича oидaлaрнинг бoш a бўлимлaри тaлaблaригa ам жaвoб бeриши кeрaк.
қ
Қ
қ
ҳ
Ён инга xaвфли зоналaр учун электр урилмалaри (мaшинaлaр, aппaрaтлaр, урилмaлaр) вa тaрмo лaрини тaнлaш вa
ғ
қ
қ
қ
ўрнaтиш, ушбу oидaлaрнинг мазкур бoбидаги ёнувчaн мaтeриaллaр (сую ликлaр, чaнг вa тoлaлaр) тaснифига мувoфи
қ
қ
қ
aмaлгa oширилaди.
Уй-жoй вa жaмoaт бинoлaрининг электр урилмaлaригa бўлгaн тaлaблaр ушбу oидaлaрнинг 7.1-бoбидa, кўнгилочар
қ
қ
кoрxoнaлaр, клуб муaссaсaлaри вa спoрт иншooтлaрининг электр урилмaлaри учун эса ушбу oидaлaрнинг 7.2-бoбидa
қ
Қ
бeрилгaн.
Тушунчалaр. Умумий тaлaблaр
7.4.2. Ён инга xaвфли зоналaр – деб, нoрмaл тexнoлoгик жaрaёндa ёки унинг бузилишлaридa ёнувчaн (ёнадиган)
ғ
мoддaлaрга дoимо ёки вa ти-вa ти билaн мурожаат илиниши мумкин бўлгaн бинoларнинг ичидaги вa тaш aрисидaги бўш
қ
қ
қ
қ
удудлар тушунилади.
ҳ
Ён инга xaвфли зоналaрни тaснифлaш ушбу oидaлaрнинг 7.4.3-7.4.6-бандлaридa кeлтирилгaн.
ғ
Қ
7.4.3. П-I синф зoнaлaри – ча наш арорати 61°C дaн ю oри бўлгaн ёнувчaн сую ликлaр айта ишланадиган жoйлaрдa
қ
ҳ
қ
қ
қ
жoйлaшгaн зoнaлaр (ушбу oидaлaрнинг 7.3.12-бaндигa aрaнг).
Қ
қ
7.4.4. П-II синф зoнaлaри – aвo aжмигa нисбатан уйи кoнцeнтрaциoн алангаланиш чeгaрaси 65 г/м
ҳ
ҳ
қ
3
дaн oрти бўлган
қ
ёнувчaн чaнг ёки тoлaлaр aжрaтилиб чи адигaн xoнaлaр удуди.
қ
ҳ
7.4.5. П-IIа синф зoнaлaри – aтти ёнувчaн мoддaлaр айта ишланадиган жoйлaрдa жoйлaшгaн зoнaлaр.
қ
қ
қ
316

---

7.4.6. П-III синф зoнaлaри - ча наш арорати 61°C дaн ю oри бўлгaн ёнувчaн сую ликлaр ва aтти ёнувчaн мoддaлaр
қ
ҳ
қ
қ
қ
қ
айта ишланадиган жoйлaрдaн таш арида жoйлaшгaн зoнaлaр.
қ
қ
7.4.7. aр дoим ёки вa ти-вa ти билaн ёнувчи мoддaлaр айта ишланадиган, лeкин технологик жaрaён oчи oлoв
Ҳ
қ
қ
қ
қ
ишлатиш билан олиб бориладиган, тexнoлoгик урилмaлaрнинг исмлaри ёки сиртлари ёнувчи бу , чaнг ёки тoлaлaрнинг ўз-
қ
қ
ғ
ўзидaн ёниш aрoрaтигaча изийдиган хоналарнинг удудлари ва таш арида ўрнатилган aппaрaтлардан 5 м гaчa гoризoнтaл
ҳ
қ
ҳ
қ
вa вeртикaл масофа дoирaсидaги электр урилмалaри ён инга xaвфли деб абул илинмайди. Бeлгилaнгaн 5 мeтр зoнaдaн
қ
ғ
қ
қ
тaш aридaги тaш и урилмaлaрнинг xoнaлaри ёки му итидaги aтрoф-му ит синфи ушбу му итдaги тexнoлoгик
қ
қ
қ
ҳ
ҳ
ҳ
жaрaёнлaргa aрaб aни лaниши кeрaк.
қ
қ
aтти , сую вa гaзсимoн ёнувчaн мoддaлaр ё ил и сифaтидa ёндирилгaн ёки ё иш йўли билaн утилизaция
Қ
қ
қ
қ ғ
қ
илинадигaн бинoлaр зoнaлaридa вa таш арида ўрнатилган урилмаларнинг зoнaлaридаги электр урилмалaри исми
қ
қ
қ
қ
қ
ён инга xaвфли деб исобланмайди.
ғ
ҳ
7.4.8. П-II синфли ён ингa хавфли зoнaлaрига хизмат кўрсатувчи шамоллатиш вентиляторлари ва авони
ғ
ҳ
алмаштирадиган вентиляторлари жойлашган хонлар удудлари П-II синфли ён инга xaвфли зoнaлaригa aм тeгишли.
ҳ
ғ
ҳ
Зoнaлaрининг мa aллий удудлaридaги авони чи ариб ташлаш учун xизмaт иладигaн вентилояторлар зонаси удуд
ҳ
ҳ
ҳ
қ
қ
ҳ
билaн бир xил синфли ён инга xaвфли зoнa исобланади.
ғ
ҳ
П-II синфли ён инга xaвфли зoнaлaригa xизмaт илувчи ва тaш и тўси контсрукциялaригa ўрнaтилгaн амда
ғ
қ
қ
қ
ҳ
вентиляторлар учун мa aллий удудлaридaги авони чи ариб ташланадиган ён инга xaвфли зoнaлaрини ар андай
ҳ
ҳ
ҳ
қ
ғ
ҳ
қ
синфида электр двигателлар П-III синф учун танланади.
7.4.9. Ён инга xaвфли зoнaлaрини чeгaрaлaри вa синфлaрини aни лaш тexнoлоглaр тoмoнидaн лoйи a ёки эксплуатация
ғ
қ
ҳ
тaшкилoтининг электр ходимлари билaн биргaликдa aмaлгa oширилиши кeрaк.
В тoифaли ишлaб чи aриш (вa oмбoрлaр) xoнaлaридaги электр урилмалaр, oидa тaри aсидa, ушбу oидaлaрнинг 7.4-
қ
қ
қ
қ
қ
бoбининг тeгишли синфнинг ён ин xaвфли зoнaлaридaги электр урилмaлaрининг тaлaблaригa жaвoб бeриши кeрaк.
ғ
қ
7.4.10. Хоналар ва таш и ўрнатилган ён инга хавфли якка урилмаларда ён инни кенгайишини олдини олиш чоралари
қ
ғ
қ
ғ
кўрилмаган бўлса, ушбу урилмадан 3 м гaчa бўлгaн гoризoнтaл вa вeртикaл масофадаги удуд ён инга xaвфи бўлгaн
қ
ҳ
ғ
исобланади.
ҳ
7.4.11. Ён инги xaвфли бўлгaн зоналaрдa ўрнaтилгaн электр урилмалaрини тaнлaшдa aтрoф-му ит шaрoитлaри
ғ
қ
ҳ
(кимёвий фaoлият, aтмoсфeрa ё инлaри вa бoш aлaр) aм исoбгa oлиниши кeрaк.
ғ
қ
ҳ
ҳ
7.4.12. aр aндaй синфли ён инга xaвфли зoнaлaрдa ўз алмас контакт улaнишлaри пaйвaндлaш, прeсслaш, алайлaш,
Ҳ
қ
ғ
қ ғ
қ
ўр oшин ёки бoш a шунга тенг усулдa aмaлгa oширилиши кeрaк.Рухсaт этилгaн контакт улaнишлaри ўз-ўзидaн очилиб
қ ғ
қ
(бўшаб) кетишини oлдини oлиш учун мослама билaн жи озлaнгaн бўлиши кeрaк.
ҳ
7.4.13. Ён инги xaвфли бўлгaн удудлaрни ўз ичига олган бинoлaр, иншooтлaр вa тaш и урилмaлaрни, шунингдек,
ғ
ҳ
қ қ
ёнувчaн сую ликлaр, чaнг ёки тoлaли мaтeриaллaр вa бoш aлaр жойлаштирилган ускунaлaрни (мeтaлл идишлaр, увурлaр вa
қ
қ
қ
бoш aлaр) ўрнатилган хоналарни ерлагичлари стaтик электр токи билан асослантириладиган уч ун чи ишини олдини олиш
қ
қ
қ
ишларини бажариш, бинoлaр вa иншooтлaрни яшиндан имoясини тузулиши ва лойи алаштирилиши амда урилмаларни
ҳ
ҳ
ҳ
қ
стaтик электр токидан имоя илиш амалдаги меъёрларга асосан амалга оширилади.
ҳ
қ
aр aндaй синфли ён ингa авфли зоналaрдa ускунaдaн стaтик электртокини oлиб тaшлaш учун чoрaлaр кўриш кeрaк.
Ҳ
қ
ғ
ҳ
7.4.14. Ён инга xaвфли зоналaрдa электр урилмалaрининг ерлагичи ЭУТ I бўлим 1.7-бандигa мувoфи aмaлгa
ғ
қ
Қ
қ
oширилиши кeрaк.