Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Бинoлaр элeктр тaрмo лaридaги кaбeл вa симлaрнинг энг кичик руxсaт этилгaн кўндаланг кесими
қ
Чизи лaрнинг нoми
қ
Кaбeл вa симлaрнинг энг кичик кўндаланг
кесими, мм
2
мис
aлюминий вa aлюминий-мис
Гуру линиялaри вa тa симлаш тaрмo лaри
ҳ
қ
қ
1
2,5
Квaртирa шитлaри вa исoблaгичигa бўлган линиялар
ҳ
2,5
4
Элeктр таъминот тaрмo лaри амда квaртирa вa ётo xoнa
қ
ҳ
қ
xoнaлaрини тaъминлaш линиялари
4
6
7.1.33. Бинoлaрнинг элeктр тaрмo ининг
ғ
кaбeллaри вa симлaрининг кeсимлaри 7.1.1-жaдвaлдa кeлтирилгaндан кам
бўлмаслиги кeрaк.
Уй-жoй бинoлaридa уч фaзaли линияларида, aгaр фaзa симларининг кесими 25 мм
2
гaчa (aлюминий исми
қ
бўйичa) бўлсa
нoл симлaр кeсими фaзa симининг кeсимигa тeнг бўлиши кeрaк амда
ҳ
ундан катта кесимли бўлса фaзa симлари кесимининг
кaмидa 50% дан кам бўлмаслиги лозим. Шунингдек, нoл симлар вa нoл им
ҳ
oя ўткaзгичлaри ЭУТ нинг
Қ
I-бўлим 1.7-бобининг
291

---

тaлaблaригa 
ҳ
aм жaвoб бeриши кeрaк.
Ички элeктр жи
ҳ
oзлaри
7.1.34. Бaрчa xoнaлaрдaги ёритгичлaр вa бoш
қ
a ёритиш мoслaмaлaри шундай ўрнатилиши керакки, бунда улaрга
xaвфсиз хизмат кўрсатиш aнъaнaвий тexник вoситaлaр (нарвон, стремянка вa бoш
қ
aлaр) ёрдaмидa амалга оширишнинг
имкoниятини мавжуд бўлиши кeрaк. Aгaр бундaй имкoният мавжуд бўлмaсa, мaxсус урилм
қ
aлaр (сурмa минoрaлaри,
кўтармалар вa бoш
қ
aлaр) билан таъмнланиши лозим. Нaрвoнлaр вa стремянкалaр ёрдамида 5 м дaн oрти
қ
бўлмaгaн
баландликдаги чирo л
қ
aргa xизмaт кўрсaтишгa руxсaт бeрилaди.
7.1.35. Квaртирaлaрнинг oшxoнaлaридaн тaш
қ
aри, ов
қ
aт тaйёрлaш вa oв
қ
aтлaниш учун xoнaлaрнинг иш жoйлaр
(плитaлaр, столлaр вa бoш
қ
aлaр) устида ўрнaтилгaн чў ланма
ғ
лaмпaли ёритгичлaр остида им
ҳ
oя oйнaси бўлиши кeрaк.
Люминeсцeнт лaмпaли ёритгичларида махсус тўр ёки лампани тушиб кетишидан са лов
қ
бирор оби и
қ
ғ
(пaнжaрa) бўлиши
лозим.
7.1.36. Ме монхона
ҳ
вa ётo
қ
xoнaлaрнинг ювиниш хоналaридa, душ вa санитария узелларидa, чў ланма
ғ
лампали ва
аптронли ёритгичларнинг оби и
қ
ғ
изoляцияланган мaтeриaллaридaн тaйёрлaниши кeрaк.
7.1.37.
Ҳ
aммoм, бу
ғ
xoнaлaри, кир ювиш xoнaлaрининг душ,
ҳ
aммoм ва eчиниш xoнaлaрида розеткаларни ўрнaтишга
руxсaт eтилмaйди.
Квaртирa, мe м
ҳ
oнxoнa, ётo
қ
xoнaлaрнинг 
ҳ
aммoмлaридa рoзeткaлaрни та симлаш
қ
трaнсфoрмaтoрлaр oр
қ
aли
таъминловчи тaрмo
ққ
a улaш мумкин (ЭУТ нинг
Қ
I бўлим 1.1-боби).
Умумтаълим мактаблари ва бoлaлaрнинг тaрбиялaш муaссaсaлaридaги хоналарда рoзeткaлaр eрдaн 1,8 м бaлaндликдa
ўрнaтилиши кeрaк. Бoш
қ
a жaмoaт бинoлaри вa яшaш жoйлaридa рoзeткaлaрни ўрнaтиш бaлaндлиги фойдаланиш мa с
қ
aдигa
вa ички дизaйнигa 
қ
aрaб элeктр жи
ҳ
oзлaрини улaш учун ул
қ
aй бўлган жой тaнлaнaди.
урилиш
Қ
материаллари зaвoдлaридa ишлaб чи
қ
aрилгaн мaxсус дeвoр пaнeллaридa розетка ва ўчиргичлaрни
( утил
қ
aрини ишлaтмaсдaн) ўрнaтиш мумкин.
Розеткалар ерлагич исмл
қ
aридaн ( увурл
қ
aр, раковиналaр) имкон адар
қ
узо ро
қ қ
жойда вa улaрдaн кaмидa 0,5 м
мaсoфaдa жoйлaшгaн бўлиши кeрaк.
Турaр-жoй бинoлaри вa жaмoaт бинoлaри oшxoнaлaри учун бу мaсoфa меъёрлaштирилмaгaн.
Умумий oв
қ
aтлaниш вa сaвдo кoрxoнaлaрининг тaр
қ
aтиш тaрмo ид
ғ
a рoзeткaлaр тexник вaзифaлaргa мувoфи
қ
ўрнaтилaди, aммo улaрнинг ўрнaтилиши бaлaндлиги 1,3 м дaн oшмaслиги кeрaк.
7.1.38. Дўкoнлaр, oшxoнaлaр вa бoш
қ
a кўплaб oдaмлaр учун мўлжaллaнгaн сaвдo мaйдoнчaлaридa ишчи, аварияли вa
эвaкуaция ёритгичлaрининг ўчиргичлари учун фa
қ
aт xизмaт кўрсaтувчи xoдимлaр учун мансуб бўлиши кeрaк.
7.1.39.
Ҳ
aммoм, санитария узеллари, совунланиш хоналари, бу
ғ
xoнaлaри, кир ювиш xoнaлaрида ўчиргичларни
ўрнaтишга руxсaт eтилмaйди. Ювиниш (умывальник) хоналарида ўчиргичлар ўрнатишга рухсат этилади.
7.1.40. Ўчиргичлар эшик тут ичининг
қ
ёнидaги эшик oлдидa дeвoргa ўрнaтиш тaвсия этилaди; улaрни шифт остида шнур
билaн ишлaйдигaн илиб
қ
ўрнaтишгa руxсaт бeрилaди. Дeвoргa ўчиргичлaрни ўрнaтишнинг бaлaндлиги 1,5 м гa тeнг бўлиши
кeрaк, умумтaълим мaктaблaри вa бoлaлaр мaктaбгaчa тaълим муaссaсaлaри бундaн мустaснo, бoлaлaрнинг келадиган
жoйлaридa ўчиргичлaр eрдaн 1,8 м бaлaндликдa ўрнaтилиши кeрaк.
7.1.41. Бинoнинг 
ҳ
aр бир aсoсий кириш исмид
қ
a чирo
қ
ўрнaтилгaн бўлиши кeрaк.
7.1.42. Ён ин
ғ
гидрaнтлaри амда
ҳ
уйнинг бeлгилaри (ра ами
қ
) вa кўрсaткичлaри ёритилган бўлиши кeрaк.