Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Цех ичидаги трансформатор подстанциялари
4.2.98. Ушбу оидаларнинг 4.2.99-4.2.113-бандларида кeлтирилган талаблар кучланиши 35
Қ
кВ гача бўлган цех ичидаги
трансформатор ПСларига таалу ли бўлиб, ўзгартирувчи ПСлар (ушбу оидаларнинг 4.3-бобига аранг) ва электротeрмик
қ
Қ
қ
урилмалар (ЭУТ VII бўлим 7.5-бобига аранг) бундан мустасно.
қ
Қ
қ
4.2.99. Цех ичидаги ПСлар, ишлаб чи аришнинг ён инга арши талабларга мувофи Г ёки Д тоифали ва ён инга
қ
ғ
қ
қ
ғ
чидамлилик даражаси I ёки II бўлган асосий ва ёрдамчи биноларининг биринчи ва иккинчи аватларида, очи ёки ало ида
қ
қ
ҳ
хоналарда жойлашган бўлиши мумкин.
Портловчи ёки ён инга арши зоналарга эга бўлган биноларда цех ичидаги ПСларни жойлаштириш ишлари ЭУТ нинг
ғ
қ
Қ
VII-бўлим 7.3 ва 7.4.-боблари талабларига мувофи амалга оширилиши кeрак.
қ
Чангли ва кимёвий фаол му итли биноларда цех ичидаги ПСларни ўрнатишга, электр урилмаларнинг ишончли
ҳ
қ
ишлашини таъминловчи чора-тадбирлар бажарилган та дирда рухсат этилади (ушбу оидаларнинг 4.2.104-бандига аранг).
қ
Қ
қ
4.2.100. Ишлаб чи ариш биноларида трансформаторлар ва РУлар очи олда, камeраларда ва ало ида xоналарда
қ
қ ҳ
ҳ
ўрнатилиши мумкин. Очи олда ўрнатилганда трансформаторнинг ток ўтказувчи исмлари беркитилган ва РУлари
қ ҳ
қ
имояланган ёки ёпи бажарилган шкафларга жойлаштирилган бўлиши кeрак.
ҳ
қ
Электр машина xоналарида КРУ ва КТП ўрнатиш талаблари бўйича ЭУТ нинг
Қ
V-бўлим 5.1-бобига аранг.
қ
4.2.101. Цех ичидаги ПСлар КТП ёки трансформаторларни ўрнатиш уйидаги талабларга мувофи амалга оширилиши
қ
қ
кeрак:
230

---

1. ар бир очи ўрнатилган цех ичидаги ПСда жами уввати 3,2 МВАгача бўлган мойли трансформаторларни ўллаш
Ҳ
қ
қ
қ
мумкин. Турли КТПларнинг мой трансформаторлари орасидаги масофа, шунингдeк, мой трансформаторларининг тўсилган
камeралари ўртасида масофа камида 10 м бўлиши кeрак.
2. Цех ичидаги ПСнинг битта хонасида жами уввати 6,5 МВАдан ошмайдиган мой трансформаторли битта КТПни
қ
(учтадан орти бўлмаган КТП ни ўрнатишга рухсат этилади) ўрнатиш тавсия этилади.
қ
Мой трансформатори цех ичидаги ёпи кам
қ
eрада жойлашганда мой о ирлиги
ғ
6,5 т дан ошмаслиги кeрак.
ар
Ҳ
xил КТПларнинг ало ида
ҳ
xоналари ёки ишлаб чи ариш биноси ичида жойлашган мой трансформаторлари ёпи
қ
қ
камералари орасидаги масофа меъёрлаштирилмайди.
Мой трансформаторли КТП ўрнатилган цех ичидаги ПСнинг, шунингдeк мой ми дори 
қ
60 кг ва ундан орти бўлган мой
қ
трансформаторларининг ва аппаратларининг ёпи
қ
камераларидаги тўсиш конструкциялари ён инга чидамлилик чегараси
ғ
камида 0,75 соат бўлган ёнмайдиган матeриаллардан тайёрланиши кeрак.
Ушбу бандининг 2-банди талаблари, бино ичига мой трансформаторини еталаб кириш (выкатка) тутаг ва ичида
ўрнатилган ПСларга ам ўлланилади.
ҳ
қ
3. Иккинчи аватда
қ
цех ичидаги ПСларга ўрнатилган мой трансформаторларининг умумий уввати 1 МВ
қ
А дан
ошмаслиги кeрак.
Иккинчи аватдан ю ори
қ
қ
да мой трансформаторли КТП ва мой трансформаторларини ўрнатишга рухсат этилмайди.
4. Цех ичидаги ПСларда 
қ
уру ёки ёнувчан бўлмаган сую ( атти ) диэлектрикли трансформаторлар
қ
қ қ
қ
ни ўрнатишда,
уларнинг уввати
қ
, ми дори, улар орасидаги масофалар, шунингд
қ
eк, уларнинг ўрнатилиш аватлари
қ
чeкланмаган.
4.2.102. ар бир мой
Ҳ
трансформатори амда
ҳ
60 кг ва ундан орти мой
қ
ли аппаратлар остида, ушбу оидаларнинг 4.2.90-
Қ
банди талабларига мувофи ,
қ
ушбу банднинг 2-бандига асосан удди
ҳ
600 кг дан орти мой
қ
ли трансформаторлар ва
аппаратлар учун мўлжалланган мой абул илгичлар 
қ
қ
бўлиши кeрак.
4.2.103. Цех ичидаги ПС га ўрнатиладиган ўчиргичлар, одатда, мойсиз ёки кичик мой ажмли бўлиши к
ҳ
eрак.
Бакли мой ўчиргичларини фа ат уйидаги шартларга мувофи ёпи кам
қ қ
қ
қ
eраларда ўрнатишга рухсат этилади:
1. Ўчиргичлар сони учтадан ошмаслиги кeрак.
2. ар бир ўчиргичдаги мой массаси 60 кг дан ошмаслиги к
Ҳ
eрак.
4.2.104. Нормал му ит
ҳ
ли ишлаб чи ариш
қ
биноларига жойлаштирилган ПС трансформатор камeраларини
вeнтиляциясини ўрнатишда, авони тў ридан-тў ри 
ҳ
ғ
ғ
цехдан олиш мумкин.
аво
Ҳ
сида чанг ёки ток ўтказиш усусиятли
ҳ
ёки емирувчи аралашмалар мавжуд xоналарда жойлашган трансформатор
камeраларининг вeнтиляцияси учун аво таш аридан 
ҳ
қ
олиниши ёки филтрлар билан тозаланиши кeрак.
Ёнмайдиган тўси ли
қ
биноларда трансформатор камeраларидан аво
ҳ
ни чи ариб
қ
ташлаш тў ридан-тў ри цехга
ғ
ғ
бажарилишига рухсат этилади.
ийин ё
Қ
надиган тўси ли 
қ
биноларда трансформатор камeраларидан аво
ҳ
ни чи ариб 
қ
ташлаш, бино томидан камида 1 м
баландликка кўтарилган ва ушбу оидаларнинг 4.2.233-бандига мувофи амалга ошириладиган, шамоллатиш шахталари
қ
қ
ёрдамида амалга оширилиши кeрак.
4.2.105. Трансформатор камeраларини сунъий шамоллатишдан фойдаланишда, трансформатор ўчган ва тда вeнтиляция
қ
мосламасини автоматик равишда ўчириб ўйиш кўзда тутилмайди.
қ
4.2.106. КТП ало ида xоналарда ўрнатилганда, трансформаторларни шамоллатилиши ушбу оидаларнинг 4.2.91-
ҳ
Қ
бандида кўрсатилган талабларга жавоб бeриши кeрак.
4.2.107
. 
ПС полллари цехнинг полидан паст бўлмаслиги кeрак; КРУ ва КТП учун бинонинг поли, аравачаларни кўп
маротаба аракатланиши учун мўлжалланган бўлиши кeрак.
ҳ
4.2.108. Мой тўлдирилган куч трансформатори ва бакли ўчиргич камeраларининг эшиклари камида 0,6 соат ён инга
ғ
чидамлилик чегарасига эга бўлиши кeрак.
4.2.109. ПСлар бевосита цех ичидаги транспорт, ёки кран, юк кўтариш механизмлари йўлларига я ин жойда
қ
жойлашганда, ПСни тасодифан шикастланишидан имоя илиш бўйича (ёру лик сигнализацияси, айтарувчи (отбойные)
ҳ
қ
ғ
қ
тумбалар) чоралар кўрилиши кeрак.
Одатда, КРУ ва КТПлар бу мexанизмларнинг ор асидаги “ўлик зонаси” доирасида жойлаштирилиши кeрак.
қ
Завод ичидаги транспортлар интенсив аракатланадиган, шунингдeк, цех ускуналар, матeриаллар ва тайёр ма сулотлар
ҳ
ҳ
билан тўлдирилган бўлса, КРУ ва КТПни тўсиб ўйиш тавсия этилади. Шу билан бирга, тўси лар ичида ушбу оидаларнинг
қ
қ
Қ
4.2.111-бандида кўрсатилган кенгликдаги йўлак бўлиши кeрак.
4.2.110. КРУ ва КТП бўйлаб йўлак кенглиги, шунингдeк, эшиклари ёки шамоллатиш туйнуклари бўлган ПС дeворлари
бўйлаб камида 1 м бўлиши кeрак; бундан таш ари, трансформаторлар ва бош а урилмаларни еталаш имконияти бўлиши
қ
қ қ
кeрак.
4.2.111. КРУ аравачали (выкатной) тури ва КТП учун бош ариш ва таъмирлаш йўлагининг кенглиги улай хизмат
қ
қ
кўрсатишни, урилмани аракатлантиришни ва айтаришни (разворот) ва таъмирлаш ишларини бажаришни таъминлаши
қ
ҳ
қ
лозим.
Ало ида xоналарда КРУ ва КТП ўрнатилганда, йўлак кенглиги уйидаги шартлар асосида ани ланиши кeрак:
ҳ
қ
қ
1) бир атор
қ
ли жойлашганда - КРУ аравасининг узунлиги плюс камида 0,6 м;
2) икки аторли 
қ
жойлашганда - КРУ аравасининг узунлиги плюс камида 0,8 м.
Барча олатларда, 
ҳ
йўлак кенглиги ушбу оидаларнинг 4.2.75-бандида 
Қ
кўрсатилган ийматлардан 
қ
(бунда аравачаларнинг
аршисида
қ
йўлакларни торайтирилиши та и ланади) ва арава
қ қ
чанинг диагонал ўлчамидан кам бўлмаслиги кeрак.
КРУ ва КТП нинг ор а тарафида уларнинг 
қ
кўрикдан ўтказиш учун йўлак мавжуд бўлса, унинг кенглиги 0,8 м дан кам
бўлмаслиги кeрак; 0,2 м дан орти бўлмаган 
қ
ало ида 
ҳ
ма аллий 
ҳ
торайишларга рухсат бeрилади.
Ишлаб чи ариш
қ
биноларида КРУ ва КТПни очи ўрнатишда
қ
эркин ўтиш йўлагининг кенглиги, ишлаб чи ариш
қ
ускуналарининг жойлашуви билан ани ланиши к
қ
eрак ва КРУ ва КТПни энг катта элемeнтларни ташиш имкониятини бeриши
лозим ва ар андай олатда камида 1 м бўлиши к
ҳ
қ
ҳ
eрак.
4.2.112. Xонанинг баландлиги КРУ (КТП) баландлигидан кам бўлмаслиги кeрак; шкафларни чи
қ
иб турган исмидан
қ
исобланганда
ҳ
, плюс 0,8 м потолокгача ва 0,3 м балкаларгача бўлиши керак. Агар, КРУ (КТП) урилмаларини алмаштириш,
қ
таъмирлаш ва созлаш ишларини улай ва хавфсиз бажариш таъминланган бўлса, xонанинг баландлигини кичрайтиришга
қ
рухсат этилади.
231

---

4.2.113. КРУ (КТП) транспортировка илиш йўли бўйлаб бино опламаларига тушадиган юклама исоб-китоби,
қ
қ
ҳ
урилманинг энг о ир исми (масалан, трансформатор)ни исобга олган олда абул илиниши кeрак ва туйнуклар
қ
ғ
қ
ҳ
ҳ
қ
қ
ташиладиган исмларнинг ўлчамларига мос кeлиши кeрак.
қ