O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

parchalovchi fermentlar, shilliq yoki boshqa moddalar bo'lishi mumkin. Ular
asosan ekzokrin bczlarda ishlab chiqanladi.Endokrin bczlarda maxsus ta’sir
etuvchi,turli hayotiy jarayonlarni boshqaruvchi moddalar gormonlar ishlanadi.
Bezli epiteliy bcz hujayralari - sekretor hujayralar glandulotsitlardan -
ckzokrinotsillardan iborat. Glandulotsitlar maxsus moddalar-sckrellar ishlab
chiqaradi va a'zolar - bezlarini hosil qiladi. Bezlar 
ikki xil ekzokrin va
cndokrin bezlar bo'ladi. Biz bu ycrda ekzokrin bczlarga umumiy tavsif berib
o'tamiz. Endokrin bezlar hususiy gistologiyada o'rganiladi.
Ekzokrin bezlar bir hujayrali (qadahsimon hujayralarjva ko'p hujayrali
bo'ladi. Ekzokrin bezlar sekretor oxirgi va chiqaruv naylaridan iborat.
Ekzokrin bezlar tashqi sekrelsiya bezlari (endokrin bezlar ichki sekretsiya
bezlari) dcyiladi. Ekzokrin bezlar maxsuloli-sekrctlar chiqaruv naylari orqali
tashqi muxitga-leri yuzasi,a’zolar bo'shlig'iga quyiladi.
Ekzokrin bezlar tasnifi quyidagicha:
Oddiy bezlarda chiqaruv naylari shoxlanmagan, murakkab bezlarda esa,
chiqaruv naylarda shoxlangan bo'ladi va chiqaruv nayiga bir necha naysimon
alveolyar yoki aralash oxirgi bo'limlar ochiladi. Ektodermadan hosil bo lgan
bezlarning oxirgi bo'limi atrofida mioepitelial hujayralar uchraydi. Bezning
oxirgi bo'limlari oqsilli(seroz), shilimshiqli (mukoz)aralash (seromukoz)
guruhlarga ajratilgan (71-rasm). Ishlangan sekret turiga kora, bezlar oqsil,
shilliq, yog', ter bezlariga bo’linadi.
121

---

О д ц и й б е з л а р
М ураккаб б е з л а р
71-rasm. Ekzokrin bezlar turlari:
1. Oddiy naysimon shoxlanmagan
2. Oddiy naysimon shoxlangan