O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Hikmatlar xazinasidan!
Qattiq jazo choralarini qo‘llab, jinoyat uchun o‘zaro javobgarlik 
ti zi mi joriy etilganida odamlar o‘zlarida qonun kuchini sinab ko‘rishga 
jur’at qila olishmaydi. 
(
Shan Yan
)
Sharhlang!
Ijodiy faoliyat
http:eduportal.uz

---

133
O‘ZBEKISTON DAVLATI VA HUQUQI ASOSLARI
133
133
Jamiyat hayotini idora etishda ma’lum bir huquqiy usul larning 
mav judligi shu jamiyatdagi madaniy-ma’naviy ahvol, ijti moiy adolat 
dara jasidan dalolat beradi. Shu ma’noda tarixiy-ma daniy taraqqiyotimiz 
uchun an’anaviy bo‘lmish qonunchilikning tu zukchilik shakli o‘sha 
qadim zamonlardanoq ijtimoiy hayotda o‘z o‘rnini topgan. Xitoy tarix-
chilarining ma’lumotlariga ko‘ra xo qonlik alohida muhofazada tura-
digan “Turkiy tuzuk”lar (qonunlar majmuasi) asosida tartibga solin gan 
va har bir qilingan qonunbuzarliklar, jinoyatlar uchun jazolar belgi lan-
gan.
Tuzukchilik — qonunchilik amaliy hayotga bog‘liq holda shakllanib 
bor gan. Masalan, jinoyatchi biron kimsaning ko‘ziga ziyon yetkazgan 
taq dirda, belgilangan javobgarlikka ko‘ra ayb lanuvchi jabrlanganga o‘z 
qizini, qizi bo‘lmasa, ayolining mol-mul kini berishi shart qilib qo‘yil gan. 
Xullas, jamiyat va davlatni qonun lar asosida boshqarish hamda mam la-
kat aholisining qo nun larga so‘zsiz amal qilish an’anasi o‘z davriga xos 
ravish da davom etgan hamda takomillashib borgan.
2008- yilning 1- yanvaridan boshlab O‘zbekiston 
Respublikasida o‘lim jazosi bekor qilinib, uning o‘rniga 
umrbod yoki uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etish jazosini 
joriy etish belgilandi.
1. Yuridik javobgarlik deganda nimani tushunasiz?
2. Yuridik javobgarlikning qanday tur lari mavjud?
3. Yuridik javobgarlikka nima asos bo‘lib xizmat qiladi?
4. Yuridik javobgarlik qanday tartibda amalga oshiriladi?
5. Intizomiy jazo qay holatlarda belgilanadi? Uning qanday turlari mavjud?
6. Fuqaroviy javobgarlik qanday hollarda qo‘llani shini ayting.
7. Ma’muriy javobjarlikka qanday turdagi jazolar kiradi?
8. Jinoiy javobgarlikning asosiy xususiyatlari nimalardan iborat?
9. Yuridik javobgarlikka tortish kim tomonidan amalga oshiriladi?
10. Yuridik javobgarlik qanday tamoyillarga asoslanadi?