Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

PUL VA BANKLAR FANIDAN MASALALAR TO‘PLAMI 
 
masala
. 
Ma’lumki, 2020 yil yanvarida naqd pul aylanmasi (agregat MO) 1093,1 mlrd DM, pul agregati (MZ) — 2746,9 mlrd 
DM, MB majburiy zaxiralar stavkasi — 10%ga teng. Aniqlash kerak: 
1) pul massasida (agregat MZ) naqd pul aylanmasi ulushi; 
2) pul multiplikatori. 
Pul muomalasining muhim tavsifnomasi pul bazasini hisob-kitob qilish hisoblanadi. 
Pul bazasi 
naqd pul, tijorat 
banklari korrespondentlik schetlaridagi mablag‘lar va markaziy bankdagi majburiy zaxiralar yig‘indisini ifodalaydi. 
Pul bazasini hisob-kitob qilish quyidagi formula aniqlanadi: 
DB = N + K + O, 
bu yerda:
N – naqd pul, 

---

K – tijorat banklari korrespondentlik schetlaridagi mablag‘lar,
O – markaziy bankdagi majburiy zaxiralar.
masala
. 
Ma’lumki, 2019 y. Germaniyada muomaladagi naqd pullar 246,8 mlrd DM, tijorat banklarining korrespondentlik 
schetlaridagi mablag‘lar — 2745,0 mlrd DM, markaziy bankdagi majburiy zaxiralar — 39522 mlrd DMni tashkil 
qildi.
Yechim
. 
2006 yil uchun pul bazasini hisoblab chiqamiz. 
DB = 246,8 + 2745,0 + 39 522 = 42 513,8 mlrd DM. 
 
masala
. 
Jadval ma’lumotlaridan foydalanib: 

---

1) 
har 
bir 
yil 
uchun pul bazasini hisoblab chiqing; 
2) pul bazasi dinamikasini va uning butun mamlakat pul muomalasi uchun ahamiyatini aniqlang. 
Jadval 
masala
. 
Ma’umki, 2006 y. yalpi milliy mahsulot hajmi 3549,6 mlrd DM, pul massasi (agregat M1) - 916,9 mlrd DMni 
tashkil qilgan. Pul muomalasi tezligini aniqlash talab etiladi. 
Yechim.
 
Keltirilgan formuladan kelib chiqib, pul muomalasi tezligi quyidagicha bo‘ladi: 5,87 = 3549,6:916,9.