НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ С МЕЖДУНАРОДНЫМ УЧАСТИЕМ
124 Проблемы биологии и медицины, 2018, №3,1 (103)
морлардан ундириб олиш фоизлари бўйича
қ
ўз
ғ
атувчилар
қ
уйидаги кетма кетликда жойлашди: Staphylococcus epider-
midis, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Proteus spp, Candida spp. Катта ёшлиларда барча
қ
ўз
ғ
атувчилар-
нинг 95,4% и граммусбат коккларга тегишли бўлди. Болаларда учрамаган Streptococcus pyogenes этиологик агент си-
фатида катта ёшлиларда пайдо бўлган бўлса, Escherichia coli нинг биронта
ҳ
ам штамми ажратиб олинмади.
ТАЖРИБАВИЙ ИЧАК ТУТИЛИШИ МОДЕЛЛАРИДА ЭКСТРАИНТЕСТИНАЛ АЪЗОЛАРДАН УНГАН
МИКРООРГАНИЗМЛАР МАНЗАРАСИ
Нуралиев Н.А., Сувонов К.Ж.
Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро Давлат тиббиёт институти,
ЎзР ССВ санитария, гигиена ва касб касалликлари ИТИ
Ма
қ
сад тажрибавий ўткир ингичка ва йў
ғ
он ичак тутилишлари моделларида лаборатория
ҳ
айвонлари ички
аъзоларидан (мезентериал лимфа тугунлари - МЛТ, жигар, тало
қ
, ўпка) унган микроорганизмлар манзарасини ўрганиш
бўлди. Материал ва усуллар. Тад
қ
и
қ
отларга 368 та о
қ
зотсиз сич
қ
онлар жалб
қ
илинди. Тажрибавий ўткир ингичка ва
йў
ғ
он ичак тутилишлари моделларини шакллантиришда Круглянский Ю.М. (2007) таклиф этган ўткир обтурацион ичак
тутилиши тажрибавий моделларидан фойдаландик. Тажрибага жалб
қ
илинган
ҳ
айвонлар 4 гуру
ҳ
га бўлинди: 1 гуру
ҳ
-
ўткир ингичка ичак тутилиши (ЎИИТ) ча
қ
ирилганлар; 2 гуру
ҳ
- ўткир йў
ғ
он ичак тутилиши (ЎЙИТ) ча
қ
ирилганлар; 3
гуру
ҳ
- та
ққ
ослаш гуру
ҳ
и (
қ
орин бўшли
ғ
и очилиб, ичак тутилиши ча
қ
ирилмаганлар); 4 гуру
ҳ
- назорат гуру
ҳ
и (интакт
ҳ
айвонлар). Обтурация муддати 24, 48, 72 соатни ташкил этди. Микроорганизмлар идентификацияси Bergey's (1997)
бўйича, статистик ишлаш анъанавий вариацион статистика усуллари ёрдамида амалга оширилди. Олинган натижалар.
Тажрибавий ЎИИТ моделида тажриба муддатларига бо
ғ
ли
қ
ҳ
олда МЛТ дан унган штаммлар орасида Escherichia spp
кўп учради. Агар 24 соатдан сўнг ассоциация шаклида унган штаммларнинг 45,6±7,3% и Escherichia spp га тегишли
бўлса, кейинги ўринларда Proteus spp, Enterobacter spp, Staphylococcus spp, Citrobacter spp, Enterococcus spp бўлишди.
48 соат ўтгач, ми
қ
дор жи
ҳ
атдан микроорганизмлар ундириб олиниши кўпайган бўлса
ҳ
ам, аммо, ю
қ
оридагига ўхшаш
тенденция са
қ
ланиб
қ
олди. Тажрибанинг кейинги муддатида (72 соат) микроорганизмлар ми
қ
дор жи
ҳ
атдан янада
кўпро
қ
ажратиб олиниши баробарида уларнинг бир бирига бўлган нисбати
ҳ
ам ўзгарди. Тажриба муддатларидан
қ
атъий назар Enterococcus spp ва Bacteroides spp ми
қ
дори ўзгармади. Фикримизча, ЎИИТ да бу микроорганизмларнинг
транслокацияга
қ
одирлик
қ
обилияти бош
қ
а грамманфий тайё
қ
чалар ва граммусбат коккларга нисбатан паст. Тажри-
бавий ЎИИТ моделида обтурациядан кейинги 24, 48, 72 соат ичида униш жигарда МЛТ дан бир мунча фар
қ
ли бўлгани
ҳ
олда ўзгаришлар тенденцияси са
қ
ланиб
қ
олди. Тало
қ
бўйича олинган натижалар микроорганизмларнинг ми
қ
дори
жи
ҳ
атидан фар
қ
қ
илса
ҳ
ам, уларнинг бир бирига бўлган нисбати бўйича сезиларли тафовут ани
қ
ланмади. Бу аъзодан
монокультура шаклида асосан Escherichia spp ундириб олинди. Ўпкадан бажарилган экмаларда
ҳ
ам Escherichia spp кўп
ундирилиши билан фар
қ
ланди. Тажрибавий ЎЙИТ моделида
ҳ
ам МЛТ дан микроорганизмлар штаммлари унишида
ЎИИТ каби етакчилик Escherichia spp да бўлди. Тажрибавий ЎИИТ дан асосий фар
қ
Enterococcus spp нинг кўп иденти-
фикация
қ
илинишидир. 48 соатдан сўнг тажрибавий ЎИИТ га нисбатан ЎЙИТ да штаммлар умумий сони 1,5 мартага
кам идентификация
қ
илинди. 72 соатдан кейин ЎИИТ да шу муддатда ассоциация шаклида жами 131 штамм унган
бўлса, ЎЙИТ да бу кўрсаткич 1,2 мартага кўп бўлди. Тажрибавий ЎЙИТ да жигардан унган микроорганизмлар пейзажи
бўйича натижалар МЛТ кўрсаткичларига ўхшаш бўлди. Тало
қ
дан идентификация
қ
илинган микроорганизмларда
ҳ
ам
ми
қ
дор бўйича устунлик Escherichia spp да бўлди, ЎЙИТ да Enterococcus spp ми
қ
дори ошиши ди
ққ
атни жалб
қ
илади-
ган
ҳ
олат сифатида
қ
аралиши мумкин. Шундай
қ
илиб, тажрибавий ЎИИТ моделида тажрибанинг барча муддатларида
Escherichia spp униш ми
қ
дори барча штаммларнинг ярмини ташкил этди. Транслокация бўлиш
қ
обилияти грамманфий
бактерияларда граммусбат коккларга нисбатан 3-4 баравар ю
қ
ори. Анаэробларнинг (Bacteroides spp) транлокацияга
қ
одирлик даражаси паст ва тажриба муддатларига мос ми
қ
дорий жи
ҳ
атдан ўзгармади. Тажрибавий ЎИИТ га нисбатан
ЎЙИТ да Staphylococcus spp ва Enterococcus spp ундирилиши орасида катта тафовут борлиги асосий микробиологик
мезон сифатида эътироф этилди.
Do'stlaringiz bilan baham: |