Matnli hujjatlarni tahrirlashni avtomatlashtirish. Zamonaviy kompyuterlarning dasturiy ta’minotining tarkibiy qismiga kiruvchi Microsoft Office

Excel Lentasida yorliqlarni saqlash 
 
Excel 2010 dasturi ilk ishga tushirilgan vaqtda Lenta quyidagi 7 ta yorliqdan tashkil topgan 
bo’ladi (chapdan o’ng tarafga xisoblaganda) 
*Uy – Ushbu yorliq elektron jadval yarartish, formatlash va o’zgartirish uchun ishlatilinadi. 
Ushbu yorliq Nusxa qilish, Font, markazlashtirish, raqam, stillar, yacheykalar va o’zgartiruvchi 
guruhlar uchun ajratilgan. 
*Qo’yish – Ushbu yorliq elektron jadvalga mahsus elementlar (grafika, markaziy stolbalar, 
sxemalar, giperssilkalar, yuqori va pastgi sarlavhalar) qo’shish uchun ishlatiladi. Yorliq Jadvallar, 
rasmlar, sxemalar, linklar va tekst guruhlariga ajratilgan.
* Varaq maketi – Ushbu yorliq elektron jadval ni chop etish uchun tayyorlashda yoki varaqda 
grafikani qayta tayyorlashda ishlatilinadi. Ushbu yorliq Mavzular, varaq parametri, moslash va 
guruhlar tashkil qilish uchun ajratilgan 

---

*Formulalar – Ushbu yorliq elektron jadvalga formulalar qo’shish yoki ish sahifani formula 
hatolaridan tekshirish uchun foydalaniladi. Yorliq Funktsiya Kutubxonasi, belgilangan nomlar, Audit 
formulasi va Hisoblash guruhlariga ajratilgan. Shuni ta’kidlash joizki, ushbu yorliq Excel da 
qo’shimcha muayyan dasturlar (Conditional SUM va Euro Currency Tools) qo’shilganda Yechimlar 
guruhini ham tashkil qiladi. 
* Ma’lumotlar – Ushbu yorliq elektron jadvaldagi ma’lumotlarni olib kirishda, navbatlashda, 
ro’yxat qilishda va umumiy qiymatlashda ishlatilinadi. Yorliq Tashqi ma’lumot olish, bog’lanishlar, 
saralamoq, ma’lumotlar instrumentlari va ro’yxatli guruhlarga ajrtilgan. Shuni ta’kidlash joizki, 
ushbu yorliq Excel da qo’shimcha muayyan dasturlar (Analysis Toolpak va Solver Add-in) 
qo’shilganda Analiz guruhini ham tashkil qiladi.
Obyektni bekor qilgan zahotiyoq (Odatda qog'ozning tashqi chegarasining biror joyini bosib) 
bu obyekt uchun kontekst vosita va uning barcha yorliqlari lentadan muntazam yorliqlarni qoldirib 
yo'qoladi 
Lentaga dasturchi yorlig’ini qo’shish. Agar foydalanuvchi makroslar hamda XMl fayllar bilan 
muntazam ishlasa unda Dasturchi yorlig’ini lentaga qo’shib qo’yishi zarur bo’ladi. Ushbu yorliq 
odatda Makros va XML fayllarni yaratish, o’ynash va o’zgartirish uchun zarur bo’lgan buyruq 
tugmalariga ega bo’ladi. Dasturchi ilovasini Excel lentasiga qo’shish uchun quyidagilarni bajarish 
kerak : 
1.
Parda orqasidagi ko’rinishga o’tish uchun Fayl menyusi tugmasini bosish. 
2.
Excel Variantlar dialog oynasini ochish uchun Buyruqlar menyusi past qismidagi 
Variantlar menyusini tugmasini bosish 
3.
Excel Variantlar oynasidagi Lentani sozlash tugmasini bosish, so’ngra o’ng tarafda 
joylashgan Lentani sozlash dagi Asosiy yorliqlarni pastidagi Dasturlovchini tekshirish oynasini 
bosish. OK ni bosish. 
Lentada buyruqlarni tanlash.
Lentada buyruqlarni tanlashning eng oson usuli bu – foydalanuvchi xoxlagan buyruq tugmasi 
mavjud bo’lgan yorliqni bosish, so’ngra ushbu tugmani uning guruhi ichida bosish. Misol uchun, 
Elektron jadvlaga qandaydir kliop-art qo’ymoqchi bo’linsa, foydalanuchi Klip Art vazifa panelini ish 
maydonida ochmoqchi bo’lsa avval Qo’yish yorlig’ini, keyin Klip-Art tugmasini bosishi zarur 
bo’ladi. 
Lentada buyruqlarni tanlashning yana biro son usuli bu – agar foydalanuvchi klaviaturani 
mukammal bilsa, birinchi Alt tugmasini va yorliqda paydo bo’lgan issiq tugmalardan birini bosishi 
zarur. Excel keyin ularning tugmalari yonida barcha buyruq tugmasi issiq tugmachalarini ko'rsatadi, 
issiq tugmalar bilan birga bu yorliqda har bir guruhda dialog oynasidagi ishga tushirivchilar uchun. 
Buyruq tugmasini yoki muloqot oynasini ishga tushirish uchun shunchaki uning qisqa tugma harfini 
boshish kerak.
Agar foydalanuvchi Excel 2007 dasturidagi qisqa tugma versiyalarini bilsa, uni albatta 
ishlatishi mumkin. Misol uchun, yacheykadan Alt+HC ni bosib Windows almashish buferiga nusxa 
olib keyin uni, ish maydonining qayerigadir ALT+HV ni bosib qo’yishni o’rniga, foydalanuvchin 
shunchaki Ctrl+C ni bosib nusxa olib so’ngra, Ctrl+V yordamida uni istagan joyiga tashlashi 
mumkin. Shuni e’tiborga olish joizki, foydalanuvchi Ctrl komandasi yordamida kombinatsiya 
bajarayotganda, Alt tgmasini bosib turishi kerak emas.
Figure 1-5. Alt tugmasi bosilganda, Excel lentaning yuqorisidagi bosilishi mumkin bo’lgan 
zarur tugmalarni namoyish etadi.