N sadriddinov, A. Rahimov, A. Mamadaliyev, Z. Jamolova fizika 0 ‘qitish uslubi asoslari

M uam m oli 
0
 ‘qitishning 1-usuliga m asala
(m uam m oli bayon qilish)
U z u n lig i / b o ‘lgan in g ich k a sterjen chiziqli zichligi 
a
b o 'l g a n zaryad bilan z a ry a d la n g a n . S terjen o ‘rtasidan u nga 
o ‘tk azilgan tik c h iz iq d a n
a
m a s o fa d a b o ‘lgan 
A
nu q tad ag i 
e le k tr m a y d o n k u ch la n g a n lig i topilsin (8 -rasm ).
176

---

/
8-rasm
0 ‘q i tu v c h i t a l a b a la r d a n b u
, л
m asalani q a n d a y yechish m u m -
k in lig in i s o ‘raydi ( 5 —7 mi n ) ,
k e y i n m a s a l a n i n g m o h i y a t i n i
-------
aytadi. U n d a b ird a n K u lo n q o - 
nunini q o 'llab b o ‘lmasligini, kes- 
im n i k ichik 
dx
b o ‘laklarga b o ‘lib, ulardagi z a r y a d la r
dq
b o ‘lishini, u nga K u lo n q o n u n in i q o 'llas h m u m k in lig in i t a l ­
ab a la r bilan s u h b a t orqali a niqlab, un in g integrallash c h e -
garalari h a m an iq la n a d i. D oskaga b ir talaba ni c h iq arib , m a ­
sala yechiladi. 0 ‘zgaruvchi ^/xbo‘lib, kesma uzunligi b o ‘yicha 
integrallanadi. Talabalar yechishni daftarlariga yozadilar. S hun- 
dan keyin o ‘qituvchi shunga o 'x s h a sh m asalani m ustaqil rav­
ishda yechishni tak lif qiladi.
2. 
M uam m oli о ‘qitishning 2-usuliga m asala
(nam una b o ‘yich a ishlash)
l2 
u zu n -
« -
9-rasm
Tekis za ry ad lan g a n zaryad zichligi 
о
b o 'lg a n / 
likdagi s te rje n n in g /, kesm asi 
o x irid a n u nga o ‘tk a z ilg a n tik 
c h iz iq d a n a m asofadagi 
A
n u q - 
tadagi elek tr m a y d o n k u c h la n - 
ganligini aniqlang.
T a la b a la r bu m asalani m u s ­
taqil ishlaydilar. 0 ‘qituvchi faqat 
A
n u q ta /, + /2 k e s m a n in g oxir- 
lariga asimmetrik (nosimmetrik— 
n o m u t a n o s i b ) jo y la sh g a n in i va
k uchlanganlik vektorini q a n d a y chizishni k o ‘rsatib o ‘tadi (9- 
rasm).
3.