O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

Bosimning turli o'lchov birliklari orasidagi munosabat
10 - jadval
 
Bosimning o’lchov 
birliklari 
O’tkazish koeffitsiyentlari 
kgk/m
2
yoki mm. 
suv. ust 
kgk/m
2
yoki 
at (texnik 
atmos) 
atm (fizik 
atmos) 
mm. simob. ust 
Pa 
kgk/m
2
yoki mm. suv. 
ust 
1 
10
-4 
0,0968·10
-3 
73,556·10
-3
9,80665 
kgk/m
2
yoki at (texnik 
atmos) 
10
4
1 
0,9678 
735,56 
98066,5 
atm (fizik atmos) 
10332 
1,0332 
1 
760,00 
101325 
mm. simob. ust 
13,6 
1,36·10
-3
1,316·10
-3
1 
133,322 
Pa 
0,101 
10,2·10
-6
10,13·10
-6
7,50·10
-3
1 
Bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar 
manometrlar 
siyraklanishni 
o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar 
vakuummetrlar 
va atmosfera bosimini 
o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar 
barometrlar 
deyiladi. 

---

82 
Absolyut bosim P
ab
bilan atmosfera bosimi P
at
orasidagi farq 
ortiqcha bosim 
deyiladi: 
Agar absolyut bosim P
ab
atmosfera bosimi P
at
dan kichik bo'lsa, u holda 
ortiqcha bosim manfiy ishoraga ega bo'ladi. Atmosfera bosimi 
P
at
 
bilan ortiqcha 
bosim P
ort
orasidagi farq 
siyraklashgan bosim 
deyiladi: 
Bosimni o'lchash asboblari o'lchanayotgan kattalikning turiga va ishlash usuliga 
ko'ra tasniflanadi. O'lchanayotgan kattalikning turiga ko'ra bosimni va siyraklanishni 
o'lchaydigan asboblar quyidagilarga bo'linadi: 
barometrlar - atmosfera bosimini o'lchash uchun mo'ljallangan; 
manometrlar - ortiqcha bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan; 
differensial manometrlar - bosimlar farqini o'lchash uchun mo'ljallangan; 
vakuummetrlar - siyraklangan bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan; 
manovakuummetrlar - ortiqcha hamda siyraklashgan bosimni o'lchash uchun 
mo'ljallangan. 
Kichik hajmdagi (40 kPa gacha) bosim, siyraklanish va bosimlar farqini 
o'lchash 
uchun 
mo'ljallangan 
asboblar 
naporomerlar, 
tyagomerlar 
va 
tyagonaporomerlar 
deyiladi. 
Ishlash usuliga ko'ra bosimni o'lchash uchun mo'ljallangan asboblar to'rt 
guruhga bo'linadi: