A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet225/245
Sana08.07.2022
Hajmi6,54 Mb.
#757234
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   245
Bog'liq
A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

7.3.6. «Tarixi Muqimxoniy»
“Tarixi M uqim xoniy” nomli tarixiy asar muallifi XVII asrda o'tgan 
yirik olim M uham m ad Yusuf Munshiydir. Asarida keltirilgan m a’lumotlaiga 
qaraganda, asli balxlik bo'lgan va Subxonqulixon (1651-1680-yillari Balx,
1680—1702-yillari Buxoro xoni) ham da M uham m ad M uqim xon (1697— 
1707-yillari Balx xoni) saroyida munshiy bo'lib xizmat qilgan.
M uham m ad Y usuf M unshiy M uham m ad M uqim xonga 
b ag'ishlangan
1 Rais - X V II-X IX asrlarda m usulm onlar to m o n id an shariat ko‘rsatm alarining qanday 
bajarilishini nazorat qilib turuvchi m ansabdor. X -X V 1 asrlarda m uhtasib d e b atalgan.
234


“Tarixi M uqim xoniy” nom li asarini yozgan. M azkur asar 1697—1704- 
yillar orasida yozilgan b o lib , Balx va qism an Buxoro xonligining X V I1 
asrdagi ijtim oiy-siyosiy tarixini bayon etadi. M uham m ad Y usuf M unshiy 
ag a r “ja h o n h o d is a la r in in g k u c h li s h a m o li u n in g (M u h a m m a d
M uqim xonning) hayot o ‘tini o'ch irm asa, yo'qsizlik dengizining to'lqinlari 
o ‘ynoqi otini o ‘z girdobiga to rtib ketm asa” , ushbu asarining ikkinchi 
q is m in i h a m y o z ish n iy a tid a e k a n lig in i a y ta d i. L e k in , “ T a rix i 
M uqim xoniy” ning ikkinchi kitobi yozilm ay qolgan. F ikrim izcha, bunga 
qandaydir kutilm agan hodisa, balki m uallifning biron falokatga uchrab 
qolganligi sabab boMgan.
“Tarixi M uqim xoniy” m uqaddim a va uch bobdan iborat.
M u q a d d im a d a tu rk iy x a lq la rn in g afso n av iy o n a s i A la n q u v a , 
C h in g iz x o n n in g o t a - b o b o l a r i , m o ‘g ‘ul q o 's h i n l a r i t o m o n i d a n
M ovarounnahr, Balx va B adaxshonning bosib olinishi tarixi qisqacha 
bayon etilgan.
A sarning b irinchi bobi S h ay b o n iy lar davrida M o v a ro u n n a h m in g
um um iy ahvolidan hikoya qiladi.
“Tarixi M u q im x o n iy ” ning yangi va m uhim qism i u n in g I I —HI 
boblaridir. Ikkinchi bobda Balx va qism an Buxoro xonligining XVII 
asrdagi ijtimoiy-siyosiy ahvoli, shuningdek, Buxoro va Balx xonliklarining 
Hindiston, Eron, Turkiya va K oshg'ar bilan boMgan siyosiy muno&abatlari, 
uchinchi bobda esa 1702—1704-yillar voqealari, xususan Buxoro bilan 
Balx o'rtasid a boshlangan qurolli kurash o ‘rin olgan.
Asarda xonlar va katta yer egalari to 'g 'risid a, m ehn atk ashlar og‘ir 
ahvoli to ‘g ‘risida ayrim qim m atli m a ’lu m o tlar uchraydi.
“Tarixi M uqim xoniy” asarining qo 'ly o zm a nusxalari ko‘p va S ankt- 
P e te r b u r g , T o s h k e n t , s h u n i n g d e k , x o r ijiy m a m l a k a t l a r n i n g
kutubxonalarida saqlanm oqda. Asar toMa o'zbekchaga 18 6 1-yili taijim a 
qilingan, undan ayrim parch alar fransuz va rus tillarida e ’lon qilingan. 
1956-yili to ‘liq ruscha taijim asi A .A .Sem enov tom o n id an c h o p etilgan.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish