Karimov Otabek Salimjon o’g’li

 
№
Yo’qotilish jarayonlari 
Turlari 
Qaytar 
Qaytmas 
1. 
Tashishdagi (transportirovka) 
- 
0.003% 
2. 
Xomashyoning quritish 
- 
0.002 
3. 
Aralashtirish 
0.1 
0.2 
4. 
Ekstruziyalash 
0.2 
0.4 
5. 
Texnologik rejimlar 
0,1 
0,2 
6. 
Granulyator 
0,1 
0.2 
7. 
Yoqotishlash yig’indisi 
0,5 
1,0 
K
1
= 1,5-1,015 
G = 1000 * 1,015 = 1015 g 
Ekstruziya 1,5 
Yillik umumiy sarf
G
0 
= G * Q 
G
0 
= 45 000 000 * 0.012 = 540 000 kg
Maxsulot uchun retseptura

---

30 
Retseptura
1.3- jadval
№ 
Material nomi 
 
100 mass/qisim% 
1. 
Ikkilamchi Polietilen 
60 kg 
2. 
Plastifikator. 
10kg 
3. 
Polietilen 
30 kg 
4. 
Pigment 
0.05kg 
Hisoblaymiz: 
1.
K
1
= 1.5/100 = 0.015 
K
1
= 1.5/100 + 1 = 1.15 
2.
G = 1000* 1.015= 1015 
3.
G
0
= 1.015 * 540 000 = 548 100 kg 
4.
1 dona maxsulot uchun retseptni ishlanishi: 
1)
100.1 – 100
100 – x x = 99.9 
2)
100.1 – 100
0.1 – x x = 0.01
Maxsulotga ketadigan xomashyoning tonna / kg 

---

31 
5.
K
1
= G
0
* qaytar = 548 100*0.5% = 2740 kg 
K
2
= G
0 
* qaytmas = 548 100*1% = 5481 kg
K
1 
+ K
2
= 8221 to’nna
6.
Tashish: 8221
1)
Tashish jarayoni 
8221 – 1.5 
x – 0.003 x = 16.44 qaytmas 
2)
Xom ashyoni quritish 
8221 – 1.5 
x – 0.002 x = 10.9 qaytmas 
3)
Aralashtirish 
8221 – 1.5 
x – 0.1 x = 548 qaytar
8221 - 1.5 
X - 0.2 x= 1096.13 qaytmas 
4)
Ekstruziyalash 
8221 – 1.5 
x – 0.2 x = 1096.13 qaytar 
8221 - 1.5 
x – 0.4 x = 2192 qaytmas 
5)Texnologik rejimlar 

---

32 
8221– 1.5 
x – 0.1 x = 548 qaytar 
8221 – 1.5 
x – 0.2 x = 1096.13 qaytmas 
6)Granulyator
3360 – 1.5 
x – 0.1 x = 548 qaytar 
3360 – 1.5 
x – 0.2 x = 1096.13 qaytmas 
1.4- jadval 
 
Qaytmas 
 
Qaytar 
16.44 
10.9 
1096.13 
548 
2192 
1096.13 
1096.13 
548 
1096.13 
548 
5507 
2740 

---

33 
7.
Korxonadagi ish rejimini tashkiliy hisobi 
T = 365-52-52*6*3=252 
T 
soat 
= 252 * 8*2 = 4032 
1
soat 
– 11160 dona 
4032 – x x = 45 000 000 dona. 
3 ta apparat 1 soatda 11160 dona maxsulot 
1 ta apparat 1 soatda 3720 dona chizg’ich ishlab chiqariladi.
8.
Foydali ish koefitsientini hisoblaymiz 
Fik = 109/110 * 100 = 97% 
1.7 Asosiy uskunani tanlash 
Ikkilamchi polietilendan chizg’ich olish texnologik jarayonini tanlashdan 
oldin maxsulotning tashqi diametri, qalinligi, talablariga javob berishi kerak;
uchun chizgiching eni, uzunligi bo’lishi kerak. Ekstruziyalash usuli bilan
ikkilamchi polietilenda chizg’ich olish texnologik parametrlari plyonka olishdagi 
parametrlardan deyarli farq qilmaydi. chizgich olish uchun ishlatiladigan material, 
masalan, polietilen yuqori molekular massaga (PTR kam) ega bo'lishi kerak. Bu 
maxsulot sanitariya va sifat jihatlariga bog'liq. Silindr zonalari polietilendan 
chizgich olishda PE-PZ (PE-YuZ) uchun harorat (°С): 115(140); 120(160); 
130(170); 140(190) bo'ladi. Bu ekstruder kallagining 3-zonasida harorat (°С) 140 
(210); 140 (220); 150 (220) bo'ladi. Kalibrlovchi havoning ortiqcha bosimi (MPa): 
0,08-0,1 (0,1-0,12) bo'ladi. [16] 
Suyuqlanmaning kallakdagi bosimi 30 MPa gacha boradi. Suyuqlanmaning 
kengayishini hisobga olgan holda quvurning ko'ndalang kesim yuzasi
( S )
shakl 
hosil qiladigan kallak tirqishidan 10—15% ga katta bo'lishi kerak. 
Kalibrlangandan keyin chizgich diametri uchlikning diametriga teng bo'lgan holda 

---

34 
10—25% ga ortadi; chizgich devori qalinligi esa kamayadi, ya'ni ,D
uchlik
> 
D
nuindshtuk
. 
Ikkilamchi polietilendan chizg’ich olishda , asosan, ekstruziyalash, ya'ni ma'lum 
diametrli teshikdan uzluksiz siqib chiqarish usuli bilan olinadi.
Asosiy jarayon mahsulotni maxsulotga aylanish jarayoni ekstruderda bo`ladi. 
Agar polietilendan chizg’ich ishlab chiqarish sinchiklab qaralmasa keyingi 
bosqichga berilmaydi. 1. Apparatga granula shaklidagi xomashyo beriladi. 
Polietilen chizg’ich ishlab chiqarishda ikkilamchi mahsulot 60 % birlamchi 
polietilen 30 % qo`shish mumkin.
2. Granula gaz yoki elektr isitgich yordamida 230-250
0
C da eritiladi. Keyingi 
bosqichda chizgichga berish uchun rang va pigment qo`shamiz. So`ng mahsulot 
suvdan chiqariladi.
Men mazkur kurs loyixa ishida xalqaro standart talablariga mos keladigan 
ikkilamchi polietilendan chizg’ich ishlab chiqaradigan DEMAG KD 80 NC
3turdagi ekstruder aparatini tanladim 1.9- rasm