Ҳадис ва Ҳаёт-09

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Рамазон 
рўзасини тутдик. У зот то етти
(кеча)
қолмагунча ой 
давомида биз билан қоим бўлмадилар. Сўнг эса, биз 
билан бирга кечанинг учдан бири ўтгунча қоим 
бўлдилар. Олти кеча қолганда эса, биз билан қоим 
бўлмадилар. Беш кеча қолганда эса, биз билан бирга 
кечанинг ярмигача қоим бўлдилар.
Шунда мен:
«Эй Аллоҳнинг расули, бу кеча бизга нафл намоз 
ўқитсангиз», дедим.
Анда Расулуллоҳ салоллоҳу алайҳи васаллам:
«Қачон бир одам имом билан у қайтиб кетгунча 
намоз ўқиса, ўша одамга кечани қоим бўлиб ўтказган 
ҳисобланади», дедилар.
Тўрт кеча қолганда қоим бўлмадилар. Уч кеча 
қолганда эса, аҳлларини, аёлларини ва одамларни 
жамлаб, биз билан шундоқ қоим бўлдиларки, ҳатто 
«фалаҳ» ўтиб кетармикан, деб қўрқдик. Мен: «фалаҳ 
нима?», дедим. У 
(Абу Зарр)
 фалаҳ саҳарликдир, ойнинг 
94

---

қолган қисмида Расулуллоҳ биз билан бирга қоим 
бўлмадилар», деди».
Сунан эгалари ривоят қилган.
Шарҳ:
Ушбу ҳадисдан олинадиган фойдалар:
1. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам 
Рамазон ойининг йигирма учинчи кечаси келгунча ўзлари 
ёлғиз ҳолда кечани ибодат билан ўтказганлари.
2. Йигирма учинчи кечада саҳобалар билан кечани 
ибодат билан ўтказганлари.
3. Рамазоннинг охирги ўн кечасининг жуфт эмас, тоқ 
кечаларида жамоат бўлиб ибодат қилишга Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи васаллам аҳамият берганлари.
4. Қадр кечаси аҳли аёлини, ўзига қарашли одамларни 
тўплаб, тунни ибодат билан ўтказиш Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи васалламнинг одатлари экани.
5. Рамазон кечасида имом билан маълум нафл намозни 
ўқиган одам бутун тунни қоим бўлиб ўтказгандек 
ҳисобланиши.
Зикр қилинган бу амалларни қилишга ҳаракат 
этмоғимиз жуда ҳам зарур.
1243
kيراقلا دبع نب نح/رلا دبع نع -

تجرخ :لاق 
با/طلا نب رمع عم

سا/نلا اذإف دجسملا لإ ناضمر ف ةليل 
هتلصب يkلصيف لج/رلا يkلصيو هسفنل لج/رلا يkلصي نوقkرفتم <عازوأ
ناكل دحاو ئراق ىلع ءلؤه تعج ول ىرأ kنإ :رمع لاقف طه/رلا
ىرخأ ةليل هعم تجرخ /ث بعك نب kبأ ىلع مهعمجف مزع /ث لثمأ
ت/لاو هذ ه ة عدبلا م عن :ر مع لا ق مهئرا ق ةل صب نوgل صي سا /نلاو
سا/نلا ناكو لي/للا رخآ ديري نوموقي ت/لا نم لضفأ اهنع نوماني
95

---

.هل/وأ نوموقي
1243. Абдурраҳмон ибн Абдин ал-Қорий розияллоҳу
анҳудан ривоят қилинади: