1-maruza. Xalqaro axborotlar bazasi bilan ishlash faninig predmeti maqsad va vazifalari

Grafik foydalanuvchi interfeysi
rivojlanish jarayonida ikki bosqichdan
o'tdi.1974 yildan hozirgi kungacha grafik interfeys evolyutsiyasi quyida muhokam
a qilinadi.
2.1 Oddiy grafik interfeys.
Birinchi bosqichda grafik interfeys buyruq satrlari texnologiyasiga juda o'xsh
ash edi. Buyruqlar satri texnologiyasidan farqlari quyidagicha edi:
a) Belgilarni namoyish qilishda ba'zi belgilarni rang, teskari rasm, tagiga
chizish va miltillovchi belgilar bilan ajratib ko'rsatishga ruxsat berildi. Bu tasvir
ning ekspresivligini oshirdi.
b) Grafik interfeysning aniq bajarilishiga qarab, kursor nafaqat miltillovchi to
'rtburchak, balki ekranning bir nechta belgilarini va hattoki qismlarini qamrab
oladigan ma'lum maydon sifatida ham paydo bo'lishi mumkin. Ushbu tanlov
boshqa tanlanmagan qismlardan farq qiladi (odatda rangda).
c) Enter tugmachasini bosish har doim ham buyruqni bajarmaydi va keyingi 
qatorga o'tmaydi. Har qanday tugmachani bosish reaktsiyasi asosan kursorning 
ekranda joylashgan joyiga bog'liq.
d) Enter klaviaturasidan tashqari klaviatura kursorning "kulrang" tugmalarida
n tobora ko'proq foydalanmoqda.
e) Grafik interfeysning ushbu versiyasida allaqachon manipulyatorlar (masala
n, sichqoncha, trekbol va boshqalar. Idhlatila boshlandi, ular ekranning kerakli 
qismi tezda tanlashga va kursorni harakatlantirishga imkon berdi.
WIMP – interfeys. 
Grafik interfeysni rivojlantirishning ikkinchi bosqichi "sof" WIMP interfe
ysi bo'ldi.Bu interfeys kichik turi quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi:
1. Dasturlar, fayllar va hujjatlar bilan ishlash Windowsda amalga oshiril
adi - ekranning ma'lum qismlari ramka bilan tasvirlangan.
2. Barcha dasturlar, fayllar, hujjatlar, qurilmalar va boshqa narsalar pikt
ogramma - piktogramma sifatida namoyish etiladi. Ochilganda piktogrammalar de
razalarga aylanadi.

---

3. Ob'ektlar bilan barcha harakatlar menyu yordamida amalga oshiriladi. Gar
chi menyu grafik interfeysni shakllantirishning birinchi bosqichida paydo bo'lgan b
o'lsa ham, unda dominant ma'noga ega emas, balki faqat buyruq satriga qo'shimcha
sifatida xizmat qilgan. Sof WIMP interfeysida menyu asosiy boshqaruvga aylanad
i. 4. Ob'ektlarga ishora qilish uchun manipulyatorlardan keng foydalanish. Ma
nipulyator shunchaki o'yinchoq bo'lishni to'xtatadi - klaviaturaga qo'shimcha, amm
o asosiy boshqaruv elementiga aylanadi. Manipulyator yordamida ular ekranning 
istalgan joyida, oynalarda yoki piktogrammalarga ishora qiladilar, uni ajratib
ko'rsatadilar va shundan keyingina menyu orqali yoki boshqa texnologiyalar yord
amida ular boshqariladi.
Shuni ta'kidlash kerakki, WIMP uni amalga oshirish uchun yuqori aniqli
kdagi rangli rastrli displey va manipulyatorni talab qiladi. Shuningdek, ushbu turd
agi interfeysga yo'naltirilgan dasturlar kompyuterning ishlashiga, uning xotirasi haj
miga, avtobusning o'tkazuvchanligi va boshqalarga yuqori talablarni qo'yadi. Biro
q, bunday interfeysni o'rganish eng oson va intuitivdir. Shuning uchun, endi
WIMP - interfeys amalda standartga aylandi.
Grafik interfeysga ega dasturlarning yorqin namunasi Microsoft Windows ope
ratsion tizimidir.