1-БЎлим. Бахтли ҳаёт асослари бахтнинг баҳоси қанча?

ИСИТМАНИ ТУШИРАДИГАН МАҲСУЛОТЛАР 
1. Ялпиз, ажриқ томири қайнатмаси. 
2. Алоэ. 
3. Қатиқ ѐки қатиқ зардоби. 
4. Оқишоқ хўрда, гўжа. 
5. Шафтоли, унинг қайнатмаси. 
6. Хом карам, унинг суви. 
7. Полиз маҳсулотлари. 
8. Шолғом, унинг суви. 
9. Помидор. 
10. Олча. 
11. Чилонжийда. 
12. Отқулоқ, баргизуб. 
13. Кўкатлар. 
14. Лимон, апельсин. 
15. Маккажўхори попуги қайнатмаси. 
16. Сабзавотлар. 
17. Кўк чой. 
18. Қора андиз. 
19. Олма, унинг суви. 

---

120 
20. Исириқ суви. 
Шунингдек: 
1. Бадантарбия; 
2. Ҳаммомда, кўлоб сувда чўмилиш; 
3. Баданни офтобда тоблаш; 
4. Баданни, бошни уқалаш иситмани туширади
91
. 
НЕГА БОШ ОҒРИЙДИ? 
Шарқнинг буюк алломаси Абу Али ибн Сино “Тиб қонунлари” китобида: “Бош оғриғи бош 
аъзоларида бўладиган оғриқдир. Ҳар бир оғриқ сабаби мижознинг тўсатдан ўзгариши, унинг зиддига 
айланиши ѐки узлуксиз бузилиши ѐки шу ҳар иккаласи бирлашиб келишидир”, деган. 
Бош оғриғини кетказиш учун фойдали тадбирлар оз ейиш, оз ичиш, айниқса, шароб ичмаслик, 
кўп ухлашдан иборат. Бош оғриғини йўқотиш учун осойишталик, шунингдек, жинсий алоқа, узоқ 
фикр қилиш каби мияни ҳаракатлантирувчи нарсаларни тарк қилишдан кўра фойдали иш йўқ, деб ѐзиб 
қолдирилган. 
Соғлом одамнинг ҳам боши оғриши мумкин. Масалан, одам хафа бўлганида, уйқусизликда, 
турли нотинчликлар натижасида, спиртли ичимликлар ичганда, тамаки, нос чекканда, гиѐҳванд 
моддалар истеъмол қилганда, бошяланг офтобда юрганда, иссиқ хонадан совуққа чиққанда, бошяланг 
ѐмғирда, қорда ѐки сочни ҳўллаб совуқ ҳавода юрганда ва ҳоказо. 
Бош оғриғи олдини олиш, уни даволаш чора-тадбирларини қуйида эслатиб ўтамиз: 
1. Бошни иссиқ кунларда офтобдан, совуқ кунларда ѐмғир, қор, шамолдан сақлаш лозим. Чунки 
бошяланг юрган одамнинг бош мияси ҳар хил касалликларга дучор бўлади. 
2. Соғлом ҳаѐт кечириш тарзини йўлга қўйиш, тўғри, меъѐрида овқатланиш, меҳнат қилиш, дам 
олиш, ухлаш, спорт билан шуғулланиш лозим. 
3. Спиртли ичимликлар ичмаслик, тамаки, нос чекмаслик, гиѐҳванд моддалар, ширин, аччиқ, 
шўр таомлар истеъмол қилмаслик тавсия этилади. 
4. Кун бўйи, баъзан кечаси билан зўр бериб ақлий, жисмоний меҳнат қилмаслик, толиқмаслик, 
чарчамаслик, уйда, йўлда, ишхонада беҳудага асабни бузмаслик керак. 
5. Доим бош оғриб турса, бемор синчиклаб текширилади. Бош оғриғи сабаби аниқланганидан 
сўнг шифокор назоратида даволанилади. 
6. Бош оғриғини бартараф этишда ишни томирлар қисилишини, юрак фаолияти сусайишини 
даволашдан бошлаш мақсадга мувофиқ. 
7. Боғ оғриғини қолдиришда оѐқ-қўлларни уқалаш, уларни иссиқ сувга солиш, ҳазми суст 
овқатларни емаслик тавсия этилади
92
.