O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

5 .2 . Tayyorgarlik rnczosikllarini rejalashtirish
M ashg‘ulot m ezosikli 3 haftadan 6 haftagacha davom etadigan 
m ashg‘ulot jara y o n i bosqichidir. M ezosikllar asosida m ashg‘ulot ja - 
rayonini tashkil etish uni tayyorgarlik davri yoki bosqichining asosiy 
vazifasiga m uvofiq tizim lashtirish, m ashg‘ulot yuklam alari va m u- 
sobaqa faoliyatining optim al dinam ikasi, turli tayyorgarlik vositalari 
va uslublarining m aqsadli uyg‘unlashuvi, pedagogik ta ’sir om illari 
ham da tiklash tadbirlari o ‘rtasidagi m uvofiqlikni ta ’m inlashga, turli 
sifatlar va qobiliyatlarni rivojlantirishda zarur izchillikka erishishga 
im kon yaratadi.
A n’anaviy m ezosikllar sakkiz turga ajraladi, ya’ni:
— tortuvchi;
— bazaviy va ulam i rivojlantiruvchi;
— b arqarorlashtim vchi;
— nazorat-tayyorgarlik;
— sayqallashtiruvchi;
— m usobaqaoldi;
— m usobaqa tiklanish-tayyorlov;
— tiklanish-saqlab turuvchi.
H ar bir m ezosikl u ch ta, o ltita m ikrosikllardan iborat boMadi. 
Ularning to ‘plam i rejalashtirilayotgan m ezosiklning muayyan vazifalari 
bilan aniqlanadi.
40

---

M czosikl turlarining bunday k o Lp boMishi m ashg‘ulot jarayoni 
tuzilm asini ju d a m urakkablashtirib yuboradi va m ash ulotni re- 
jalashtirishni qiyinlashtiradi.
S po rtchilar m ash ulotni rejalashtirishda yuqorida aytib o ‘tilgan 
m ezosikl turlarining kam dan kam qoMlanilishi aynan shunga b og ‘liq 
va m ezosikllar turlari tasnifiy am aliyot u ch u n qulayroqdir: tortuvch i, 
bazaviy, nazorat-tayyorgarlik, m usobaqaoldi va m usobaqa. M u ta- 
xassislarning fikriga ko‘ra, tortuvchi m czosikllarning asosiy vazifa- 
lari sportchilarni maxsus m ashg‘ulot ishini sam arali bajarishga niaq- 
sadli yaqinlashtirishdan iboratdir. Bazaviy m ezosikllarda organizm
asosiy tizim larining funksional im koniyatlarini oshirish, jism on iy si- 
fatlarni rivojlantirish, texnik, taktik va psixologik tayyorgarlikni tak o - 
m illashtirish b o ‘yicha asosiy ishlar olib boriladi.