Izbullaeva indd

Ж
алолиддин
 Р
умий
 
асаРлаРида
 
юксак
 
маънавиятли
 
шахс
 
таРбияси
 
84
олмайди”
229
, – деб олимлар шарафига таъриф келтиради шоир. 
Румий устозлик бобида шундай ёзади:
Уста ўзни иш ила маъруф этар,
Барча шогирдлар уни таъриф этар.
Айтса дарс шогирдга устоди усул,
Бошқа илм эрмас, усул ўргангай ул
230
.
Устоз ўзининг юксак фаолияти орқали шогирдлар таҳсинига 
сазовор бўлади ва ўз соҳаси бўйича шогирдларга биладигани-
ни ўргатади. Уларга билим, кўникма ва малака ҳосил қилади. 
Биолог табиат сирларини, кимёгар кимё хоссаларини, физик 
физик ҳодисаларни, математик ҳисобни, дурадгор дурадгор-
ликни, косиб косибчиликни чуқур билгани каби улар касб сир-
ларини инсонпарварлик, касбий билим, педагогик қобилият 
ва педагогик техника орқали шогирдларига билим сирлари-
ни етказадилар. Халқимизда бир нақл бор: “Чумчуқ сўйса ҳам 
қассоб сўйсин”. Демак, шоир ота-оналарга ва шогирд ларга му-
рожаат қилиб, қайси соҳа соҳиби бўлишни истасанг, устоз тан-
лашда ўша соҳа устасидан сабоқ ол, демоқчи. Румий “Бу дунёда 
биз амал талабгори бўлган бир мардни хоҳлаймиз. Аммо амал 
муштарисини тополмадик, аммо сўз муштариси мавжуд бўлга-
нидан биз ҳам сўз билан машғулмиз”
231
, – дея ўзи фаолиятига 
баҳо беришга ҳаракат қилади. Шоир айтади:
Кимки устод эрса, дерсан унга то,
Ушбу санъат сен била топди адо
232
.
Шоир устоз шарафига мурожаат қилиб, ҳар бир касб ёки 
соҳа устаси шу соҳа ривожига, истиқболига кенг ҳиссаси ту-
файли касблар, соҳалар юксак имкониятларга, камолотга 
эришади, дейди. Ҳақиқатан ҳам, шоир сўз ишлатиш санъати 
борасида чўққига эришди ва 
буюк сўз устаси
бўлиб етишди. 
Румий ўз тингловчиларини олдиндан ўрганиб, улар билан 
керак бўлган мавзуда суҳбат қуришга ҳаракат қилади. Тинг-
ловчилари томонидан берилган саволларга ҳозиржавоблик 
229
Жалолиддин Румий. Ичиндаги ичиндадур / Улуғбек Ҳамдам тарж. –Т.: 
Янги аср авлоди, 2003. –Б. 12.
230
Жалолиддин Румий. Маснавийи маънавий / Форсийдан Ўзбекистон халқ 
шоири Жамол Камол тарж. –Т.: “MERIYUS” XHMK, 2010. –Б. 94.
231
Жалолиддин Румий. Ичиндаги ичиндадур / Улуғбек Ҳамдам тарж. –Т.: 
Янги аср авлоди, 2003. –Б. 23.
232
Жалолиддин Румий. Маснавийи маънавий / Форсийдан Ўзбекистон халқ 
шоири Жамол Камол тарж. –Т.: “MERIYUS” XHMK, 2010. –Б. 644.

---

2-БОБ. Жалолиддин Румий қарашлари ва унинг таълим-тарбия тараққиётидаги ўрни
85
билан аниқ ва лўнда жавоб беради. У ҳеч вақт замонасининг 
мансабдор шахсларига нисбатан хушомадгўйлик, лаганбар-
дорлик қилмайди, уларнинг фаолиятидаги нолойиқ хатти-
ҳаракатларга ўз муносабатини билдира олади. Румий устоз фа-
олиятига баҳо берар экан: