Xalqaro iqtisodiy munosbatlar. Xalqaro savdo mavzuning qisqacha

1. Don bo‘yicha qiyosiy xarajatlar: 
a) Buyuk Britaniyada
6
,
1
3
5
100
120
:
50
100


. 
b) Portugaliyada 
25
,
2
4
9
100
80
:
50
90


.
2. Vino bo‘yicha qiyosiy xarajatlar: 
a) Buyuk Britaniyada
6
,
0
5
3
50
100
:
100
120


. 
b) Portugaliyada 
4
,
0
9
4
50
90
:
100
80


.
Hisob-kitoblar shuni ko‘rsatadiki, don bo‘yicha qiyosiy xarajatlar 
koeffitsiyenti Portugaliyaga (2,25) nisbatan Buyuk Britaniyada (1,6) pastligi 
sababli donni Buyuk Britaniya ishlab chiqarishi va eksport qilishi lozim. Vino 
bo‘yicha qiyosiy xarajatlar koeffitsiyenti Buyuk Britaniyaga (0,6) nisbatan 
Portugaliyada (0,4) pastligi sababli, vinoni Portugaliyada ishlab chiqarish va 
eksport qilish maqsadga muvofiqdir. Bunday tartibdagi xalqaro savdoda ishtirok 
etish har ikkala mamlakat uchun ham manfaatli hisoblanadi.
Iqtisodiyot nazariyasida xalqaro ixtisoslashuvning ustunliklarini asoslash 
Rikardoning klassik sxemasi bilan cheklanmagan. XX asrda xalqaro 
ixtisoslashuvning qonuniyatlari E.Xeksher, B.Olin, P.Samuelson, J.Keyns, 
V.Leontev, G.Xaberler va boshqa ko‘plab iqtisodchilar tomonidan tadqiq qilindi. 
Mamlakat
 
50 kg don ishlab 
chiqarish xarajatlari, 
kishi-kun
 
100 l vino 
ishlab 
chiqarish 
xarajatlari, 
kishi-kun
 
Buyuk 
Britaniya 
100 
120 
Portugaliya 
90 
80 
Turli 
mamlakatl
arda don 
va vino