Қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш

 
- машғулот тугагач ҳамма ўз иш жойини тартибга келтириш керак;
Тўгарак машғулоти навбатчиси қуйидаги вазифаларини бажриши керак:
- машғулот бошида асбоб-ускуна, мосламаларининг ҳолатини текшириш;
- тўгарак аъзоларига тарқатма манбаларини тарқатиши;
- тўгарак аъзоларининг кийимларини кўздан кечириш;
- амалий ишнинг тартибли бажарилишини кузатиб бориши;
- иш ўрнини йиғиштириш ва хонани шамоллатиш;
Игна, тўғнағич, қайчи билан ишлашда техника хавфсизлик қоидалари: 
- игна, тўғноғичларини махсус идиш ва ѐстиқчаларда сақлаш;
- ишни ангишвона ѐрдамида тикиш;
- игна синиқларини атрофга ташламаслик;
- қайчи, игналарнинг ўлчамларини тикилаѐтган кийимга мос бўлиши;
- қайчини махсус идишда сақлаш;
- қайчини бир-бирига узатишда отмаслик, учини узатилаѐтган одамга 
қаратмаслик керак.
Тикув машинасида ишлашдаги санитария-гигиена, техника хавфсизлик 
қоидалари: 
- иш ўрнига ѐруғлик олд ѐки чап томондан тушиши;
- ўриндиқни машина игнасининг тўғрисига қўйиб бошини сал олдинга егиб 
ўтириш;
- тикувчи ўриндиғи билан машина ораси 10-15 см бўлиши;
- сочлар рўмол остида йиғиштирилган бўлиши;
- машиналар, асбоб-ускуналарнинг яроқлилигини текшириб туриш;
- машинада ишлаѐтганда қўл ҳолатининг тўғри бўлишига эътиборр бериш 
керак;
- ишлаѐтган машинани мойлаш, устидан нарсаларни узатиш мумкин эмас.
- тикув машинасида ишлашда хавфсизлик қоидаларига риоя қилиш керак; 
- машинада ишлашда қўл ва оѐқларнинг туришига алоҳида эътиборр бериш керак; 
- иш вақтида тасмани ўрнатиш мумкин эмас; 
- тасмани қўл билан ушламаслик керак, акс ҳолда сими қўлни жароҳатлаши 
мумкин; 
- игнага ип ўтказишда оѐқни тепкидан олиш керак; 
- қўлни игнага нисбатан тўғри тутиш зарур.
Электр дазмолда ишлашда хавфсизлик техникаси қоидалари
:
- дазмолнинг Электр тармоғига улашдан олдин шнур изолацияси текширилади;
- дазмолнинг қиздирилганини бармок текизилиб текширилмайди;
- дазмолнинг қизиб кетишига, симининг айланиб кетишига йўл қўйиб 
бўлмайди;
- ишлаѐтганда дазмолнинг шнури дазмолга тегиб турмаслиги керак;

---

187 
 
- дазмолда ишлаѐтганда оѐқ тагида резина гиламча бўлиши керак;
- носоз дазмол Электр тармоғидан узиб қўйилиши лозим;
- иш тугаганидан кейин дазмол шнурларини Электр тармоғидан узиб қўйиш 
лозим;