O'zR. Konst u'yr kitabi. Orinbetov n

Prezidentlik respublikani’n’ Parlamentar respublikadan ayi’rmashi’li’g’i’ sonnan 
ibarat, Prezident xali’q ta’repinen saylanadi’, wol ma’mleket ha’m atqari’w 
ha’kimiyati’ni’n’ basli’g’i’ yesaplanadi’, hu’kimet Prezident ta’repinen du’ziledi ha’m 
wog’an yesap beredi. 
Parlamentar respublikada bolsa parlament, yag’ni’y joqari’ wa’killik ni’zam 
shi’g’ari’wshi’ mekeme Prezidentti ha’m hu’kimet qurami’n saylaydi’. Parlament 
saylawlari’nda jen’iske yerisken partiya basshi’lari’ hu’kimetti du’zedi. Hu’kimet 
basli’g’i’ bas ministr boli’p, real ha’kimiyat woni’n’ qoli’nda boladi’. Parlament 
hu’kimet qararlari’na wo’z ta’sirin ko’rsetedi. Hu’kimet parlament aldi’nda yesap 
beredi. Parlamentlik respublikalarg’a GFR, Italiya, Hindstan, Avstriya, Polsha, 
Ruminiya, Turkiya ha’m basqalardi’ mi’sal yetsek bo’ladi’.
Aralas respublika bolsa Prezidentlik ha’m parlamentlik respublikani’n’ belgilerin 
wo’zinde ja’mlegen. Bunda Prezident tikkeley xali’q ta’repinen belgili bir mu’ddetke 
saylanadi’. Wol tikkeley hu’kimetke basshi’li’q yetpeydi. Hu’kimetti bas ministr 
basqaradi’. Prezident Konstituciyag’a muwapi’q parlament yaki woni’n’ to’mengi 
palatasi’n tarqati’p jiberiw huquqi’na iye. Ni’zam menen belgilengen mu’ddet 
wo’tkennen son’, xali’q ta’repinen saylang’an ha’kimiyat uyi’mlari’ni’n’ wa’killigi 
tamamlanadi’ ha’m wolarg’a qaytadan saylaw wo’tkeriledi. Aralas respublika 
formasi’na ha’zirgi ku’nde Franciya ha’m Rossiya Federaciyasi’n mi’sal yetsek boladi’. 
9-§ boyi’nsha iyelegen bilimlerdi bekkemlew ushi’n tapsi’rmalar 
1. Ma’mleket du’zilisi ha’m basqari’w formasi’ degende neni tu’sinemiz? 
2. Wo’zbekstanni’n’ ha’kimshilik du’zilisi ha’m basqari’w formasi’n atan’. 
3. Unitar, federativ ma’mleketlerge mi’sal jazi’n’. 
4. Prezidentlik ha’m Parlamentlik ma’mleketlerge mi’sal jazi’n’. 
 
 

---

46