O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Termoreaktiv plastmassalar 
Fenolformaldegidlar 
Epoksidlar 
1,2-1,6 
1,5-3,5 
1-5 
25-30 
1 gacha 
125 
Poliefirlar 
1,2-1,7 
2,8-7 
3-6 
- 
1 gacha 
- 
Getinaks 
1,3-1,4 
4,2-7 
2 
10-20 
1 
- 
Tekstolit 
1,0-1,4 
8-10 
- 
25-30 
13-15 
150 
1,4 
6,5-10 
1-3 
20-35 
25-30 
120 
 
 
 
109

---

UCHINCHI BO‘LIM 
 
METALL VA UNING QOTISHMALARIDAN 
QUYMALARNI OLISH 
 
XV
 
bob. QUYMAKORLIK, UNI 
MASHINASOZLIKDAGI O‘RNI, 
QUYMA DETALLAR KONSTRUKSIYASIGA VA 
MATERIALLARIGA QO‘YILUVCHI TALABLAR 
 
Bu bo‘limda suyultirilgan metallni qoliplarga quyish 
yo‘li bilan turli shaklli va o‘lchamli quymalar olishdagi 
texnologik jarayonlar o‘rganiladi. 
l-§. Umumiy ma’lumot 
 
Odamlar eramizdan ikki-uch ming yil muqaddam 
quymalarni olish bilan tanish bo‘lganlar, buni Misrda, 
Xitoyda va boshqa mamlakatlarda olib borilgan arxeologik 
qazilmalar ko‘rsatdi. 
Keyinchalik asrlar davomida bu san’at rivojlana bordi. 
Masalan, 1585–1586-yillarda A. Choxov boshchi-ligida 
bronzadan katta zambarak quyildiki, uning massasi 40 t ga 
yaqin bo‘lgan. Ota-bola Motorinlar esa 1735-yilda bron- 
zadan katta, naqshli qo‘ng‘iroq quydilarki, uning massasi 
200 t bo‘lgan. Bunday misollarni ko‘plab keltirish mumkin, 
lekin shularning o‘ziyoq quymakorlik san’atining o‘sha yil- 
larda rivojlanish sur’atini yorqin ifodalaydi. 
Ayniqsa, keyingi yillarda fan va texnikaning rivojlanishi 
tufayli yangi-yangi takomillashgan istiqbolli usullar (quyma- 
larni metall qoliplarda, bosim ostida, markazdan qochirma 
kuch yordamida, suyuqlanadigan modellar yordamida 
tayyorlangan qoliplarda, qobiqli qoliplarda va boshqalar) 

---

yaratilishi, og‘ir ishlarni mexanizatsiyalashtirilishi, tex- 
nologik jarayonlarning avtomatizatsiyalashtirilishi, markaz- 
lashtirilgan yirik quymakorlik korxonalarining barpo etilishi 
sifatli, xilma-xil quymalarni ishlab chiqarish bilan 
unumdorlik keskin ortdi.